پزشکان هشدار می‌دهند یک عنصر پنهان در عطر محبوبتان می‌تواند به مشکلات جدی برای سلامتی منجر شود، از جمله مقاومت به انسولین، بیماری‌های قلبی عروقی و مشکلات هورمونی که می‌توانند بر باروری تاثیر بگذارند.

به گزارش نیویورک‌پست، فتالات‌ها از مواد تشکیل‌دهنده رایج در محصولات آرایشی‌اند که علاوه بر عطرها، در لاک ناخن، اسپری مو، شامپو، شوینده‌های بدن، خوش‌بوکننده‌‌ها و صابون‌های مایع هم وجود دارند.

انواع مختلف فتالات‌ها کاربردهای متفاوتی دارند. دی‌بوتیل فتالات یا دی‌بی‌پی (DBP) پلاستیک‌ها را انعطاف‌پذیرتر می‌کند و برای جلوگیری از ترک خوردن لاک‌های ناخن استفاده می‌شود. دی متیل فتالات یا دی‌ام‌پی (DMP) هم انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهد و در برخی از اسپری‌های مو استفاده قرار می‌شود، اما به گزارش سازمان غذا و داروی ایالات متحده، این روزها نه دی‌بی‌پی و نه دی‌ام‌پی، زیاد استفاده نمی‌شوند. در حالی که برای ترکیب عطرهای مختلف، از ماده‌ای به نام دی‌ اتیل فتالات یا «دی‌ئی‌پی» (DEP) استفاده می‌شود که کارشناسان معتقدند بهترین راه برای حفظ سلامتی، اجتناب از آن است.

آندریا گور، پروفسور داروشناسی و سم‌شناسی دانشگاه تگزاس، توصیه می‌کند که از محصولات دارای رایحه افزودنی خودداری کنید. چه عطر باشند و چه لوسیون‌، شامپوی معطر یا حتی شوینده‌ معطر و اسپری زیربغل.

مطالعات متعدد فتالات‌ها را به مشکلات سلامتی از جمله بیماری‌های قلبی، چاقی، مقاومت به انسولین و دیابت مرتبط کرده‌اند. 

یک مطالعه‌ در سال ۲۰۲۰ هم وجود ارتباط بین فتالات‌ها و مشکلات رفتاری مربوط به اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی (ای‌دی‌اچ‌دی) در نوجوانی را تایید کرد. کلینیک کلیولند هم از تاثیر این عنصر بر آلرژی و آسم خبر می‌‌دهد.

کارشناسان معتقدند که فتالات‌ها می‌توانند اختلال‌گرهای هورمونی هم باشند. بر اساس تحقیقات اولیه، فتالات‌ها بر باروری در هر دو جنس تاثیر می‌گذارند، رشد اندام‌های جنسی را مختل کنند و باعث مشکلاتی در بارداری و زایمان شوند.

دکتر لورا شاهین، متخصص غدد از سیاتل، می‌‌گوید که فتالات‌ها در عملکرد غدد درون‌ریز اختلال ایجاد می‌کنند که می‌تواند با عملکرد هورمونی و سلولی در سیستم تولیدمثل تداخل کند. تحقیقات وجود ارتباط میان سطح بالای فتالات با افزایش خطر ناباروری، اسپرم ضعیف، کیفیت پایین تخمک و سقط جنین را تایید کرده‌اند.

دکتر شاهین هشدار داد که فتالات‌ها در زنان با اختلال در قاعدگی، اختلال در تخمک‌گذاری و افزایش خطر اندومتریوز هم مرتبط شده‌اند. بر اساس تحقیقی در دانشگاه کالیفرنیا که سال ۲۰۱۸ انجام شد، قرار گرفتن در معرض فتالات‌ها می‌تواند باعث بلوغ زودرس در دختران شود.

این مسئله می‌تواند برای مردان هم مشکلات مشابهی ایجاد کند. یک مطالعه در دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۰۲ نشان داد که مردانی که در معرض سطح طبیعی فتالات‌ها بودند، با افزایش آسیب به دی‌ان‌ای اسپرم مواجه بودند. 

دکتر شاهین همچنین به مطالعاتی اشاره کرد که ارتباط بین فتالات‌ها و سقط جنین و زایمان زودرس را نشان می‌دهند.

 قانون بهبود ایمنی محصولات برای مصرف‌کنندگان در آمریکا که سال ۲۰۰۸ تصویب شد، مصرف محصولاتی را که سطح فتالات‌ آن‌ها از ۰.۱ درصد بیشتر باشد، برای کودکان ممنوع کرده است.

آیا میزان فتالات موجود در عطرها در سطح خطرناکی است؟

پاسخ سازمان غذا و داروی آمریکا منفی است، اما برخی متخصصان نظر دیگری دارند.

کمیته تخصصی بررسی مواد آرایشی (CIR) سال ۲۰۰۲ گزارشی منتشر و اعلام کرد میزان فتالات‌ها در محصولات آرایشی ایمن است و سطح تماس آن‌ها به اندازه‌ای نیست که مضر باشد. یک سال پیش از آن هم مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در گزارشی خبر داد که بین فتالات در محصولات آرایشی و خطرات سلامتی هیچ ارتباطی  پیدا نکرده، اما شاهین دکتر معتقد است که مصرف‌کنندگان باید همچنان محتاط باشند.

او توضیح داد: «شرکت‌ها ادعا می‌کنند که مقدار فتالات در محصولات آن‌قدر ناچیز است که نمی‌تواند ضرری به افراد برساند، در حالی که مشکل اصلی تجمع این مواد شیمیایی در طول زمان است. به عبارت دیگر، وقتی فرد هر روز از منابع مختلفی مثل محصولات زیبایی، مواد شوینده و محصولات تمیزکننده در معرض ترکیب‌های فتالات قرار می‌گیرد، این مواد به مرور زمان در بدنش جمع می‌شوند و ممکن است آثار مضری بر سلامتی داشته باشند.»

او افزود: «طبق گزارش گروه کاری محیط‌زیست (EWG)، زنان به‌طور متوسط روزانه از ۱۲ محصول زیبایی استفاده می‌کنند. از طریق مواد شوینده لباس، محصولات تمیزکننده و موارد دیگر هم در معرض این مواد شیمیایی قرار دارند. هیچ شرکتی تجمع این مواجهات در طول زمان و خطر آن را برای فرد ردیابی نمی‌کند. ما نمی‌توانیم از قرار گرفتن در معرض مختل‌کننده‌های غدد درون‌ریز به‌کل اجتناب کنیم، اما می‌توانیم تعداد محصولاتی را که استفاده می‌کنیم (از جمله عطر) کاهش دهیم تا خطر کمتر شود.»

برای مقابله با فتالات‌ها حذف محصولات آرایشی و بهداشتی غیرممکن است، اما می‌توان از محصولات بهداشتی و آرایشی بدون عطر استفاده کرد و مصرف عطر روزانه را کاهش داد تا کمتر در معرض فتالات‌ها قرار بگیریم.