بر اساس گزارش اتحاديه بينالمللي مخابرات (ITU)، سطح نفوذ تلفن همراه ضرورت نشانه سطح مهارت در فناوريهاي اطلاعاتي و ارتباطات نيست اما تا حدي نشاندهنده تقاضا براي ICT است.
به گزارش ايتنا از ايسنا، در آخرين گزارش منتشر شده ITU در دسامبر ۲۰۱۱ ذكر شده است كه بيشترين كاربرد اينترنت، به ويژه در كشورهاي در حال توسعه، در ميان افرادي ديده ميشود كه درآمد و تحصيلات بالاتري دارند. اين بدان معني است كه افزايش قدرت اقتصادي و از بين رفتن موانع مربوط به مهارت در كاربرد اينترنت ميتواند به گسترش بيشازپيش كاربرد اينترنت منجر شود.
شاخص توسعه فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات (IDI) نقش مهارت را در توسعه جامعه اطلاعاتي از طريق درج زيرشاخص مهارت تبيين ميكند، و سبد قيمت فنآوري اطلاعات و ارتباطات (IPB) منبعي مهم براي درك قيمت نسبي دسترسي به اينترنت فراهم ميسازد.
مشاهده اين موضوع كه كاربرد اينترنت به ويژه در ميان نسلهاي جوانتر متداول است حاكي از اين است كه براي ايجاد امكان دسترسي به اينترنت در كشورهاي درحالتوسعه ظرفيت بالقوه عظيمي وجود دارد.
دولتها ميتوانند از اين واقعيت كه جوانترها مايل به استفاده از اينترنت هستند بهراحتي بهرهبرداري كنند زيرا اينترنت محتواي مربوط به اين قشر را در قالب مواد آموزشي و اطلاعات و اخيراً تا حد زيادي از طريق سايتهاي شبكههاي اجتماعي و محتويات توليدشده كاربران عرضه ميكند.
دادههاي موجود نشان ميدهند كه كاربرد اينترنت در ميان كساني كه در حال حاضر در مدارس تحصيل ميكنند، متداولتر است از اين رو، ايجاد امكان دسترسي به اينترنت در مدارس ميتواند به افزايش كاربرد اينترنت در كشورهاي درحالتوسعه كمك شاياني كند.
در حالي كه افراد پردرآمدتر به كاربرد اينترنت در منزل و محل كار گرايش دارند، دسترسي عمومي به اينترنت براي گروههاي كمدرآمدتر نقش مهمي ايفا ميكند. اين نكته به ويژه درباره دسترسي به امكانات اينترنتي تجاري (براي مثال كافينتها) صادق است.
متن حاضر به بررسي دقيق و مقايسه خصوصيات و رفتار كاربران اينترنت در كشورهاي توسعهيافته و در حال توسعه ميپردازد و بر آفريقا تأكيد ويژه دارد.
بر اساس جديدترين دادههاي دردسترس،كاربرد اينترنت برحسب تحصيلات، درآمد، محل (روستا/شهر)، جنس و سن، متفاوت است و به پارامترهاي ديگري مانند كاربرد كامپيوتر و تلفن همراه مربوط ميشود.
متن حاضر فعاليتهاي اصلي افراد را در اينترنت تحليل ميكند و در اين زمينه بر شبكههاي اجتماعي تأكيد ويژه دارد. بر اساس تحليل دادهها، توصيههايي درباره چگونگي غلبه بر فاصله ديجيتالي مابين افراد برخوردار از اينترنت و افراد فاقد آن ارائه ميشود.
دادههاي مربوط به كاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات محدودند و از اين رو تحليل در اين فصل متكي بر تعداد محدودي از كشورهاست كه آمار كاربران فنآوري اطلاعات و ارتباطات را ارائه دادهاند و به نوعي نماينده ساير كشورها تلقي ميشوند.
دادهها بر اساس سنجشهاي ملي خانوار در كشورها در سالهاي ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ بهدستآمدهاند و با شاخصهاي اصلي فناوري اطلاعات و ارتباطات كه در سطح بينالمللي، در چارچوب مشاركت در اندازهگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات براي توسعه، بر روي آنها توافق وجود دارد هماهنگاند.
از ترافيك صوتي تا ترافيك دادهاي
مقايسه كاربرد اينترنت با كاربرد ساير فناوريهاي كليدي اطلاعات و ارتباطات، به ويژه كامپيوترها و تلفن تلفن همراه ميتواند مفيد باشد. به اين ترتيب، موانعي كه جلوي انتشار كاربرد اينترنت را ميگيرند و نيز بازار بالقوه كاربرد اينترنت شناخته ميشوند.
دادههاي رسمي درباره سطح كاربرد كامپيوتر بسيار جالباند زيرا استفاده از اينترنت و كامپيوتر اغلب به هم پيوند دارند و كاربرد كامپيوتر نشانه مهارتهاي فنآوري اطلاعات و ارتباطات در هر كشور است.
از سوي ديگر، سطح نفوذ تلفن همراه ضرورتاً نشانه سطح مهارت در فناوريهاي اطلاعاتي و ارتباطات نيست (زيرا ميزان مهارت لازم براي استفاده از تلفن همراه كمتر از مهارت لازم براي كامپيوتر و اينترنت است)، اما تا حدي نشاندهنده تقاضا براي فناوري اطلاعات و ارتباطات است.
در كشورهاي پردرآمد، نرخ نفوذ كاربران اينترنت و كامپيوتر بهطور چشمگيري شبيهاند. در بسياري از كشورها، از جمله ايسلند، نروژ، سوئد، و جمهوري كره، تفاوت نسبتاً اندكي مابين درصد جمعيت كاربران اينترنت و كاربران كامپيوتر وجود دارد.
در كشورهاي كمدرآمدتر، تفاوت بين ميزان نفوذ كاربري اينترنت و كامپيوتر اغلب بيشتر از اين مقدار است. براي مثال، در اردن حدود ۵۵ درصد از مردم در سال ۲۰۰۹ از كامپيوتر استفاده كردند و اين در حالي است كه تنها ۲۶ درصد از اينترنت استفاده كردند.
در اين كشورها، سياستگذاران بايد تلاش كنند موانع بالا رفتن سطح نفوذ كاربران اينترنت را شناسايي كنند كه اين ميتواند قيمت بالاي دسترسي به اينترنت، فقدان آگاهي از فوايد استفاده از اينترنت، يا فقدان محتواي مرتبط را شامل شود.
از آنجا كه تعداد كابران كامپيوتر بيشتر از اينترنت است، به نظر نميرسد كه مهارتهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات مانع اصلي باشند، اين نكته لااقل در مورد كساني كه هماكنون از كامپيوتر استفاده ميكنند صادق است.
در آذربايجان، مراكش و ژاپن، تعداد كاربران اينترنت بالاتر از كاربران كامپيوتر است و اين ميتواند ناشي از رواج دسترسي به اينترنت از طريق وسايل تلفن همراه باشد.
اما با افزايش نفوذ تلفنهاي هوشمند در كشورهاي در حال توسعه كه در آنها زيرساخت فناوري اطلاعات و ارتباطات مانع عمده بر سر راه رسيدن به فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات بهتر است، ميتوانيم تحولات مشابهي را در آينده نزديك انتظار داشته باشيم و شاهد دسترسي تعداد بيشتري از مردم به اينترنت از طريق تلفن همراه باشيم. به علاوه، اين موضوع مبين اين نكته است كه احتمالاً در آينده نزديك سطح نفوذ كاربران اينترنت از سطح كاربرد كامپيوتر پيشي ميگيرد.
از آنجا كه كاربران بهطور روزافزون از طريق دستگاههاي تلفن همراه به اينترنت دسترسي مييابند، تحليل دادههاي موجود درباره كاربرد تلفن همراه ميتواند ديدگاه بهتري راجع به كاربرد اينترنت در حال و آينده فراهم كند.
دادهها نشان ميدهند كه هم كشورهاي توسعهيافته و هم كشورهاي درحالتوسعه به سطوح نسبتاً بالايي از سطح كاربران تلفن تلفن همراه رسيدهاند.
روشن است كه در كشورهاي توسعهيافته و در حالتوسعه كاربرد تلفن تلفن همراه بسيار بالاتر از كاربرد اينترنت است.
براي مثال، اين ميزان در داخل اتحاديه اروپا، حتي در كشورهايي كه پايينترين ميزان نفوذ تلفن تلفن همراه را دارند، مانند پرتغال و روماني، در سال ۲۰۰۸ از ۷۷ درصد گذشت.
در آن دسته كشورهاي در حالتوسعه كه سطح نفوذ كاربران اينترنت به دليل فقدان زيرساخت اينترنت ثابت پايين باقي مانده است، به ويژه به دليل افزايش رقابتها و كاهش قيمتها، توان بالقوه بسيار زيادي براي توسعه كاربرد اينترنت از طريق شبكههاي تلفن همراه و تلفنها وجود دارد.
ديگر مانع موجود بر سر راه افزايش كاربرد اينترنت از طريق تلفن همراه ماليات دستگاههاي تلفن همراه است. با كاهش ميزان ماليات دستگاههاي همراه در كشورهاي درحالتوسعهاي كه نظام مالياتي سنگيني دارند، انتخاب كاربرد پهنباند تلفن همراه ميتواند رونق بيشتري يابد.
اخيراً در كنيا با كاهش شديد قيمتها و راهاندازي خدمات نسل سوم، افزايش چشمگيري در نفوذ اينترنت موبايل ايجاد شده است. تعداد مشتركان اينترنت موبايل از حدود ۳.۲ ميليون نفر در اواخر سپتامبر ۲۰۱۰ به ۴.۷ ميليون نفر در انتهاي سال ۲۰۱۰ رسيد (افزايشي معادل ۴۶.۸ درصد تنها در مدت سه ماه).
اما به يمن همين تحول فاصله ميان كاربرد اينترنت و تلفن همراه كاهش يافته و طبق برآورد كميسيون ارتباطات كنيا، تا پايان ۲۰۱۰ بيشتر از يكچهارم جمعيت اين كشور از اينترنت استفاده كردهاند. اين رقم در سال ۲۰۰۸ تنها ۱۵ درصد بود.
به گزارش سازمان فناوري اطلاعات ايران، با مقايسه كاربرد اينترنت در كشورهاي توسعهيافته و در حالتوسعه روشن ميشود كه فاصله ديجيتالي تا حد بسيار زيادي فاصله در كاربرد اينترنت است، در حالي كه تقاضا براي ارتباطات صوتي تا حد زيادي از طريق تلفن همراه پاسخ داده شده است، تقاضا براي خدمات دادهاي مهمترين چالش موجود تلقي ميشود.