علیرغم اینکه تولیدکنندگان نرمافزارها و توسعهدهندگان اپلیکیشنها و سازندگان سیستمعاملها به طور فزایندهای سعی در افزایش امنیت و حریم خصوصی کاربران دارند، اما بسیاری از مجرمان سایبری میتوانند بر این موانع غلبه کنند و سیستمهایی ایجاد کنند تا از طریق پلتفرمهایی که مجوز دریافت میکنند از کاربران جاسوسی کنند.
به همین دلیل، شناسایی عواملی که نشان میدهند از ما جاسوسی میشود، مهم است؛ زیرا سیگنالهای خاصی وجود دارد که به کشف این موضوع و آگاهی از نحوه عمل در یک موقعیت کمک میکند و در نتیجه از افشای اطلاعات شخصی ما جلوگیری میکند.
بهبود تجربه کاربری
دسترسی به میکروفن و دوربین گوشی یک عملکرد ضروری برای برنامههایی مانند پیامرسانها یا تماسهای ویدیویی است، اما دریچهای برای سوءاستفاده احتمالی است.
بسیاری از برنامهها برای دسترسی به این ابزارها با هدف بهبود تجربه کاربری درخواست مجوز دسترسی میکنند اما مواردی وجود دارد که استفاده از میکروفن میتواند به فعالیتهای مشکوک منجر شود.
مطالعات اخیر نشان داد که بیش از ۲۵۰ اپلیکیشن موجود در گوگلپلی و اپ استور از میکروفون تلفن برای گوش دادن به صدا در پس زمینه و جمع آوری اطلاعات برای اهداف تبلیغاتی استفاده میکنند.
این برنامهها میتوانند تشخیص دهند که کاربر از کدام برنامههای تلویزیونی یا موسیقی بیشتر استفاده میکند تا تبلیغات شخصیسازی شده ارائه دهد.
علاوه بر این، تحقیقاتی مانند آنچه در دانشگاه استنفورد انجام شده است نشان داده است که نمیتوان از میکروفون تنها برای این منظور استفاده کرد.
ابزارهایی مانند ژیروسکوپ تلفن همراه نیز میتوانند سیگنالهای صوتی را جمع آوری کنند و به میکروفونهای موقتی برای جمع آوری دادههای حساس تبدیل شوند.
جاسوسی از طریق دسترسی
«StealthGenie»، برنامهای که به شما امکان جاسوسی از پیامهای متنی، تماسها و مکالمات را میدهد، نمونه بارز این ابزارها است که چگونه برخی از برنامهها صراحتاً برای تجاوز به حریم خصوصی طراحی شدهاند.
ابزار مشکوک دیگر «RCSAndroid» است که توسط گروه «هک تیم» ساخته شده است و این فناوری امکان ضبط صدای مکالمه، صداهای محیطی و حتی سایر اطلاعات شخصی را بدون اینکه صاحب دستگاه متوجه شود، میدهد.
اگرچه همه برنامههایی که مجوز میکروفون یا دوربین را درخواست میکنند اهداف مخربی ندارند، اما کاربران باید از خطرات آن آگاه باشند.
محافظت در برابر برنامههای جاسوسی
بهترین راه برای محافظت از خود در برابر برنامههای جاسوسی، توجه به علائمی است که نشان دهنده استفاده غیرعادی از میکروفون یا دوربین است.
اپل در iOS 14 قابلیتی به نام نشانگر ضبط را عرضه کرده است که در هنگام استفاده از برنامه یک نقطه نارنجی را روی صفحه نمایش میدهد. میکروفون یا دوربین در اندروید، برنامههایی مانند Access Dots عملکرد مشابهی را ارائه میدهند.
گزینههای اضافی
برای کسانی که به دنبال یک لایه امنیتی اضافی هستند، راهحلهای سختافزاری و نرمافزاری وجود دارد که میتواند کمک کند:
مسدود کنندههای میکروفون: دستگاههایی که به درگاه هدفون گوشی وصل میشوند تا میکروفون را غیرفعال کنند.
پوششهای دوربین: از برچسبهای ساده گرفته تا مکانیسمهای کشویی که به طور موقت لنز را قفل میکنند.
برنامههای نظارتی: ابزارهایی که هنگام دسترسی به میکروفون یا دوربین به شما اطلاع میدهند.