یک بررسی جدید نشان می‌دهد که آلودگی هوا و افزایش دما تعداد سکته‌های مغزی را در سراسر جهان افزایش داده است.

مقاله‌ای که در مجله «لنست نورولوژی» منتشر شده است، نشان می‌دهد که تعداد افراد مبتلا به سکته مغزی در جهان طی سه دهه گذشته به‌شدت افزایش یافته است، و آلودگی هوا، افزایش دما و عوامل (factors) سبک زندگی به این افزایش کمک کرده‌اند.

در حال حاضر، سکته مغزی سالانه نزدیک به ۱۲ میلیون نفر را درگیر می‌کند و موجب هفت میلیون مرگ می‌شود.

موارد جدید سکته مغزی، از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱، در حالی که مرگ‌ومیرها ۴۴ درصد رشد داشت به میزان ۷۰ درصد افزایش یافت. ناتوانی ناشی از سکته مغزی نیز ۳۲ درصد افزایش یافت.

پروفسور والری فیگین، نویسنده اصلی این مقاله، که به‌منزله بخشی از پروژه «بار جهانی بیماری‌ها» (GBD, Global Burden of Disease) روز پنج‌شنبه منتشر شد، گفت: «با اینکه سکته مغزی تا حد زیادی قابل پیشگیری است، همچنان یک مسئله رو به رشد در بهداشت جهانی است.»

«تعداد افرادی که براثر سکته مغزی می‌میرند یا با پیامدهای آن زندگی می‌کنند به‌سرعت در حال افزایش است و این نشان می‌دهد که استراتژی‌های فعلی پیشگیری کافی نیستند.»

این مطالعه ۲۳ عامل خطر را شناسایی کرده است که عامل ۸۴درصد بار سکته مغزی در جهان به شمار می‌روند. آلودگی هوا، سیگار کشیدن، وزن زیاد و فشار خون بالا از اصلی‌ترین علل آن‌اند.

یکی از یافته‌های به‌ویژه نگران‌کننده، نقش فزاینده عوامل محیطی مانند آلودگی هوا و دمای بالا در ایجاد سکته مغزی است. در حال حاضر، آلودگی هوای ذرات معلق با خون‌ریزی‌های مغزی کشنده مرتبط است و آن را در سطح [خطر] سیگار کشیدن قرار می‌دهد.

دکتر کاترین اُ جانسون، یکی از نویسندگان این مقاله، گفت: «آلودگی هوا و افزایش دما، در مقایسه با گذشته، نقش وسیع‌تری در سکته‌های مغزی ایفا می‌کنند.»

او افزود: «ما باید این خطرات محیطی را در کنار عوامل متابولیک و سبک زندگی مدیریت کنیم تا بار سکته مغزی کاهش یابد.»

کشورهای با درآمد پایین و متوسط مانند هند، نیجریه و بنگلادش بیشتر آسیب می‌بینند و بیش از سه‌چهارم مرگ‌های ناشی از سکته مغزی را به خود اختصاص می‌دهند. نرخ سکته مغزی در بخش‌هایی از آسیای شرقی، جنوب صحرای آفریقا و آسیای مرکزی تا ۱۰ برابر بیشتر از مناطق با درآمد بالا مانند آمریکای شمالی و استرالیا است.

دکتر جانسون، دانشمند ارشد این پژوهش در موسسه سنجش و ارزیابی سلامت در ایالات متحده، گفت: «از دست دادن سلامت ناشی از سکته مغزی به‌شکل نامتوازنی بر بسیاری از کشورهای محروم در آسیا و جنوب صحرای آفریقا تاثیر می‌گذارد، به‌دلیل بار رو به رشد عوامل کنترل‌نشده خطر، به‌ویژه فشار خون بالا و افزایش سطح چاقی و دیابت نوع ۲ در بزرگسالان جوان، و همچنین فقدان خدمات پیشگیری و مراقبت از سکته مغزی در این مناطق.»

او هشدار داد که اگر اقدامات پیشگیرانه صورت نگیرد بار رو به افزایش سکته مغزی در جمعیت‌های جوان‌تر همچنان ادامه خواهد داشت.

عوامل متابولیکی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و چاقی همچنان از مهم‌ترین عوامل موثر در سکته‌های مغزی در سراسر جهان به شمار می‌روند.

در این بررسی، بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱، بار سکته مغزی مرتبط با شاخص توده بدنی بالا ۸۸ درصد و آنچه به قند خون بالا مرتبط است ۳۲ درصد افزایش یافت.

عوامل سبک زندگی، مانند فعالیت بدنی کم و رژیم‌های غذایی سرشار از نوشیدنی‌های شیرین نیز به افزایش سکته‌های مغزی، به‌ویژه در جمعیت‌های جوان‌تر، کمک کرده‌اند.

در حالی که تعداد کلی سکته‌های مغزی افزایش یافته است، نرخ تعدیل‌شده براساس سن در سکته مغزی، که رشد جمعیت و پیری را در نظر می‌گیرد، از سال ۱۹۹۰ کاهش یافته است. با این حال، این بهبودی در سال‌های اخیر، به‌ویژه در جنوب شرقی آسیا، آسیای شرقی و اقیانوسیه متوقف شده است.

دکتر جانسون گفت: «با توجه به اینکه ۸۴ درصد سکته‌های مغزی به عوامل خطر قابل پیشگیری مرتبط است، آشکارا فرصتی برای وارونه کردن این روند وجود دارد.»

«اقدام فوری درمورد آلودگی هوا، تغییرات اقلیمی و مدیریت چاقی و فشار خون ضروری است.»