ایتنا - ما نیز کمکهای خیریه نقدی را مسئولیت اجتماعی شرکتها نمیدانیم. زیرا بدون هیچ ارتباطی با استراتژیهای تجاری شرکت از جیب سهامداران شرکت پرداخت شده است.
مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتها در دهه اخیر به پارادایم غالب و مسلط حوزه اداره شرکتها تبدیل شده است. این مفهوم هماکنون به شدت از سوی بازیگرانی مثل حکومتها، شرکتها، جامعه مدنی، سازمانهای بینالمللی و مراکز علمی دنبال میشود.
اما هر یک از بازیگران انتظارات و نوع نگاه خود را نسبت به آن دنبال میکنند. بهعنوان مثال حکومتها میگویند آیا توجه به این موضوع باعث میشود که من بخشی از وظایف و مسئولیتهای خود را به بخش خصوصی منتقل کنم. شرکتها مسئولیت اجتماعی شرکتی را نوعی استراتژی تجاری میبینند که باعث میشود در فضای به شدت رقابتی، اعتبارشان زیاد شود و سهمشان در بازار افزایش پیدا کند. سازمانهای بینالمللی نیز میگویند چون تاثیر شرکتها بر اقتصاد جهانی بسیار بیشتر از برخی دولتها است، حل چالشهای جهانی بدون مشارکت شرکتها امکانپذیر نیست. سایر بازیگران نیز انتظارات متفاوتی از این مفهوم دارند.
به طور کلی مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتها یعنی چگونه از طریق کسبوکار مسئولانه ایجاد ثروت کنیم. این مفهوم رفتارهای تجاری شرکت در حوزه کارکنان، مشتریان، پیمانکاران، محیط زیست و جامعه را در برمیگیرد. بنابراین یک رابطه برنده- برنده و خلق ارزش مشترک هم برای جامعه و هم برای بنگاه، زیربنای مفهومی موضوع مسئولیت شرکتی است.
در سالهای گذشته ابزارهایی مثل استانداردها، دستورالعملها، معاهدهها، برچسبها و نرمافزارهایی آفریده شده که بتواند چارچوبی را به وجود بیاورد که شرکتها در آن مسئولانهتر رفتار کنند. بسیاری از صاحبنظران کمکهای خیریه و کمکهای بشردوستانه را نوعی از مسئولیت اجتماعی شرکتها نمیدانند و استدلال میکنند که کمکهای بشردوستانه توسط شرکتها باعث میشود در بحث رفاه اجتماعی وجه تشابه بين مردم بهعنوان افراد جامعه و سازمانهاي كسب و كاري بهعنوان نهادهاي جامعه از بين برود.
ما نیز کمکهای خیریه نقدی را مسئولیت اجتماعی شرکتها نمیدانیم. زیرا بدون هیچ ارتباطی با استراتژیهای تجاری شرکت از جیب سهامداران شرکت پرداخت شده است.
برای مسئولیت اجتماعی شرکتی یک مدل ۵ بعدی وجود دارد. ابعاد این موضوع در این مدل عبارتند از: ۱-مسئولیت اجتماعی در قبال رهبری سازمان ۲- در قبال محیط کار و کارکنان ۳- در قبال محیط بازار و صنعت ۴- در قبال محیط زیست ۵- در قبال جامعه
وقتی یک شرکت ادعا میکند نسبت به مسئولیت اجتماعی خود حساس است و آن را رعایت میکند، باید مطمئن باشد که پیمانکار او نیز این مسئله را مراعات میکند و مشتریانش نیز به این موضوع حساس هستند. آیا در زمان طراحی محصول به معیارهای مسئولیت اجتماعی توجه کرده است؟ آیا فرایندهای کاری شرکت به گونهای است که منابع انرژی بهینه مصرف گردد؟
زمانی کشورهای اتحادیه اروپا در دهه ۹۰ بدون توجه به سایر کشورها به دنبال تکنولوژیهای سبز و گسترش صنایع دوستدار محیط زیست بودند. اما امروزه دیگر نمی شود گفت ما به فکر خودمان باشیم و بقیه هرکاری میخواهند انجام دهند. برای همین امروزه در فرانسه شرکتهایی میتوانند وارد بورس شوند که گزارشی کامل از اثرات زیست محیطی اجتماعی و اقتصادی شرکت در برابر جامعه ارائه بدهند.
مسئولیت اجتماعی شرکتی بر مسئولیت و پاسخگویی به عنوان پایه و اساس رفتار یک سازمان در اجتماع تاکید دارد. چون شرکتها تاثیر عمدهای بر سیستم اجتماعی یک جامعه دارند، باید اثرات مثبت فعالیت خود را به حداکثر و اثرات منفی فعالیت خود را به حداقل برسانند. در واقع بنگاههای اقتصادی در قبال کلیه ذینفعان مسئول هستند و ذینفعان آنها مشتری، کارمند، خود سازمان، مصرفکنندگان، محیط زیست، جامعه محلی، همسایهها، دانشگاه و اقتصاد آن کشور هستند. بنابراین موفقیت کسب و کار با پیشرفت جامعه متصل است و رابطه مستقیمی میان این دو است.
چرا شرکت مایکروسافت و بنیاد گیتس در بازار افریقا سرمایهگذاری میکنند؟ زیرا در صورت جهش از یک سطح توسعه به سطحی دیگردر این قاره، بازار افریقا به بزرگترین بازار محصولات مایکروسافت تبدیل خواهد شد. چرا شرکتهای نفتی بزرگ مانند شل نزدیک به ۵ درصد درآمد خود را صرف سرمایهگذاری تحقیق و توسعه بر روی انرژیهای تجدیدپذیر میکنند؟ زیرا هم اکنون در بازار سوختهای فسیلی رهبر بازار هستند و میخواهند هنگامی که سوختهای فسیلی به اتمام رسید همچنان رهبر بازار انرژی باقی بمانند. آسیبهای اجتماعی و توسعه نیافتگی جوامع در نهایت هزینههای بنگاه را افزایش میدهد.