ايتنا - كداك در دام كداك

استوانه‌های پلاستیکی حلقه فیلم‌های رنگی و سیاه و سفید عکاسی، در گوشه و کنار روزهای کودکی و نوجوانی بسیاری از ما دیده می‌شود. خرید یک حلقه فیلم ۲۴ تایی، ۳۲ تایی، ۱۲ تایی با حساسیت ۱۰۰ یا ۴۰۰، بیرون کشیدن نوار قهوه‌ای رنگ نگاتیو از محفظه‌ و جا انداختن سوزن‌های صفحه پشت لنز در سوراخ‌های مرتب بالا و پایین نوار نگاتیو و چرخاندن آن دور حلقه جمع کننده فیلم، بستن در پشت دوربین و صدای شاتر، یک دور جمع کردن و باز یک شاتر دیگر تا مطمئن شویم، بخش نور دیده فیلم جمع شده و دوربین آماده عکاسی است. و بعد از آن انتظار برای تمام شدن حلقه فیلم و اشتیاق ظهور عکس روی همان نوار قهوه‌ای که بعدها نگاتیوی می‌شد که باید خوب از آن مراقبت می‌شد تا برای چاپ هر عکس شماره‌اش را روی پاکت کاغذی نگاتیو‌های ظاهر شده علامت بزنیم. کداک تمام آن روزها و لحظه‌ها همراه ما بود و حالا کداک ورشکسته شده است.

کداک از کجا آمد؟ از روچستر
جورج ایستمن وقتی ۲۶ ساله بود در سال ۱۸۸۰ در طبقه سوم یک ساختمان در روچستر تولید نگاتیو خشک را شروع کرد.
رول فیلم یا همان حلقه فیلم، پنج سال بعد از این توسط ایستمن تولید شد. با این پیشرفت، جورج ایستمن چهارم سپتامبر سال ۱۸۸۸ علامت تجاری کداک را به ثبت رساند و یک سال بعد توانست شرکت ایستمن را پایه‌گذاری کند.

این شرکت در سال ۱۸۹۲ به نام ایستمن کداک تغییر نام داد.
شرکت کداک با یک شعار فعالیت خود را به صورت جدی ادامه داد: «شما دکمه را فشار دهید، بقیه‌اش را ما انجام می‌دهیم.» این شعار دقیقا خلاصه‌ای بود از کاری که ایستمن با تاسیس شرکت کداک برای مردم انجام داد؛ تسهیل عکاسی. به این ترتیب روچستر نیویورک، شهری شد که ایده عکاسی با دوربین‌های سبک، استفاده از نگاتیو خشک را که اختراع به ثبت رسیده ایستمن بود به همه دنیا صادر کرد.
هر چند ایستمن در ۷۸ سالگی با نوشتن وصیت‌نامه‌اش خودکشی کرد اما کداک به حیات خود ادامه داد.
جورج ایستمن وقتی بر اثر بیماری‌ سختش فلج شد، خودکشی کرد.
او در وصیت نامه‌اش نوشت: «من کارم را انجام دادم. پس ماندن دیگر لزومی ندارد.»

افت و خیزهای کداک
روزهای طلایی کداک با آغاز قرن ۲۱ کم‌کم بی‌فروغ شد. تا پیش از سال ۲۰۰۰، کداک با موفقیت‌هایی که در تولید تجهیزات عکاسی کسب کرد، بر محبوبیت خود افزود.
بعد از اینکه ایستمن به صورت جدی کار خود را در کداک شروع کرد و با تولید رول‌های فیلم و تولید دوربین دیجیتال انقلابی در صعنت عکاسی به وجود آورد، سال ۱۹۸۶ نیز توانست اولین حسگر عکاسی با ثبت ۴/۱ میلیون پیکسل تصویری در ابعاد ۱۷.۵×۱۲.۵ سانتی‌متر به چاپ برساند را تولید کند.
این شرکت طی سال‌های مختلف محصولات جدیدی تولید و به بازار عکاسی عرضه کرد که از جمله می‌توان به محصولی که اولین بار سال ۲۰۰۵ در نمایشگاه CES به نمایش گذاشت اشاره کرد؛ دوربین دیجیتالی با امکان استفاده از Wi-Fi برای ارسال تصاویر به وسیله ایمیل.

از سال ۲۰۰۳ کم کم مشکلات کداک آغاز شد تا جایی که از همان سال تا امروز مجبور به تعدیل هزاران نفر از کارمندانش و تعطیلی حدود ۱۲ کارخانه‌اش در کشورهای مختلف شد.
این شرکت از سال ۲۰۰۷ از محل فروش خود نتوانست هیچ سودی کسب کند. تا جایی که سال گذشته با سقوط سهام خود در محاصره شایعات ورشکستگی قرار گرفت و روز ۱۹ ژانویه امسال – حدود دو سه هفته پیش- ورشکستگی خود را به صورت رسمی اعلام کرد.

چتری که بسته شد
شرکت ایستمن کداک که در سال ۱۹۸۰ تحت مدیریت جورج ایستمن بیش از ۱۴۵ هزار کارمند در سراسر جهان داشت، امسال با مدیریت آنتونیو پرز و حدود ۱۹۰۰ کارمند ورشکستگی خود را اعلام
کرده است.
گفته می‌شود ارزش سهام این شرکت طی پانزده سال اخیر از ۳۱ میلیارد دلار به کمتر از ۱۵۰ میلیون دلار رسیده و دلیل از پا افتادن شرکتی که بیش از یک قرن توانست با موفقیت و محبوبیت به فعالیت خود ادامه دهد، چیزی به جز نپذیرفتن پیشرفت تکنولوژی و همگام نشدن با آن نبوده است.

کداک که روزی خودش پرچم‌دار استفاده از راه‌های نوین و تسهیل عکاسی بود تن به امواج دوربین‌های دیجیتال نداد و سعی کرد مقابل انقلاب سوم عکاسی مقاومت کند.
این در حالی است که گفته می‌شود کداک خود را مخترع اولین دوربین دیجیتال – یکی از اختراعاتی که در پایان دهه‌ ۷۰ میلادی از سوی کداک در آسیا ثبت شد، دوربین دیجیتال بود- می‌داند اما ترجیح داد اختراع خود را تجاری نکند.
البته این شرکت سعی کرد در دهه ۹۰ میلادی اشتباه خود را جبران کند اما گویا برای این کار خیلی دیر شده بود.

حالا کداک عقب نشسته است.
این عقب نشینی از نظر مدیران کداک به معنای بسته شدن پرونده کداک نیست و بناست با وام ۹۵۰ میلیون دلاری و بازسازی ساختارش سال ۲۰۱۳ دوباره به صحنه برگردد.
همچنین آنها سعی می‌کنند حق ثبت اختراعات خود را که حدود ۲ تا ۳ میلیارد دلار ارزش دارد
واگذار کنند.

هر چند پیش از این نیز قرار بود سال گذشته – ۲۰۱۱- این کار را انجام دهند تا مجبور نباشند امروز ورشکستگی خود را اعلام کنند. اما بسیاری بر این عقیده‌اند که شاید بهتر است کداک خودش برای بستن پرونده خود پیش‌قدم شود پیش از آنکه نام کداک که برای بسیاری از مردم محبوب است، خراب شود.