ايتنا - افزایش 30 درصدی حضور نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی

مجید عابدی کارشناس تعلیم و تربیت به بررسی وضعیت دسترسی دانش‌آموزان به اینترنت در کشور‌های پیشرفته پرداخت و اظهار کرد: پیرو گزارش ۲۰۲۰ OECD، در کشورهای در حال توسعه بیش از ۵۰ درصد گروه‌های سنی کودکان و نوجوانان به اینترنت خانگی دسترسی داشته و این آمار در کشور‌های پیشرفته به بیش از ۷۰ الی ۸۰ درصد جمعیت کودکان و نوجوانان افزایش می‌یابد؛ علاوه بر این برحسب دسته‌بندی خانواده‌های نیمه برخوردار و برخوردار، این آمار به ۸۵ درصد نیز افزایش می‌یابد؛ این در حالیست که میزان دسترسی کودکان و نوجوانان در خاورمیانه تنها ۲۵ الی ۳۰ درصد برآورد و اعلام شده است.

وی ادامه داد: به گزارش مرکز آمار، در خصوص دسترسی به اینترنت در نوجوانان ۱۵ ساله در ایران، در سال ۹۶ تعداد ۵۳ درصد افراد و در سال ۹۹ تعداد ۶۵ درصد این افراد، دسترسی به اینترنت داشته‌اند؛ در واقع سهولت دسترسی به اینترنت موجب شده نسبت به کشورهای منطقه در شرایط بالاتری قرار داشته باشیم با این حال این موضوع هدایت‌گری، تنظیم‌گری، نظارت، پایش و پوشش محتواهای مفید و پاک را حائز اهمیت می‌کند.

حضور نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی ۳۰ درصد افزایش یافته است
عابدی با بیان اینکه شرایط پاندمی کرونا، حضور کاربران در شبکه‌های اجتماعی از جمله واتس‌آپ را از ۲۴ به ۸۸.۵ درصد رسانده و در اینستاگرام موجب رشد ۴۳ به ۶۸ درصد شده است، افزود: در این میان حضور نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی ۳۰ درصد افزایش یافته است.
وی تصریح کرد: حضور گسترده کاربران در شبکه‌های اجتماعی خارجی، قابل تأمل جدی بوده و باید عدم استقبال شبکه‌های داخلی مورد آسیب شناسی قرار گرفته و از سوی دیگران عوامل توسعه رغبت و رضایت کاربران از شبکه‌های داخلی تقویت شود.

متولی مشخصی عهده‌دار اینترنت کودکان و پایش و تنظیم‌گری آن نیست
این عضو کانون تربیت اسلامی در پاسخ به این پرسش که «چقدر دسترسی کودکان به اینترنت در کشورهای دیگر آزاد است؟»، گفت: تقریبا در اغلب کشورهای پیشرفته و شبکه‌های اجتماعی معروف، محدودیت‌های سنی در دسترسی به منابع اینترنتی و عضویت وضع شده است؛ در برخی محدودیت عدم حضور افراد 13 ساله بدون والدین وضع شده و اتحادیه اروپا درصدد افزایش این محدودیت‌ها تا سن 16 سالگی است؛ از سوی دیگر در اغلب سایت‌های جستجوگر و پخش فیلم و استریم ، امکان محدود سازی حضور گروه‌های سنی و دسته‌بندی آنها پیش‌بینی شده است.

وی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه «چرا در ایران فیلتر برای دسترسی کودکان وجود ندارد؟»، افزود: به طور خلاصه می توان اشاره کرد که برای توسعه اینترنت پاک کودکان و نوجوانان و تعیین متولی دولتی، اقدام بارزی اتفاق نیفتاده است و علی رغم آگاهی مسؤولان نسبت به عوارض ناشی از فضای مجازی، راهبردها و راهکارهای عملیاتی در این زمینه پیش‌بینی نشده است و معمولا همه چیز محدود به توصیه‌های سلبی و ایجابی بوده است؛ موضوع مهم تر این است که متولی مشخصی عهده‌دار اینترنت کودکان و پایش و تنظیم‌گری آن نیست.

هنوز زمینه اجرای اینترنت کودکان و دسترسی‌های ایمن فراهم نشده است
عابدی اظهار کرد: عدم پیش‌بینی سیم‌کارت‌های کودکان، عدم ارائه خطوط اینترنتی پاک و ایمن ویژه کودکان، عدم گسترش تبلت‌های سفارشی کودکان و عدم تکامل اینترانت ملی، هنوز زمینه اجرای اینترنت کودکان و دسترسی‌های ایمن را فراهم نکرده است.
وی با بیان اینکه برخی از حوزه‌های بخش خصوصی در ارائه انیمیشن و فیلم‌های دارای گروه سنی کودکان فعالیت دارند و مورد استقبال هم قرار گرفته‌اند، اضافه کرد: با این حال دولت و نهادهای دولتی برای توسعه محتواهای کودکان و تنظیم‌گری اینترنت کودکان حرکت مشهود و تأثیرگذاری نداشته‌اند؛ حتی در فروش فیلم‌ها و بازی‌های دارای رده‌های سنی در بازارگاه‌های تحت وب، فرایند احراز هویت و راستی آزمایی و آگاهی بخشی والدین از دسترسی کودکان و نوجوانان مسیر ضابطه مند و دقیقی را دارا نیست.

* لزوم توسعه محیط‌های اشتراک‌گذاری محتواهای ایمن و رده‌بندی شده
این کارشناس تعلیم و تربیت به ارائه پیشنهاداتی پرداخت و گفت: طبعا اولین ضرورت، تعیین مصرح متولیان توسعه اینترنت کودکان و نوجوانان و نظام هدایت‌گری، تنظیم‌گری، پایش و نظارت آن است؛ ارائه سیم کارت و خطوط اینترنتی ویژه کودکان و نوجوانان، ارائه ابزارهای دیجیتالی ویژه دسترسی‌های ایمن و حمایت از توسعه دهندگان محتواهای پاک و سلامت کودکان و نوجوانان می‌تواند بخشی از راهکارهای دولتی باشد.

وی با بیان اینکه گام مهم بعدی، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی خانواده‌ها و نظام آموزشی
در این زمینه است، افزود: عدم آگاهی خانواده‌ها و بعضا بی‌تفاوتی آنها و عدم برنامه مشخص آگاهی بخشی در نظام آموزشی، باعث می‌شود کودکان و نوجوانان بدون چراغ‌های راهنما وارد فضای تاریک مجازی شوند.

عابدی اضافه کرد: در این راه، رسانه‌ها و صدا و سیما نیز باید در دانش‌افزایی و آگاهی‌بخشی جامعه نقش خود را بهتر ایفا کند؛ توسعه محیط‌های اشتراک‌گذاری محتواهای ایمن و رده‌بندی شده و بازارگاه‌های تخصصی کودکان و نوجوانان از جمله تمهیدات دیگری است که می‌تواند این مسیر سلامت را رونق بخشد. همچنین تنوع شبکه‌های اجتماعی کارآمد، توسعه سامانه‌های انبوه‌سپاری منابع متنوع و جذاب و ایجاد موقعیت‌های مناسب معرفی و اطلاع رسانی نیز از تمهیدات دیگر در زمینه توجه و اقبال عمومی به کاربری سلامت کودکان و نوجوانان خواهد بود. (منبع : فارس)