ايتنا - راهكار فيلترينگ، با اين ضوابط و اين نگاه، مدت‌هاست شكست خورده و تنها در صورت قطع كلي اينترنت امكان مقابله با آن خواهد بود.

علي محمد زاده
ماهنامه تحليلگران عصراطلاعات - در روزهاي گذشته سيستم فيلترينگ اينترنت كشور مدتي دچار اختلال شد.
گويا مسئولان بخش پاكيزه سازي اينترنت، براي آزمايش سيستم جديدي كه در نظر دارند راه اندازي كنند، مدت كوتاهي اجازه دادند تا كاربران، بدون فيلتر از اينترنت استفاده كنند.

نكته‌اي كه به گمانم بد نباشد علاقه‌مندان و كارشناسان اين حوزه و البته در صورت تمايل مديران و تصميم‌گيران فيلترينگ كشور به آن توجه كنند اين است كه اصلاً در طي انجام عمليات آزادسازي يك روزه اينترنت، بسياري از كاربران متوجه اين فرايند نشدند و تنها وقتي كه در سايت‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي خبر آن را با شك و ترديد خواندند، از فيل‌ترشكن‌هاي خود خارج شدند و سايت‌هاي فيل‌تر شده را براي فهميدن صحت و سقم ادعا امتحان كردند.

عمده كاربران ايراني اينترنت، ديگر بدون استفاده اوليه از فيل‌تر شكن، وارد فضاي مجازي نمي‌شوند و اين البته نشانه خوبي براي آنها كه به نشانه‌شناسي رفتاري جامعه علاقه‌مندند، نيست.

زماني اگر كسي به راننده‌اي در تهران مي‌گفت كمربند ايمني‌ات را ببند، با خنده و استهزاي راننده و عمده مسافران روبرو مي‌شد؛ اما اين روزها حتي راننده تاكسي‌هاي قديمي و سن و سال‌دار تهران كه سند شش دانگ خيابان‌هاي اين شهر بزرگ به نامشان زده شده نيز كمربند ايمني مي‌بندند.

سخت‌گيري پليس راهنمايي و رانندگي براي فرهنگ سازي در اين زمينه و جريمه‌هاي شداد و غلاظي كه راننده‌هاي متخلف را نقره داغ كرد، تنها دليل اين تغيير رويه و تجديد فرهنگ رانندگي نبود؛ بلكه بيش از هر چيز درستي حرف و منطق و فوايد مهمي كه در پس اين دستور آمرانه وجود داشت باعث شد حتي آنان كه اين كارها را دور ازشان «شوفري» خود مي‌دانستند تن به اين تغييرات بدهند.

حالا سوال اينجاست كه چرا مخاطبان اين دستور آمرانه جديد، يعني فيلترينگ محتوايي رسانه، كه البته از نظر سواد نظري و دانشگاهي، عمدتاً از مخاطبين اوليه طرح قبلي بالاترند و متوسط سنشان هم كمتر، اين گونه در برابر اين طرح جبهه‌گيري مي كنند و از هزار راه و با هزاران لطايف‌الحيل، مفري براي استفاده خود خواسته از رسانه پاكيزه شده توسط مديران پيدا مي‌كنند؟
خداي ناكرده كه كسي ادعا نمي‌كند كه همگي كاربران اينترنت مجرمند و بي‌فرهنگ؟
بماند كه همين چندي پيش بزرگواري از مديران فرمودند كه هنوز فرهنگ استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي مجازي در بين كاربران وجود ندارد.

نگاهي به رنكينگ صفحه «پيوندها»، شاهكار دوستان در جهت‌دهي افكار مخاطبين اينترنت بيندازيد، تا ببينيم كه رتبه اين صفحه در بين صفحات ديگر اينترنتي با چه سرعتي بالا مي‌رود، شايد دوستان كسب اين رتبه را نيز به عنوان دستاورد مديرتي خود به مديران بالادستي گزارش مي‌دهند.

به گمانم راهكار فيلترينگ، با اين ضوابط و اين نگاه، مدت‌هاست شكست خورده و تنها در صورت قطع كلي اينترنت امكان مقابله با آن خواهد بود، تجربه جهان از شرق تا غرب، مدت‌هاست فراروي چشمان ماست، تنها لازم است چشم‌ها را باز كنيم و نگاه كنيم.