افزایش تعرفه اینترنت ثابت به نفع کیست؟

آمار موجود نشان می دهد که تعداد مشترکان اینترنت تا پایان سال ۱۳۹۷ به بیش از ۷۴ میلیون رسید. بنابراین، ضریب نفوذ اینترنت به بیش از ۹۰ درصد افزایش یافت.
از سوی دیگر، بر اساس آمار منتشر شده در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، تعداد مشترکان اینترنت پهن‌باند تا پایان سال 97، ۷۴ میلیون و ۵۱۸ هزار و ۵۹۵ بود. سهم اینترنت پهن باند سیار، ۶۴ میلیون و ۱۳۷ هزار و ۱۱۲ مشترک بود و ۱۰ میلیون و ۳۸۱ هزار و ۴۸۳ مشترک نیز مربوط به بخش اینترنت پهن باند ثابت می شد. همچنین مطابق این آمار، ضریب نفوذ اینترنت پهن‌باند تا پایان سال ۹۷، ۹۰.۷۸ درصد است که ۷۸.۱۴ درصد آن مربوط به ضریب نفوذ اینترنت پهن‌باند سیار و ۱۲.۶۵ درصد ضریب نفوذ اینترنت پهن باند ثابت است.

بنابراین، می توان گفت که ضریب نفوذ اینترنت سیار در ایران با اینترنت ثابت فاصله زیادی دارد و بعید است که بخش اینترنت ثابت بتواند در این گردونه رقابت به اینترنت سیار نزدیک شود.
 

فداکاری اراده دهندگان اینترنت هراه به نفع عاملان اینترنت ثابت

همانطور که در بالا گفتیم، اینترنت همراه در ایران با استقبال بیشتری از سوی کاربران مواجه شده است. به طوریکه ضریب نفوذ اینترنت سیار در ایران چندین برابر اینترنت ثابت است. این موضوع گلایه عاملان اینترنت ثابت را به دنبال داشته است، مبنی بر اینکه فضای رقابتی ناسالم است و نمی توانند در این شرایط به حیاتشان ادامه دهد. در ادامه عاملان اینترنت سیار تصمیم گرفتند که فداکاری ای به نفع بخش اینترنت ثابت داشته باشند تا از ورشکستگی آن جلوگیری کنند. به همین دلیل اواسط سال گذشته افزایش تعرفه های اینترنت سیار را شاهد بودیم که در نهایت به کاهش کاربران این بخش و بهبود وضعیت اینترنت ثابت منجر شد.

بزرگترین تغییر وقتی رخ داد که همراه اول اپراتور غالب بازار ترافیک رایگان شبانه را حذف کرد و سپس ایرانسل بسته‌ها را به نوعی تعریف کرد که دیگر بسته ماهانه روزانه برای انتخاب نداشت. در بخش بسته‌های سه‌ماهه ایرانسل، با توجه به تغییرات اعمال‌شده شاهد افزایش حدود ۴۰ درصدی در قیمت بودیم. البته این افزایش حدود ۴۰ درصدی شامل ۹ درصد ارزش‌افزوده هم می شد.
این شرایط گلایه مشترکان همراه اول را از حذف ترافیک رایگان شبانه به دنبال داشت.  همچنین آنان از اینکه اپراتور قیمت بسته پرمصرف ماهانه را تغییر داده، ناراضی بودند.
 

در شرایطی که بخش اینترنت سیار ایران در راستای افزایش تعرفه ها و لغو برخی از بسته های مقرون به صرفه اش گام برداشت و به نفع اینترنت ثابت عمل کرد، مردم از کم فروشی عاملان اینترنت ثابت گلایه کردند. این موضوع توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت صحت آن تأیید شد. رئیس این سازمان اعلام کرد که تمامی شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت خط ثابت کم فروشی داشته‌اند. گزارش رگولاتوری از جزییات بیشتری درباره میزان درصد و نقاطی که این کم فروشی رخ داده حکایت داشت و نشان داد که بین ۵ تا ۸ درصد کم فروشی در شرکت‌ها دیده شده است.




سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی تصریح کرد که این کم فروشی باید جبران شود. رئیس این سازمان در خصوص جبران کم فروشی اینترنت اعلام کرد: بر اساس گزارش‌هایی که در رابطه با وجود مغایرت در بسته های اینترنتی برخی از دارندگان موافقت‌نامه پروانه ثابت به دستمان رسیده و با توجه به الزام کردن آنها به جبران خدمات برای مشترکان، مقرر شد تا شرکت‌های مخابرات ایران، پارسان لین ارتباطات، پیشگامان توسعه ارتباطات، داده‌پردازی فن‌آوا و گروه فناوری ارتباطات شاتل این موضوع را در محاسبه آستانه مصرف منصفانه در نظر بگیرند.
 

پس از اینکه کم فروشی عاملان اینترنت ثابت در کشور ثابت شد و رگولاتوری لزوم جبران آن را مطرح کرد، حال شاهد زمزمه هایی از سوی مسئولان اینترنت ثابت کشور برای افزایش تعرفه های این بخش هستیم. در این ارتباط، احمدرضا نخجوانی، مدیر عامل شاتل اعلام کرده است: در یک اقتصاد تورمی که قیمت کالاها و خدمات هر ساله ده‌ها درصد افزایش می‌یابد، چه گونه است که قیمت خدمات دسترسی به اینترنت، باید ثابت بماند؟ وی مدعی شده است که هزینه های شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنت افزایش یافته است، بنابراین باید اجازه افزایش تعرفه ها نیز به آنان داده شود.
نخجوانی تصریح کرده است: با وجود این که تلاش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بر این بوده است که با تثبیت قیمت پهنای باند، به شرکت‌های ارایه دهنده‌ی خدمات اینترنت کمک کند، اما پهنای باند اینترنت، حداکثر  25 درصد قیمت تمام شده‌ی خدمات اینترنت شرکت‌ها را تشکیل می‌دهد و کافی نیست.

وی همچنین گفته است: شرایط فعلی به گونه‌ای است که تعداد عمده‌ای از شرکت‌های ارایه دهنده‌ی خدمات اینترنت، به جای اندیشیدن به سرمایه‌گذاری، در جدال با خاموشی هستند و تنها راه نجات آنان، افزایش قیمت‌هاست.
مدیر شاتل ادامه داده است: شواهد و آمار نشان می‌دهد که متوسط پرداختی یک خانوار برای اینترنت ثابت در ماه حدود 25 هزار تومان است و اگر این رقم 10 هزار تومان افزایش یابد، در هزینه‌های آنان محسوس نیست. اما می‌تواند این صنعت را نجات دهد و همان خانوارها از این موضوع منتفع شوند.
حسین فلاح جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیوئی در پاسخ به درخواست عاملان اینترنت ثابت اعلام کرده است: تعرفه خدمات اینترنت موضوعی کارشناسی است و شرکتهای ارایه‌دهنده خدمات اینترنت ثابت بایستی دلایل و مستندات خود را برای افزایش تعرفه خدمات به رگولاتوری ارایه کنند.
حال باید منتظر شد و دید که آیا شرکت های ارائه دهنده اینترنت ثابت طرح منسجم و حساب شده ای در این زمینه دارند یا خیر. همچنین باید دید مستندات آنان برای افزایش تعرفه ها مورد تأیید رگولاتوری قرار می گیرد یا خیر.

 

نگاهی اجمالی به وضعیت موجود نشان می دهد که اگر رگولاتوری افزایش قیمت اینترنت ثابت را تصویب کند و تعرفه های اینترنت سیار ثابت بماند، دوباره این سوال برای کاربران پیش می آید که چرا باید از خدمات نه چندان با کیفیت اینترنت ثابت به جای خدمات ارزان تر اینترنت سیار استفاده کنند. به نظر می رسد در این شرایط دوباره تاریخ تکرار می شود و به 1 سال پیش برمی گردیم، زمانیکه تعرفه های اینترنت ثابت نسبت به اینترنت سیار بیشتر بود و به همین دلیل این بخش جذابیتی برای کاربران نداشت.
بنابراین، خوب است به این موضوع بیشتر بیندیشیم که آیا بهتر نیست شرکت های ارائه دهنده اینترنت ثابت به جای افزایش قیمت ها به فکر افزایش کیفیت خدماتشان باشند و بسته های جذاب تری را به مشتریان ارائه دهند تا در نهایت افزایش کاربران را داشته باشند. از سوی دیگر، باید به این سوال پاسخ داد که تا کجا می توان این چرخه افزایش قیمت را ادامه داد تا از ورشکستگی این شرکت ها جلوگیری کرد؟