ايتنا - پيش‌شرط تحقق دولت الكترونيك

با دستور وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات، سازمان فناوري اطلاعات ايران به عنوان نماينده وزارت ارتباطات، براي تاسيس مركز مياني صدور گواهي الكترونيك CA بخش ارتباطات و فناوري اطلاعات، معرفي شد. به اين ترتيب پروژه ايجاد اين مركز در سازمان فناوري اطلاعات ايران تعريف شد و در دستور كار اين سازمان قرار گرفت.

در زمان تعريف اين پروژه به دليل اهميت موضوع صدور گواهي الكترونيك (امضاي ديجيتال) براي انجام مبادلات الكترونيكي امن در حوزه وزارتخانه، مقرر شد به عنوان يك راهكار سريع‌الاجرا، نخست دفتر صدور گواهي الكترونيك RA راه‌اندازي و متعاقباً مركز CA كه نيازمند طي فرايند طولاني‌تري است ايجاد شود.

هم‌اكنون و پس از اخذ مجوزهاي لازم از مركز ريشه در وزارت بازرگاني، دفتر صدور گواهي الكترونيك بخش ارتباطات و فناوري اطلاعات در محل سازمان فناوري اطلاعات ايران در حال راه‌اندازي است.

پيش از اين رضا تقي‌پور، وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات در مراسم افتتاح نمايشگاه الكامپ از ايجاد و افتتاح قريب‌الوقوع دفتر صدور گواهي الكترونيك براي حوزه ارتباطات و فناوري ارتباطات در وزارت ارتباطات خبر داده بود.
وي گفت: كارهاي لازم براي ايجاد دفتر صدور گواهي الكترونيك در وزارت ارتباطات انجام شده و تمامي اقدامات اجرايي نيز به اتمام رسيده و براي افتتاح دفتر منتظر وزير بازرگاني هستيم كه به علت چند تعطيلي پيش آمده زمان افتتاح كمي جابه‌جا شده است.

بر همين اساس و به بهانه راه‌اندازي دفتر صدور گواهي الكترونيك بخش ارتباطات و فناوري اطلاعات در سازمان فناوري اطلاعات ايران، در خصوص وظايف اين دفتر، كاربردهاي امضاي ديجيتال، نحوه احراز هويت كاربر و روال ارائه درخواست براي صدور امضاي ديجيتال، گفت‌وگويي با علي اصغر انصاري معاون توسعه فضاي تبادل اطلاعات سازمان فناوري اطلاعات انجام داده‌ايم.

علي اصغر انصاري در خصوص دليل تاسيس دفتر صدور گواهي الكترونيك بخش ارتباطات و فناوري اطلاعات، گفت: امروزه تشخيص غير جعلي بودن متون و اسناد الكترونيكي در فضاي سايبر اهميت فراواني دارد و براي دستيابي به اين هدف از امضاي ديجيتالي و تكنيك‌هاي رمزنگاري استفاده مي‌شود.
وي ادامه داد: براساس ساختار امضاي ديجيتال، امكان آشكار سازي هر گونه تغيير در محتواي متون يا اسناد الكترونيكي فراهم و سنديت متون الكترونيكي قابل پيگيري و بررسي است.

معاون توسعه فضاي تبادل اطلاعات سازمان فناوري اطلاعات ايران تصريح كرد: با استفاده از گواهي الكترونيكي، پيام ارسالي در اينترنت شكل قانوني به خود مي‌گيرد و مي‌توان گفت، امضاي الكترونيكي، امضايي است كه عليرغم قابل رويت نبودن قابل اثبات است.
انصاري خاطر نشان كرد: در حال حاضر يكي از مشكلات عمده در تحقق دولت الكترونيك، عدم امكان استناد به مدارك الكترونيكي است و به همين دليل در اسناد حقوقي و مالي، همچنان همان ساختار سنتي مكاتبات كاغذي رايج است و در وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات نيز اين مشكل كماكان وجود دارد.

وي ادامه داد: اين درحالي است كه سال‌هاست چنين مشكلاتي در بسياري از كشورها مرتفع شده و امكان استناد حقوقي در تمامي مكاتبات الكترونيكي وجود دارد و بر همين اساس نيز در اين كشورها بسياري از سرويس‌ها به‌ صورت غير حضوري به كاربران ارائه مي‌شود.

معاون توسعه فضاي تبادل اطلاعات سازمان فناوري اطلاعات به امكانات و قابليت‌هايي قابل ارائه از طريق دفتر گواهي ديجيتال اشاره كرد و گفت: احراز هويت كاربر جهت ارسال اسناد با امضاي الكترونيك، پست الكترونيكي امن و امضاي اسناد، از جمله امكاناتي است كه هم‌اكنون از طريق اين دفتر در حوزه وزارت و يا در تعامل با ساير بخش‌هاي دولتي و خصوصي قابل ارائه است.
وي خاطر نشان كرد: اگر سيستم‌هاي مكاتبات بدون كاغذ در حوزه وزارت، امضاي ديجيتال را پشتيباني نمايند، از لحاظ حقوقي امكان حذف كامل اسناد كاغذي وجود خواهد داشت و مي‌توان تمامي اسناد مالي را به صورت الكترونيكي ايجاد و و مبادله كرد.

انصاري ادامه داد: همچنين از اين طريق امكان دستيابي به پست الكترونيكي امن نيز فراهم مي‌شود و با تامين امنيت سرويس ايميل، تبادل اطلاعات به صورت الكترونيكي و در محيطي امن ميسر خواهد شد.
معاون توسعه فضاي تبادل اطلاعات سازمان فناوري اطلاعات افزود: با راه‌اندازي دفتر صدور گواهي ديجيتال، از اين پس تمامي مدارك و مستنداني كه توسط هر شخص حقيقي و يا حقوقي در حوزه وزارت ايجاد مي‌شود، قابل امضا توسط شخص (به عنوان نمونه اسناد PDF) خواهد بود و در آينده قابل استناد است.

وي خاطر نشان كرد: در مجموع هر گونه كاربرد الكترونيكي كه هم‌اكنون و در آينده نياز به احراز هويت يا رمزنگاري اطلاعات داشته باشد، به وسيله گواهي ديجيتال قابل ارايه خواهد بود.

وي با بيان اينكه دفاتر صدور امضاي ديجيتال (RA)، زيرمجموعه‌هاي مراكز صدور امضاي ديجيتال (CA) هستند كه عمل درخواست گواهي در مراكز RA و تائيد هويت و ارسال درخواست گواهي در مراكز CA انجام مي‌شود، گفت: دفتر ثبت نام گواهي الكترونيك سازمان فناوري اطلاعات ايران به منظور ارائه خدمات صدور امضاي ديجيتال به پرسنل وزارت، شركت‌ها، سازمان‌‌ها و واحدهاي تابعه تاسيس شده است.
معاون توسعه فضاي تبادل اطلاعات سازمان فناوري اطلاعات افزود: اين خدمات شامل توليد، صدور، ذخيره، ارسال، تاييد، ابطال و نگهداري گواهي الكترونيك است كه تمامي اين عمليات به صورت آنلاين و از طريق ارتباط شبكه‌اي انجام مي‌شود.

معاون توسعه فضاي تبادل اطلاعات سازمان فناوري اطلاعات با اشاره به وظايف دفتر صدور گواهي الكترونيك سازمان فناوري اطلاعات، گفت: عمليات‌هاي اين دفتر مطابق با دستورالعمل گواهي مركز مياني وزارت بازرگاني انجام مي‌شود.
وي اظهار داشت: در اين دفتر، پس از احراز هويت و تصديق مدارك ارائه شده متقاضي دريافت خدمات گواهي، درخواست متقاضي همراه با مدارك مربوطه به مركز مياني وزارت بازرگاني ارسال مي‌شود و در نهايت گواهي صادر شده از مركز مياني بازرگاني دريافت و به متقاضي تحويل داده مي‌شود.

انصاري با اشاره به مزيت‌هاي امضاي ديجيتال خاطر نشان كرد: در مجموع مي‌توان گفت: تضمين تماميت داده پيام (آنچه رسيده است همان است كه ارسال شده است)، هويت شناسي ( فرستنده و گيرنده هماني هستند كه ادعا مي‌كنند)، انكار ناپذيري ( فرستنده نمي‌تواند امضاي داده را انكار كند)، راز داري و محرمانگي ( فقط فرستنده و گيرنده به داده‌ها دسترسي دارند)، كنترل و دسترسي پذيري از جمله مزيت‌هاي استفاده از امضاي ديجيتال است.