ايتنا - پاسخ ايران به حملات مجازي

علي شميراني - يك بار ديگر و به زعم منابع امنيتي، خبري و حتي نهادهاي بين‌المللي ايران مورد حمله پيچيده‌ترين حمله سايبري جهان قرار گرفت.
بعد از ويروس‌هاي مخرب و جاسوسي استاكس‌نت، وايپر، ديوکو حالا نوبت به يك بدافزار به شدت پيچيده به نام "شعله آتش" بود تا به شكل مشخص منابع اطلاعاتي ايراني‌ها را هدف جاسوسي قرار دهد.

شايد در كشور آنگونه كه در رسانه‌ها و منابع جهاني پرداخته شد، خنثي سازي اين حمله مجازي انعكاس نيافت. اگرچه اين منابع خارجي بودند كه به نوعي پيشدستي كرده و خبر از شيوع اين ويروس جديد دادند كه البته اين موضوع در نوع خود قابل توجه است چراكه بر اساس اخبار اين ويروس كار خود را از دو سال قبل آغاز كرده است، اما واكنش سريع ايران به پيچيده‌ترين ويروس جاسوسي جهان نشان از آن دارد كه ويروس مذكور از مدت‌ها قبل به نوعي زير نظر بوده است.

اگرچه برخي با توجه به سابقه دو ساله فعاليت شعله آتش و عدم اطلاع‌رساني زودتر در كشور سعي در زير سوال بردن آمادگي امنيتي كشور دارند، ليكن از اين مهم نبايد غافل شد كه ما در فضاي مجازي به نوعي با عملكردي شبيه به وزارت اطلاعات مجازي مواجه هستيم، كه لزوما و در نخستين مواجهه با يك نفوذي اقدام به برخورد با آن نمي‌شود. بلكه با زير نظرگرفتن طرز كار، منبع ويروس، عامل انتشار و مواردي از اين دست حتي سعي در معكوس كردن كاركرد يك ويروس بر عليه ناشر خود نيز خواهند كرد.
كما اين كه منابع خارجي مدعي شده‌اند "ايران ممکن است با مهندسي معکوس ويروس استاکس‌نت ]و احتمالاً ويروس‌ها و تهديد‌هاي مشابه[ موفق به توليد سلاح‌هاي سايبري خاص خود شده باشد."

به هر حال زماني كه منابع خارجي تاييد و اذعان مي‌كنند كه "پيچيدگي اين بدافزار و همين طور حجم بالاي منابع مورد نياز براي طراحي چنين محصول خطرناکي ترديدي باقي نگذاشته که يک دولت بزرگ در پس پرده اين بدافزار را طراحي کرده است" اتخاذ تدابير امنيتي و راه‌كارهاي پاسخ به اين حملات امري بديهي است.

سوءاستفاده از ميکروفون رايانه براي ضبط مکالمات افراد، تهيه عکس از برنامه هاي خاص در زمان اجرا، به خاطر سپردن نحوه فشرده شدن دکمه هاي صفحه کليد، بررسي ترافيک شبکه و جاسوسي در اين زمينه و در نهايت برقراري ارتباط با وسايل الکترونيک مجاور از طريق بلوتوث از جمله ويژگي هاي اين بدافزار بسيار خطرناک است.

زبان برنامه نويسي كاملا غير متعارف شعله آتش، حجم عجيبش، كاركردهاي متنوعش، صرف زمان طولاني براي طراحيش، بودجه زياد و استفاده از يك تيم خبره برنامه‌نويس براي خلق پيچيده‌ترين ويروس رايانه‌اي دنيا و غيره همه و همه نشان از پيشرفت سطح حملات سايبري در جهان دارد.

امروزه حمله به فضاي مجازي يك كشور به نوعي تهديد امنيت ملي آن كشور تلقي مي‌شود، كما اين كه دولت آمريكا نيز بر اساس قانون جديدي حمله نظامي به كشور منشاء حمله مجازي را براي خود محفوظ دانسته است.
از اين جهت است كه تا كنون منشاء و مسئوليت حملاتي از اين دست به ايران ناشناخته باقي مانده است، ليكن بي ترديد اين موضوع به معناي پنهان ماندن هميشگي طراحان اين حملات و بي پاسخ گذاشتن آن از سوي كشورمان نخواهد بود.