ايتنا - برنده طرح ترابردپذیری کیست؟

طرح ترابردپذیری به فرایندی گفته می‌شود که مشترکین اپراتورهای مختلف موجود در حوزه تلفن همراه می‌توانند طی آن، اپراتور سرویس‌دهنده خود را بدون تغییر در پیش شماره یا شماره اصلی سیم‌کارت خود تعویض نمایند.

"ترابردپذیری"، طرحی است که ظرف چند سال گذشته و همزمان با افزایش صعودی شمار کاربران تلفن همراه، در حوزه اپراتورهای موبایل اجرا شد تا به گفته محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وقت، وزن‌کشی واقعی بین اپراتورهای تلفن همراه باشد، اما تاکنون نتیجه‌ای خلاف انتظار برخی مدیران دولتی سابق و تحلیلگران ICT را به دنبال داشته است.

ترابرد پذیری چیست؟
طرح ترابردپذیری شماره تلفن همراه یا MNP (مخفف Mobile Number Portability) به‌طور خلاصه به فرایندی گفته می‌شود که مشترکین اپراتورهای مختلف موجود در حوزه تلفن همراه می‌توانند طی آن، اپراتور سرویس‌دهنده خود را بدون تغییر در پیش شماره یا شماره اصلی سیم‌کارت خود تعویض نمایند.
به عنوان مثال، یک کاربر می‌تواند با داشتن شماره موبایل اصلی خود(مثلا متعلق به همراه اول با پیش شماره 0912) در شبکه ارتباطی اپراتور دوم به تماس و فعالیت‌های خود مانند گذشته ارتباطی ادامه دهد، بدون آنکه نیازی به تغییر شماره داشته باشد و لاجرم تماس‌ها و دوستان و آشنایان را از این تغییر شماره آگاه سازد.

در همین زمینه بخوانید:
- صفر تا صد طرح ترابردپذیری

هر چند از دید کاربر، این نقل و انتقال، فرایندی سریع بوده و بنظر ساده می‌رسد و اتفاق چندان مهمی ملموسی برای او پیش نمی‌آید، اما در واقع می‌توان حدس زد که فراهم کردن چنین امکانی، نیازمند بستر فنی مناسب و برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری در سطح ملی و همکاری کامل اپراتورهاست تا به شکل صحیح و مطلوب اجرا گردد، امری که از بیست سال پیش در جهان اجرا می‌گردد.

شایان ذکر است که این طرح پس از مطرح شدن در حوزه ارتباطی کشور، در زمان صدارت محمود واعظی بر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، جامه عمل پوشید و به سرعت به شکل عملیاتی در اختیار کاربران قرار گرفت و بسیاری از تحلیلگران و فعالان حوزه ICT با ذوق‌زدگی، تحلیل‌هایی از ریزش سنگین مشترکان اپراتور قدیمی به سمت اپراتور جدید ارائه دادند!
به عبارت دیگر، طرح ترابرد پذیری پس از تصویب در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در تیر ماه سال 1395 با فاصله کمی و در شهریور ماه همان سال اجرایی شد، و بدین ترتیب اکنون پنج سال از اجرای کامل آن می‌گذرد، و شاید فرصت مناسبی برای بررسی آن و نگاهی به برخی نتایج باشد.

از آنجا که سازمان رگولاتوری عموما آمار و اطلاعات این حوزه را به شکل ادواری استخراج و منتشر می‌کند، بخوبی می‌توان به بررسی آنها پرداخت و با داده‌های مرتبط موجود در این حوزه، تصویری بهتر از وضعیت این عرصه و نیز جایگاه اپراتورهای فعال در آن بدست آورد.

شاخص‌های ترابردپذیری
گفتنی است سازمان تنظیم مقررات آمار مرتبط به اجرای این طرح را به شکل اعداد شاخص مربوط به هر اپراتور و در یک بازه زمانی معین اعلام می‌کند.
اما معنی و مفهوم این شاخص‌ها چیست؟
بطور کلی سه شاخص در موضوع ترابردپذیری مطرح می‌گردد: اول میزان ورودی به اپراتور، دوم میزان خروجی از آن و سوم تراز.
شاخص "میزان ورودی"، در واقع تعداد کاربرانی را نشان می‌دهد که از اپراتورهای دیگر وارد اپراتور مورد نظر شده‌اند، و به همین ترتیب، شاخص "میزان خروجی" نیز برعکس، عدد مهاجران به دیگر اپراتورها را نشان می‌دهد.
اما شاخص سوم یعنی "تراز" را می‌توان به نوعی حاصل جمع خروجی و ورودی به یک اپراتور به حساب آورد. مثلاً اگر برای اپراتور همراه اول 1000 مورد ورودی و 600 مورد خروجی داشته باشیم، تراز آن در نهایت 400 مورد است که نشان دهنده وضعیت تراز مثبت این اپراتور است.
بدین ترتیب، شاخص "تراز" از آنجا اهمیت می‌یابد که نشان می‌دهد در مجموع، و فارغ از تعداد رفت و آمد مشترکان، نهایتا کفه به نفع اپراتور بوده یا نه، و اینکه کاربران، حضور و فعال بودن در این اپراتور را ترجیح داده‌اند یا خیر.

اهداف طرح ترابردپذیری
البته می‌توان برای تصمیم مدیریت وزارت ارتباطات وقت برای طراحی و پیاده‌سازی ترابردپذیری و ابلاغ و الزام آن به اپراتورها برای اجرا، دلایل گوناگونی برشمرد، از جمله گسترش پوشش ارتباطی کشور، و ایجاد تسهیلات مناسب‌تر مشترکان و... که همگی دارای اهمیت بوده و به گسترش شبکه کمک می‌کنند.
اما شاید چنانچه برخی کارشناسان معتقدند، یکی از انگیزه‌های نهفته در این تصمیم، غلبه اپراتور اول کشور در آن زمان بود که به زعم تصمیم‌گیران، طرح مزبور می‌توانست کمی این وضعیت را تغییر دهد و سهم بازار را در میان اپراتورهای موجود، دستخوش تحول نماید؛ بطوریکه وزیر وقت در همین خصوص گفته بود: «اجرای طرح ترابردپذیری، در واقع آزمون واقعی اپراتورها خواهد بود.» بدین ترتیب شاید انتظار آنها این بوده که مهاجرت از مبدا اپراتورِ غالب شدت یافته و مشترکان به سمت دیگر رقبا بروند و این امر، ریزش مشتریان اپراتور مزبور را در پی داشته باشد و نهایتا، سهم اپراتورها را متعادل‌تر کند.
اما جالب آن که مجموعه آمار منتشره در این مورد نشان می‌دهد اپراتور همراه اول همچنان در این زمینه هم پیشتاز است و توانسته بیشترین جذب مشترک را بخود اختصاص دهد، و بدین ترتیب، طرح مزبور، در عمل موجب انتقال بخش قابل توجهی از مشترکان دیگر اپراتورها به سوی همراه اول شده و کفه‌اش را سنگین‌تر نموده است.

آخرین گزارش MNP چه می‌گوید؟
همانطور که گفته شد، رگولاتوری به شکل منظم، آمار دوره‌ای در این خصوص را منتشر می‌نماید.
اما نکته جالب، زمانی است که مجموعه آمار در طی این سال‌ها را به شکل یکپارچه در نظر بگیریم.
مطابق آخرین آماری که در این زمینه استخراج شده و توسط مجری طرح ترابردپذیری شماره‌ها، در اختیار اپراتورها قرار گرفته است، جدولی تنظیم شده که در زیر می‌بینید.

توضیح: این جدول در واقع آمار تجمیعی از نقل و انتقال و مهاجرات میان اپراتورهای سه‌گانه موبایل در کشورمان در طی این سال‌ها را نشان می‌دهد.