حدود نیمی از افرادی که پس از حمله قلبی زنده می‌مانند، با مشکل کاهش عملکرد مغز مواجه می‌شوند و برخی از آن‌ها نیز خیلی سریع‌تر به کاهش شناختی دچار می‌شوند.

طبق بیانیه جدید انجمن قلب آمریکا که روز پنجشنبه منتشر شد، حفظ تیزهوشی مغز (عملکردهای شناختی قوی مانند حافظه، تفکر و تصمیم‌گیری) در دوران پیری تا حد زیادی با سلامت قلب مرتبط است و هرچه مراقبت از قلب را زودتر شروع کنید، بهتر است و برای حفظ عملکرد مغزتان در دوران پیری، کار اساسی‌تری انجام داده‌اید.

سی‌ان‌ان به نقل دکتر فرناندو تستای، استاد نورولوژی و توانبخشی دانشگاه ایلینویز شیکاگو، در بیانیه‌ای می‌‌نویسد: «زوال‌ عقل (دمانس) معمولا بیماری درمان‌ناپذیر و فرساینده در نظر گرفته می‌شود که نمی‌توان جلو پیشرفت آن را گرفت. با این حال، شواهد نشان می‌دهد که داشتن یک سبک زندگی سالم و تشخیص و درمان زودهنگام عوامل خطر بیماری‌های عروقی ممکن است به حفظ عملکرد طبیعی مغز کمک کند و آثار منفی و مشکلات بیماری آلزایمر و انواع دیگر زوال عقل را کاهش دهد.»

بنا بر گزارش انجمن قلب آمریکا، در ایالات متحده حدود ۱۳۰ میلیون بزرگسال به نوعی از بیماری قلبی مبتلا هستند. دکتر اندرو فریمن، مدیر یک مرکز پیشگیری و سلامت قلب و عروق در دنور، می‌گوید که پیروی از یک سبک زندگی سالم برای قلب باید از اوایل زندگی آغاز شود، حتی قبل از تولد نوزاد.

او اضافه می‌کند: «آنچه بسیاری از آن شاکی‌اند این است که ما همه عمر سخت کار می‌کنیم و پول‌ پس‌انداز می‌کنیم تا دوران بازنشستگی خوبی داشته باشیم اما در این دوران باید منتظر حملات قلبی، سکته‌ها و دمانس باشیم؛ بیماری‌هایی که اگر به‌موقع اقدام کنیم و سبک زندگی‌مان را تغییر دهیم، ممکن است قابل پیشگیری باشند.»

به گزارش سازمان بهداشت جهانی، بیمار‌هایی قلبی‌عروقی مرتبط با تجمع پلاک (چربی، کلسترول، کلسیم و سایر مواد زائد) در شریان‌ها عامل اصلی مرگ‌ومیر در جهان است و تعداد موارد مرگ‌و‌میر ناشی از بیماری عروق کرونر از ۶.۴ میلیون در سال ۲۰۰۰ به ۹.۱ میلیون در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است.  

این بیماری بر مغز هم تاثیر می‌گذارد، زیرا تنگ شدن شریان‌ها می‌تواند جریان خون به مغز را هم کاهش دهد و به عروق خونی کوچک در مغز آسیب برساند و به اختلالات شناختی منجر شود. فشار خون بالا و دیابت نوع ۲ نیز می‌توانند جریان خون به مغز را کاهش و التهاب را افزایش دهند که در نهایت به کاهش شناختی و زوال عقل منتهی می‌شود.

طبق بیانیه انجمن قلب آمریکا، داشتن بیماری قلبی‌عروقی خطر ابتلا به زوال عقل را به میزان ۲۷ درصد افزایش می‌دهد. این بیماری می‌تواند در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ زندگی یک فرد شروع شود و معمولا بدون علائم قابل‌مشاهده‌ای که فرد را از خطر آگاه کند، رخ می‌دهد.

حمله قلبی و نارسایی قلبی
طبق گزارش انجمن قلب آمریکا، تقریبا هر ۴۰ ثانیه یک نفر در ایالات متحده دچار حمله قلبی می‌شود. حدود نیمی از افرادی که پس از حمله قلبی زنده می‌مانند، با مشکل کاهش عملکرد مغز مواجه می‌شوند و برخی از آن‌ها نیز خیلی سریع‌تر به کاهش شناختی دچار می‌شوند.

مشکل دیگر نارسایی قلبی است که شکل شدیدتری از بیماری قلبی است و در آن قلب به‌قدری ضعیف است که نمی‌تواند خون و اکسیژن کافی به اندام‌های بدن برساند. طبق بیانیه علمی جدید، تا ۸۱ درصد افرادی که دچار نارسایی قلبی‌اند، می‌توانند به نوعی کاهش شناختی دچار شوند که بر حافظه، گویایی یا توانایی تفکر و برنامه‌ریزی آن‌ها تاثیر می‌گذارد.

شواهد جدید نشان می‌دهد که رابطه دوطرفه بین قلب و مغز عمیق‌تر از آن است که پیش‌تر در نظر گرفته می‌شد. عوامل خطر بیماری‌‌های عروقی مرتبط با مشکلات قلبی مانند دیابت، می‌توانند سطوح بتا‌ــ‌آمیلوئید در مغز را که به‌عنوان یک نشانگر کلیدی بیماری آلزایمر شناخته می‌شود، افزایش دهند. این در حالی است که بتا‌‌ــ‌آمیلوئید در بافت قلب هم دیده شده و با مشکلاتی در عملکرد قلبی ارتباط دارد. بر این اساس بین قلب و مغز ارتباطی پیچیده و دوطرفه وجود دارد که در آن، عوامل بیوشیمیایی می‌توانند بر عملکرد هر دو اندام تاثیر بگذارند.

فیبریلاسیون دهلیزی
فیبریلاسیون دهلیزی معروف به ‌«‌ای‌فیب» (‌A-fib‌) به ضربان قلب نامنظم شناخته می‌شود و بسیاری از مبتلایان آن را با «لرزش»، «تپش» یا حتی «چرخش» قلب در قفسه سینه توصیف می‌کنند.

فیبریلاسیون دهلیزی عامل اصلی سکته مغزی در ایالات متحده است و بنا بر اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها، سکته مغزی ناشی از فیبریلاسیون دهلیزی شدیدتر از سکته مغزی ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای دیگر است.

طبق بیانیه علمی جدید، خونریزی‌های کوچک مغزی که به آن‌ها «میکروهمورژ» گفته می‌شود و می‌توانند به کاهش شناختی منجر شوند، در افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی شایع‌ترند و افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی ۳۹ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات حافظه یا تفکر قرار دارند.

تغییر سبک زندگی
دکتر فریمن می‌گوید علم پزشکی امروز داروهای شگفت‌انگیزی مانند استاتین‌ها و داروهای کاهش‌دهنده کلسترول تولید کرده است که می‌توانند از بیماری‌های قلبی جلوگیری یا روند آن‌ها را کند کنند؛ به‌ویژه اگر در مراحل اولیه شناسایی شوند و معاینات منظم و مصرف روزانه داروهای تجویزشده برای تحقق این هدف بسیار مهم‌اند. با این حال عملکرد داروها محدودیت‌هایی دارند و توصیه متخصصان پیروی از سبک زندگی سالم است.

کارشناسان خاطرنشان می‌کنند که خواب کافی و مناسب برای حفظ خلق‌وخو، انرژی و سلامت مغز بسیار مهم است و افرادی که در دهه ۳۰ و ۴۰ عمر خواب نامناسب و بی‌کیفیت دارند، بیش از دو برابر احتمال دارد که یک دهه بعد با مشکلات شناختی و زوال عقل مواجه می‌شوند.

همچنین، مطالعه‌ای در ماه اوت نشان داد که پیروی از ر‌ژیم غذایی مدیترانه‌ای یا رژیم گیاهی غنی از مواد مغذی و ضد التهابی حاوی غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات و کاهش مصرف گوشت قرمز و گوشت‌های فراوری‌شده و نیز موادغذایی فوق‌فراوری‌شده مانند نوشابه، سیب‌زمینی سرخ‌ کرده و بستنی، خطر ابتلا به زوال عقل را تا ۳۱ درصد کاهش می‌دهد.

کنترل استرس و کاهش آن هم از دیگر عوامل موثر بر کاهش خطر ابتلا به زوال عقل است. مطالعه‌ای که در اکتبر ۲۰۱۸ منتشر شد، نشان داد که سطح بالای کورتیزول‌ــ هورمون استرس‌ــ با آسیب به نواحی از مغز که وظیفه حرکت و مدیریت اطلاعات را بر عهده دارند، مرتبط است. همچنین مطالعه‌ای که در مارس ۲۰۲۳ منتشر شد، نشان داد افرادی که استرس بالایی دارند، ۳۷ درصد بیشتر احتمال دارد دچار مشکلات شناختی شوند.

از دیگر عوامل موثر در کاهش خطر ابتلا به این بیماری ورزش است.  به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌‌های آمریکا، بزرگسالان باید هر هفته ۱۵۰ دقیقه فعالیت با شدت متوسط ​​یا ۷۵ دقیقه فعالیت شدید همراه با ورزش‌های مقاومتی انجام دهند. تحقیقات نشان داده‌اند که افزایش فعالیت بدنی به کل بدن، از جمله مغز، سود می‌رساند. به عنوان مثال، یک مطالعه در سپتامبر ۲۰۲۲ نشان داد در افرادی که هر روز به مدت ۳۰ دقیقه با سرعت بسیار زیاد، یعنی ۱۱۲ قدم در دقیقه، راه می‌روند، خطر ابتلا به زوال عقل تا ۶۲ درصد کاهش می‌یابد.