دانشمندان با انجام یک مطالعه تازه دریافته‌اند که خوابیدن و بیدار شدن در ساعات مختلف و الگوهای خواب نامنظم می‌تواند خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد، حتی در افرادی که ساعات خواب توصیه‌شده را رعایت می‌کنند.

بخش عمده تحقیقات قبلی، تأثیر مدت زمان خواب بر سلامت انسان را مورد بررسی قرار داده‌اند و به همین خاطر اطلاعات کمتری درباره عوارض خواب نامنظم بر بدن وجود دارد.

برای پاسخ به این سؤال دانشمندان داده‌های فعالیت حدود ۷۳ هزار نفر را که بین ۴۰ تا ۷۹ سال سن داشتند و تاکنون دچار حملات جدی قلبی-عروقی نشده بودند، به مدت هفت روز بررسی کردند.

در این مطالعه، «شاخص منظم بودن خواب» (SRI) برای هر فرد محاسبه شد به نحوی که در آن امتیاز بالاتر نشان‌دهنده خواب منظم‌تر بود. این افراد سپس به مدت هشت سال زیر نظر گرفته شدند تا محققان بتوانند وقوع مرگ‌های قلبی-عروقی، حملات قلبی، نارسایی قلبی و سکته مغزی را در آن‌ها پیگیری کنند.

نتایج نشان داد که افراد با الگوی خواب نامنظم ۲۶ درصد بیشتر در معرض خطر وقوع این خطرات قرار داشتند.

در این مطالعه همچنین مشخص شد افرادی که الگوی خواب منظم‌تری دارند، بیشتر احتمال دارد که میزان خواب توصیه‌شده روزانه (۷ تا ۹ ساعت برای افراد ۱۸ تا ۶۴ سال و ۷ تا ۸ ساعت برای افراد بالای ۶۵ سال) را دریافت کنند.

حدود ۶۱ درصد از افراد با خواب منظم این میزان خواب را داشتند، در حالی که این رقم در میان افراد با خواب نامنظم به ۴۸ درصد کاهش یافت.

پژوهشگران در این تحقیق گفته‌اند که منظم بودن خواب احتمالا از مدت زمان خواب مهم‌تر است.

دکتر ژان-پیر چاپو، نویسنده ارشد مطالعه و استاد کودکان در دانشگاه اتاوا کانادا، در این باره می‌گوید: «تحقیقات نشان می‌دهد که بی‌نظمی در خواب ممکن است پیش‌آگاهی قوی‌تری برای خطر مرگ‌ومیر نسبت به کمبود خواب باشد.»

وی اضافه کرد: «برای کاهش خطرات قلبی-عروقی، تنظیم فشار خون اهمیت بالایی دارد و خواب منظم می‌تواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند.»

وی توصیه کرد که افراد هر شب ۷ تا ۹ ساعت خواب داشته باشند، زیرا خواب نامناسب می‌تواند به فشار خون بالا منجر شود.

دکتر چاپو با بیان اینکه زمان خواب و بیداری هر روزه باید در فاصله ۳۰ تا ۶۰ دقیقه از شروع برنامه معمول روزانه حفظ شود تا ریتم طبیعی بدن بازگردد، گفت: «تغییرات کوچک مشکلی ایجاد نمی‌کنند اما الگوهای خواب منظم کیفیت خواب را بهبود می‌بخشند، خلق‌وخوی را تقویت می‌کنند، عملکرد شناختی را افزایش می‌دهند و خطر بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی و دیابت را کاهش می‌دهند.»

وی همچنین هشدار داد که جبران کمبود خواب در تعطیلات آخر هفته نمی‌تواند اثرات منفی کمبود خواب در طول هفته کاری را به‌طور کامل جبران کند.

به گفته او، «خواب بیشتر در آخر هفته می‌تواند به‌طور موقت خلق‌وخوی و عملکرد شناختی را بهبود بخشد، اما الگوهای خواب نامنظم می‌توانند ریتم شبانه‌روزی بدن را مختل کرده و در بلندمدت به مشکلاتی مانند چاقی، دیابت و بیماری قلبی منجر شوند.»

تحقیق جدید با در نظر گرفتن عواملی مانند سن، فعالیت بدنی، مصرف الکل و سیگار انجام شد. با این حال محققان می‌گویند نمی‌توان با اطمینان گفت که رابطه علت و معلولی میان این دو برقرار است و الگوی خواب نامنظم را باید مستقیماً عامل افزایش این خطر دانست.

دکتر نوید ستار، استاد پزشکی قلب و عروق متابولیک در دانشگاه گلاسکو، که در این مطالعه دخالتی نداشت با تایید این مطلب گفت که عواملی همچون مصرف الکل در ساعات پایانی شب، ممکن است بیشتر از خود چرخه خواب بر نتایج سلامتی تأثیر داشته باشند.

نتایج مطالعه تازه در نشریه علمی «اپیدمیولوژی و سلامت جامعه» منتشر شده است.