مشکلات اپراتور سوم تلفنهمراه یا همان رایتل گویی تمامی ندارد. رایتل وابسته به سازمان بزرگ تامین اجتماعی است که با حق بیمه میلیونها کارگر و کارمند ایرانی امورات خود را میگذراند.
وزارت ارتباطات دولت یازدهم از ابتدای کار خود حمایت همه جانبهای از اپراتور رایتل را در دستور کار قرار داد. نخستین نشانه این حمایت موافقت با تداوم دوره انحصار رایتل بود که بر اساس اخبار به عقب افتادگی ۹ ساله کشور در دسترسی به فناوریهای پیشرفته موبایلی منجر شد.
اقدام بعدی وزارت ارتباطات در حمایت از اپراتور وابسته به وزارت کار، فشار بر سایر اپراتورها برای اجرای طرح رومینگ ملی و در اختیار گذاشتن پوشش شبکه خود به رایتل بود. بر این اساس وزارت ارتباطات یکی از شروط اصلی ارائه مجوز نسل ۳ به دو اپراتور اصلی کشور را بازکردن شبکههای خود به روی رایتل عنوان کرد.
بعد از واگذاری مجوز نسل ۳ به دو اپراتور دیگر و در حالیکه تنها مزیت رقابتی رایتل از این اپراتور گرفته شد، رایتلیها مدعی اتفاقی کاملا مغایر با پیشبینیها شدند. بر اساس خبرها تعداد مشترکان فعال این اپراتور تا پایان سال گذشته طبق صحبتهای پیشین مجید صدری مدیر عامل رایتل یک میلیون و ۱۰۰ هزار بوده که اکنون با گذشت هشت ماه به ۲.۷ میلیون مشترک رسیده است! به عبارت دیگر آنگونه که رایتل مدعی شده این اپراتور رشد ۸۰۰ درصدی ظرف یک سال (از شهریور ۹۲) داشته است.
در کنار تمام این مباحث رایتل اما حجم وسیعی از تبلیغات صوتی و تصویری را در دستور کار گذاشت. این در حالیست که در همان مقطع برخی رسانهها با استناد به تعرفههای سازمان صدا و سیما و زمان پخش آنها، برآورد ۲۰۰ میلیاردتومانی از این حجم تبلیغات میکردند. رایتل اما در اخباری غیررسمی و در برخی سایتها تنها مدعی تبلیغات ۱ و نیم میلیارد تومانی! در سال ۹۲ شد و اشارهای به حجم تبلیغاتش در سال ۹۳ نیز نکرد.
جالب آنکه این اپراتور در حالی مدعی چنین جهش در کار خود بر خلاف برآوردها شده، که حضور در نمایشگاه تلکام سالجاری نیز حکایت از مسایلی دیگر در این اپراتور داشت. بر اساس اخبار، رایتلی که به گفته مدیر عاملش روزهای خوبی را پشت سر میگذارد، در آخرین لحظات خود را به تنها نمایشگاه مخابراتی سال رساند. جالبتر آنکه در کنار انبوه اخبار سایر اپراتورها و معرفی انواع طرحها و خدمات ایشان، مهمترین و تقریبا تنها خبری که از رایتل منتشر شد، آوردن یک کیک به مناسبت هزارمین روز فعالیت این اپراتور و تقسیم آن بین حاضران در غرفه این اپراتور بود! تا این اپراتور نشان دهد با چه طرحها و برنامههایی در حال جهش ۸۰۰ درصدی در جذب مشترکان جدید است.
رایتل همچنان زیان میدهد
اما در کنار این تفاسیر بیست و ششم آبانماه سال جاری بود که وزیر اسبق ارتباطات و فناوری اطلاعات و عضو فعلی کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که وظیفه نظارت بر عملکرد و دخل و خرج اپراتورها را دارد، پرده از واقعیتی برداشت که با آنچه مدیر عامل رایتل مدعی آن است در تناقض قرار دارد.
احمد معتمدی در پاسخ به این سؤال که گویا رایتل رقم ۲.۵ ریال را برای دیتای آزاد موبایل پیشنهاد کرده است، آیا چنین موضوعی صحت دارد، گفت: رایتل هنوز شبکه گستردهای ندارد و در مجموع ضرر میدهد؛ به عبارتی این شرکت هنوز به نقطه سر به سر نرسیده است.
او همچنین درباره اینکه چرا این شرکت به یکباره باید نرخ دیتای آزادش را از نیم به ۲.۵ ریال برساند، گفت: احتمالاً یک بخش ضررده بودن رایتل بهخاطر منطقی نبودن قیمتهای آن درگذشته بوده است. (منبع:خبرگزاری تسنیم)
این اظهارات که هیچگاه نیز به شکل رسمی و حتی غیررسمی از سوی رایتل تکذیب نشد، در واقع مهر تاییدی بود بر آنچه آگاهان پیش از این بارها پیشبینی میکردند.
به هر تقدیر واقعیتهای بازار قابل انکار نبوده و با ادعای ارقام و اعداد رفع نمیشود. کمااینکه بعد از اجرای رومینگ ملی نیز مجموع کاربران رایتلی که از شبکه دو اپراتور دیگر استفاده کردند تنها بالغ بر ۱۰۰ هزار کاربر عنوان شد.
حمایت مصاحبهای وزارت ارتباطات از رایتل
چند روز بعد یعنی دوم آذرماه روابط عمومی وزارت ارتباطات به گفت و گویی با مدیر عامل رایتل پرداخت تا ضمن تلطیف اظهارات بیموقع! معتمدی عضو کمیسیون رگولاتوری، بار دیگر حمایت وزارت ارتباطات از اپراتور دولتی رایتل و سندیت بخشی به عملکرد این اپراتور را به نمایش بگذارد.
سید مجید صدری در گفت و گو با مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ضمن قدردانی از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در راستای اجرای طراح رومینگ ملی گفت: در طول یک سال گذشته تعداد مشترکان رایتل از ۳۰۰ هزار مشترک به بیش از ۲ میلیون ۷۰۰ هزار مشترک رسیده است که حمایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از اپراتور سوم در این رشد بسیار موثر بوده است.
صدری از ۱۰ برابر شدن درآمد رایتل خبر داد و افزود: امروز مشترکان به دنبال خدمات با کیفیت بالا در انتقال داده بر بستر اینترنت نسل سوم هستند.
مدیر عامل رایتل ،ورود اپراتور اول و دوم به نسل سوم را یک اتفاق مبارک در توسعه کشور خواند و در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار وزارت ارتباطات در خصوص برنامه رایتل برای توسعه سایتهای جدید در سراسر کشور، گفت: ما در حال حاضر در حال حاضر ۱۸۰۰ سایت فعال داریم و همچنان در حال ادامه روند توسعه برای سایتها و شبکه رایتل هستیم و طبق برنامه مدون این اپراتور، توسعه ما در حال انجام است.
جالب آنکه اگرچه رایتل مدعی رشد ۱۰ برابری درآمدهای خود شده است اما همچنان اشارهای به آنچه معتمدی گفته بود نشده و اعلام نمیشود اگر رشدی در درآمد بوده، میزان هزینههای این اپراتور چقدر بوده است. نکته دیگر آنکه بر اساس اصول اولیه علم حسابداری، افزایش درآمد به هر میزان، لزوما به معنی سود و سوددهی نیست.
زیاندهی از جیب مردم
از این رو شواهد، اظهارات وزیر اسبق ارتباطات کشور، آمار ارایه شده از نتایج رومینگ از سوی دو اپراتور دیگر و محاسبات میزان هزینههای رایتل، در کنار عدم ارایه مستندات دخل و خرج این اپراتور و بسنده کردن به مصاحبههای هدایت شده، همچنان نشان میدهد، که رایتل در مسیر زیاندهی قرار دارد.
اما این زیاندهی تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و از کدام محل پرداخت میشود؟ واقعیت آن است که ظاهرا برخی مایل نیستند به هیچ عنوان رایتل همچون تالیا محدود به واقعیتهای بازار و یا متوقف شود. اما تفاوت آشکار رایتل با تالیا نیز در این است که تالیا یک مجموعه خصوصی محسوب میشد که به محض مواجهه با زیاندهی و عدم توسعه، خود را از بازار کنار کشید.
اما رایتل یک مجموعه خصوصی نیست و از درآمدهای سازمان تامین اجتماعی استفاده میکند. درآمدهایی که از حق بیمه میلیونها کارگر و کارمند ایرانی تامین میشود.
به عبارت دیگر زیاندهی رایتل مستقیما از جیب مردم تامین میشود. اما این که واقعیت تمام این گمانهزنیها در خصوص عملکرد رایتل چیست، چه منافعی از حفظ رایتل تامین میشود و این روال تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، موضوعی است که سازمانها و نهادهای نظارتی باید به پیگیری کم و کیف آن بپردازند.
هفته نامه عصر ارتباط در آینده نیز به بررسی و پیگیری عملکرد این اپراتور خواهد پرداخت.