ایتنا - وزارت اقتصاد با مقاومت در برابر انتشار اسناد مزبور اعلام کرد که "محرمانه است" اما با فشار رسانه‌ای، اذعان کرد که شاید حتی یک دلار از این سرمایه‌گذاری وارد کشور نشود چون فقط جلبی است.

علی اصلان شهلا - جذب سرمایه در استارت‌آپ‌های ایرانی، ابعاد پیچیده، عجیب، غیراصولی و حتی در برخی موارد شبهه فساد یافته است.
در 100 روز ابتدای دولت دوازدهم بود که دولت گزارشی منتشر کرد که به موجب آن ادعا شده بود که دیجی کالا 100 میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی دریافت کرده است.

      در این زمینه بخوانید:
      - بیانیه دیجی کالا در سال 1396: دیجی کالا از سال ۱۳۹۴ فرآیند جذب سرمایه از IIIC به مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار را آغاز کرد... این فرآیند اخیرا "کامل" شده است.


اما زمانی که مشخص شد سرآوا به عنوان مالک دیجی کالا، مالک شرکت خارجی طرف سرمایه‌گذاری در دیجی کالا نیز هست، این سرمایه‌گذاری جنجالی شد و اصالت و واقعیت آن زیرسوال رفت.

حال در اظهارنظری تازه از سوی وزارت اقتصاد در پاسخ به فناوران، مشخص شده که این سرمایه‌گذاری صرفا «جلبی» و در حد توافق برای جلب سرمایه‌گذاری بوده نه جذبی و به عنوان ورود سرمایه، لذا ممکن است حتی یک ریال از آن به کشور وارد نشده باشد.

 داستان یک سرمایه گذاری 
ماجرا از این قرار بود که دولت در گزارش عملکرد 100 روزه خود اعلام کرد که شرکت اینترنشال اینترنت اینوست منت کوپریتیف(IIIC) در دیجی کالا به مبلغ 100 میلیون دلار در ازای 21 درصد از سهام این شرکت سرمایه گذاری کرده است.
این مبلغ، سومین سرمایه گذاری بزرگی بود که ظاهرا دولت دوازدهم توانسته بود در صد روز نخست فعالیتش جذب و به عنوان گزارش عملکرد ارایه کند.
اما پس از این گزارش اسنادی منتشر شد که نشان می داد شرکت اینترنشال اینترنت اینوستمنت به نوعی متعلق به مجموعه سرآوا است (سرمایه گذار ایرانی دیجی کالا) بود و اینطور به نظر می رسد که یک شرکت ایرانی در خودش و به عنوان سرمایه خارجی سرمایه‌گذاری کرده است.

در حالی که جنجال بر سر اصالت سرمایه گذاری خارجی در سرآوا و شرکت های زیرمجموعه اش ادامه داشت، وزیر ارتباطات به عنوان یکی از بزرگ ترین حامیان استارت آپ ها، حاضر به تایید این سرمایه گذاری نشد.
محمد جواد آذری جهرمی در جمع خبرنگاران گفت: فضای شرکت های استارت آپی و سرمایه گذاران آنها در کشور آنقدر رقابتی است که نمی توان به صورت ۱۰۰ درصد گفت گزارش های منتشر شده کاملا درست است یا غلط.
وی درباره صحت سرمایه گذاری خارجی انجام شده در این حوزه و انعکاس آن در گزارش عملکرد دولت گفت: ما مرجع صحت سنجی انتشار آمار این شرکت ها نیستیم. صحت سنجی در این خصوص نیاز به حسابرسی دقیقی دارد. ما از کنار هم گذاشتن چند گزارش مختلف در این زمینه و پیدا کردن یک نقطه مشترک به این آمار اتکا می کنیم.

 اسناد محرمانه، بن بست حقیقت سنجی
خبرنگار فناوران برای پیگیری ماجرا در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات از وزارت اقتصاد درخواست انتشار مدارک این سرمایه گذاری را با این توضیح انجام داد: «در یکی از بندهای گزارش صد روز نخست دولت دوازدهم مربوط به میزان جذب سرمایه گذاری خارجی اعلام شده است که شرکت نوآوران فن آوازه (دیجی کالا) 21 درصد از سهام خود را به مبلغ 100 میلیون دلار، به شرکت هلندی International investment Internet UA Cooperatief  IIIC فروخته است. اسناد و مدارک مربوط به جذب این سرمایه خارجی قاعدتا باید در سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران ثبت شده باشد تا هم دولت اجازه این سرمایه گذاری را بدهد و هم در گزارش 100 روز نخست خود به عنوان یک دستاورد ذکر کند. لطفا براساس قانون انتشار و دسترسی آزاد اطلاعات اسناد مربوط به این سرمایه گذاری را در اختیار اینجانب قرار دهید».

در پاسخ به این درخواست اما وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد این اسناد طبقه بندی شده است. متن کامل این پاسخ به این شرح بود: «اسناد مربوط به تبادل سرمایه گذاری  خارجی  بین دستگاه های متولی  یعنی سرمایه پذیر و سرمایه گذار  و مجری پروژه ثبت می شود و باقی می ماند و به دلیل طبقه بندی بودن اطلاعات فقط متولیان مربوط به سرمایه گذاری مذکور به اسناد و گزارشات  مربوطه دسترسی دارند».

 شکایت از پاسخ وزارت اقتصاد
اعلام محرمانه بودن اسنادی که براساس آن دولت گزارش عملکرد می دهد و برای خود اعتبار کسب می کند، طبیعتا برای ما قانع کننده نبود. به همین دلیل از پاسخ وزارت اقتصاد به کمیته رسیدگی به شکایات مربوط به سامانه اطلاع رسانی دولت شکایت کردیم.

در متن شکایت خبرنگار فناوران آمده است: «در گزارش 100 روزه دولت اعلام شده است که یکی از دستاوردهای دولت دوازدهم جذب 100 میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی بابت فروش سهام دیجی کلا بوده است. از آنجا که این موضوع اولا به عنوان دستاورد مطرح شده است، دوما اسباب امتیازات مادی، معنوی و تبلیغاتی قابل توجهی برای شرکت سرمایه گذار و سرمایه پذیر می شود، حق طبیعی شهروندان است که بدانند این دستاوردها و امتیازات، با رعایت قانون و براساس سرمایه گذاری واقعی انجام شده صورت گرفته است یا نه. بنابراین از کمیته محترم رسیدگی به شکایات خواهشمندم دستور فرمایند اسناد مربوط به صحت سرمایه گذاری ادعایی منتشر گردد».

پز عالی، جیب خالی
سرانجام اما سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و قنی ایران در پاسخ به این شکایت اعلام کرد که سرمایه گذاری مذکور جلبی بوده و نه جذبی. 
در پاسخ به شکایت ما سازمان امور اقتصادی و دارایی نوشت: «پیرو تماس تلفنی روز جاری با جناب عالی  پاسخ سوال شما قبلا ارسال گردیده است لذا توضیح کامل تر این است که تفاوت هست بین جلب و جذب سرمایه گذاری بر اساس قانون جلب و جذب سرمایه گذاری، سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران مسوول جلب سرمایه گذاری خارجی است و ممکن است تعدادی سازمان، سرمایه گذاری جلب شده را جذب نمایند مثل مخابرات، پروژه های نفت و گاز و پتروشیمی و راه سازی و غیره  و احتمالا در گزارش 100روزه دولت منظور همان جلب سرمایه گذاری بوده باشد و ممکن است همه سرمایه گذاری جلب شده جذب نشود.
سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران فعال است اگر سوالی در این خصوص و سایر موارد سرمایه گذاری دارید می توانید بصورت مستقیم از سازمان مذکور دریافت کنید».

در تماس تلفنی نماینده پاسخگو در وزارت اقتصاد با خبرنگار فناوران به عنوان سوال کننده نیز تاکید شد که این سرمایه گذاری جذبی نیست و صرفا جلبی است. 
به گفته این فرد پاسخگو، «ممکن است حتی یک دلار از این سرمایه گذاری وارد کشور نشود و توافق به هم بخورد. یا فقط بخشی از این 100 میلیون دلار ادعایی جذب شود.»

آنطور که پیداست ظاهرا به این ترتیب یک بازی برد–برد برای دولت و بخش خصوصی شکل گرفته که هیچ فایده ای برای کشور ندارد. 
از یک سو بخش خصوصی می تواند ادعا کند که در حد حرف و یا یک تفاهم نامه، برای ورود 100 میلیون دلار سرمایه گذاری به توافق رسیده است و به این ترتیب ارزش سهامش را در نظر سرمایه گذاران آینده بالاتر می برد و به قیمت بهتری سهم فروشی می کند. در مقابل دولت هم بدون آن که بگوید این سرمایه جلبی است و نه جذبی، گزارش هایش را پر و پیمان تر کرده و ادعا می کند که در 100 روز، توانسته کاری کند کارستان و میلیون ها دلار سرمایه گذاری به کشور بیاورد.(فناوران اطلاعات)

     برای مطالعه بیشتر بخوانید:
     - چرا اسناد سرمایه‌گذاری IIIC در سرآوا طبقه بندی شده است؟