بهبود روابط آمریکا و کوبا که چندی پیش، و پس از ۵۳ سال دشمنی صورت گرفت، با استقبال جامعه جهانی روبرو شد.
گزارشها و تصاویری نیز از جشن و پایکوبی شهروندان کوبایی بعد از سرگیری روابط با آمریکا مخابره شده است.
به همین بهانه در این نوشتار قصد داریم وضعیت اینترنت در کوبا را بررسی نماییم.
بد نیست در ابتدا اشارهای داشته باشیم به سخنان اخیر اوباما رئیسجمهور آمریکا در این خصوص.
اوباما گفته بود: من به جریان آزاد اطلاعات عقیده دارم. متاسفانه تحریمهای ما علیه کوبا، از دسترسی شهروندان کوبایی به فناوریهایی که توانمندسازی افراد در سطح جهانی را به دنبال دارد جلوگیری نموده است.
مارکو روبیو (Marco Rubio) سناتور ایالت فلوریدا در سنای آمریکا نظر دیگری دارد.
این سناتور ۴۳ ساله که خود یک آمریکایی-کوبایی است میگوید: سخنان اوباما مبنی بر این که مردم کوبا به دلیل تحریمهای وضع شده از سوی ایالات متحده به فناوریهای پیشرفته ارتباطاتی و مخابراتی نظیر اینترنت و تلفنهای هوشمند دسترسی ندارند، یک اشتباه است.
به گزارش ایتنا به نقل از روزنامه میامی هرالد چاپ آمریکا، روبیو بر این باور است که دلیل عدم دسترسی شهروندان کوبایی یک چیز است و آن این که استفاده از فناوریهای نوین در کوبا ممنوع است.
از سوی دیگر دولت کمونیست کوبا تقریباً تمام صنایع ارتباطی فعال در این کشور را تحت قیمومیت و کنترل کامل خود دارد.
محدودیتها در کوبا
کوبا یکی از محدودترین اینترنتها را در جهان دارد و همین اینترنت نیز در زمره کندترینهاست.
هر چند دفتر آمار ملی کوبا مدعی است حدود ۲۳ درصد مردم کوبا به اینترنت دسترسی دارند، ولی این تعداد اندک هم به نظر اغراقآمیز میآید، زیرا بسیاری از این ۲۳ درصد فقط به یک شبکه اینترانت که شدیداً توسط دولت کوبا کنترل میشود دسترسی دارند.
کاربران این شبکه محدود میتوانند به امور سادهای همچون چک کردن ایمیل و مراجعه به سایتهای مورد تایید دولت هاوانا بپردازند.
در این کشور ۱۱ میلیون نفری، دسترسی به GPS و سرویسهای ماهوارهای ممنوع است.
در سال ۲۰۱۱ کوبا اقدام به احداث ۱۶۰۰ کیلومتر کابل فیبر نوری با کشور همسایه خود ونزوئلا کرد، ولی این کار که با کمک مالی چین صورت گرفت نتایج ملموسی به بار نیاورد.
سازمان خانه آزادی (Freedom House) که یک ارگان غیردولتی در آمریکاست، میگوید احتمالاً فقط ۵ درصد مردم کوبا به اینترنت جهانی دسترسی دارند.
معضل قیمت
موضوع قیمت، عامل دیگری است که بر این وضعیت بغرنج دامن میزند.
بنا به گفته روزنامه میامی هرالد، قیمت یک رایانه معمولی بیش از دو برابر متوسط حقوق سالانه یک کوبایی است.
علاوه بر این دولت، هزینه دسترسی به اینترنت کند و شدیداً محدود خود را نیز بسیار بالا برده است به طوری که شهروندانی که در هفته به طور متوسط ۲۰ دلار دستمزد میگیرند، اگر بخواهند به طور مرتب در فضای وب آنلاین باشند، باید هزینه سرسامآوری را متقبل شوند.
بنا به گفته خانه آزادی، هزینه چک کردن ایمیل یک و نیم دلار در ساعت، هزینه دسترسی به اینترانت ملی ۶۰ سنت در ساعت و هزینه دسترسی به اینترنت جهانی ۴ و نیم دلار در ساعت آب میخورد.
با این حال سناتور روبیو میگوید اگر چه کوبا کشور فقیری است ولی در جهان کشورهای فقیرتری هم هستند که وضعیت اینترنت در آنها بهتر از کوباست.
سرکوب مخالفان
علاوه بر همه اینها، نگاه توطئهگرایانه مقامات هاوانا به فناوریهای روز از جمله اینترنت، مزید بر علت شده است.
کوبا به صورت تک حزبی اداره میشود و از این حیث مشابه کره شمالی است.
«فیدل کاسترو» رهبر انقلاب کوبا، از سال ۱۹۷۶ تا ۲۰۰۸ یعنی به مدت ۳۲ سال در سمت رئیسجمهور کوبا مشغول به کار بود.
وی در سال ۲۰۰۸ این پست را به برادر جوانتر خود «رائول کاسترو» تفویض نمود.
در این کشور حوزه دریای کارائیب، صدای وبلاگنویسهای مخالف دولت به سرعت خاموش میشود و در اغلب موارد آنها به زندان محکوم میگردند.
مقامات این کشور با استفاده از سیاستهای سرکوبگرایانه و خشن، درصدد ایزوله کردن شهروندان خود هستند.
طبق مقرراتی که دولت وضع کرده، دسترسی خانگی به اینترنت در این کشور ممنوع است و افراد نباید خارج از حد و مرزی که دولت ترسیم نموده، به اینترنت دست یابند.
به همین دلیل سناتور مارکو روبیو معتقد است که دلیل بیبهره ماندن مردم کوبا از اینترنت، نه سیاستهای تحریمی آمریکا بلکه نگاه سختگیرانه دولتمردان این کشور است.
در واقع علت عمده این محرومیت را میتوان در ترس دولت کوبا از اینترنت و گردش آزاد اطلاعات جستوجو کرد.