بیش از دو ماه از قطعی گسترده اینترنت در کشور می‌گذرد و کاربران ادعا می‌کنند، اختلالات اینترنت به ویژه طی دو هفته اخیر شدت بیشتری گرفته است. به نظر می‌رسد افزایش اختلالات اینترنت احتمالا با هدف کاهش استفاده از فیلترشکن‌ها بوده است. اما در نهایت باعث بروز اختلال گسترده در زیرساخت‌های مورد استفاده کسب و کارها شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد؛ در مواردی شبکه همراه اول و ایرانسل و برخی ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت با اختلال همراه بوده‌اند هرچند این موارد یکسان نبوده است. اپراتور ایرانسل به صورت مجزا به فیلترینگ هوشمند روی آورده و مسیریابی آی پی‌هایی که روی VPN هستند مورد فیلترینگ قرار می‌گیرد. همچنین پروتکل‌های وی‌پی‌ان که از آنها می‌توان برای دور زدن فیلترینگ استفاده کرد توسط ایرانسل بلاک می‌شود. این دستکاری‌ها در 15 روز گذشته به اوج خود رسیده است.
این دسته از مشکلات در شبکه همراه کشور به ندرت و با پیگیری مکرر مشتری و مراکز داده حل می‌شود. همین موارد باعث تحمیل هزینه‌های اینترنت به کاربران می‌شود و عموما چاره‌ای جز تغییر مکرر آدرس‌های آی‌پی‌ایران و خارج خود ندارند.
ابر معضل کسب و کارها
یکی از چالش‌هایی که کسب و کارها حدود دو ماه است که با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، مسدود کردن مسیرهای عادی ارتباطات آنها به بهانه جلوگیری از فیلترشکن‌هاست.
از روزهای ابتدایی اعمال فیلترینگ «تانل‌های» شبکه داخلی یکی از اهداف اصلی اختلالات اینترنت بوده است. بسته شدن تانل‌ها که زیرساخت بسیاری از کسب و کارهاست باعث چالش‌های زیادی برای آنها شده است؛ از جمله اینکه مدیران شبکه روزانه حجم کاری زیادی را صرف تنظیم دوباره تانل‌ها و برقراری ارتباطات شبکه کنند.
مطابق با بررسی‌ها اختلالات اینترنت حتی به صورت بین‌استانی و منظم در بازه زمانی ۸ تا ۱۱ صبح و ۵ تا ۷ بعدازظهر به صورت مکرر اتفاق افتاده است. این اختلال‌ها نه تنها به صورت بین‌شهری بلکه به صورت درون‌شهری هم وجود داشته است. اختلال ارتباط بین چند دیتاسنتر در شهر تهران در ساعاتی از روز نمونه‌ای از این اختلال است.به نظر می‌رسد این اتفاقات به خاطر تغییرات در حال اعمال روی زیرساخت اینترنت باشد و ایجاد اینگونه اختلال از سوی دیتاسنترها صورت نگرفته است.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که در هفته گذشته همانطور که کاربران هم در شبکه‌های اجتماعی اعمال می‌کردند، ارسال و دریافت اطلاعات با سرعت محدود انجام شده است.طبق بررسی‌ها سرعت آپلود به‌طور موثر به‌ازای هر اتصال محدود شده است. این اختلال در سطح زیرساخت شبکه اتفاق می‌افتد.چه برای اتصال به خارج و چه داخل ایران سرعت آپلود و اتصال محدود شده است، گاهی اوقات نیز این محدودیت برای اتصالات امن و غیرامن هم اعمال شده است.
سقوط ایران در رده بندی اینترنت موبایل و ثابت
جدیدترین گزارش وب سایت اسپید تست نشان می‌دهد در یازدهمین ماه ۲۰۲۲ میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۳۳.۹۷ و اینترنت ثابت جهان ۷۴.۵۴ مگابیت برثانیه بوده است. این در حالی است که در اکتبر ۲۰۲۲ میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۳۳.۴۳ مگابیت برثانیه و اینترنت ثابت جهان ۷۲.۴۰ مگابیت برثانیه بوده است.
همچنین طبق این رده‌بندی میانه سرعت اینترنت موبایل ایران در نوامبر ۲۰۲۲ میلادی ۴۰.۹۷ مگابیت برثانیه بوده است. در فهرست کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل در جهان جایگاه ایران ۲پله سقوط کرده و در رده ۴۸ است.
همچنین میانه سرعت اینترنت ثابت ایران در یازدهمین ماه میلادی ۱۱.۶۲ مگابیت برثانیه بوده و جایگاه آن در رده‌بندی جهانی با ۳ پله سقوط ۱۴۴ اعلام شده است.
همچنین در رده بندی وب سایت اسپیدتست براساس میانگین سرعت اینترنت موبایل کشورها جایگاه ایران نسبت به ماه قبل یک پله سقوط کرده و رده ۶۲ اعلام شده است. میانگین سرعت اینترنت موبایل کشور ۵۴.۹۳ مگابیت برثانیه است.
در رده‌بندی میانگین اینترنت ثابت کشورها ایران با سرعت ۲۴.۶۱ مگابیت برثانیه در رده ۱۴۳ قرار دارد و جایگاه آن نسبت به ماه قبل یک پله رشد کرده است.
فیلترینگ دائمی اینستاگرام و واتساپ
چندی پیش مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرد که نامه اعتراضی رسمی در رابطه با بسترسازی برای توسعه اغتشاشات اخیر و عدم پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری در خصوص مکاتبات رسمی پیشین توسط نهادهای مسئول ایرانی به شرکت متا (اینستاگرام) ارسال کرده است.
پس از این اقدام، خبری هفته پیش توسط برخی رسانه‌ها به نقل از یک نماینده مجلس مبنی بر اینکه اینستاگرام و واتس‌آپ به ایران می‌آیند منتشر شد؛ این نماینده مجلس گفته بود طبق گزارش‌هایی که داده شده، احتمال زیاد اینستاگرام و واتساپ به ایران می‌آیند و تا جایی که مطلع هستم به اجمال شرایط ایران را قبول کرده‌اند.
اما پس از این ادعا، عیسی زارع پور- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- در حاشیه جلسه هیئت دولت روز چهارشنبه هفته گذشته در جمع خبرنگاران از پذیرش شروط ایران توسط اینستاگرام اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: من اطلاعی ندارم و این موضوع را از نماینده‌ای که مطرح کرده است، سوال کنید؛ چیزی به ما واصل نشده است.
از سوی دیگر خبری هم به نقل یک رسانه خارجی و از قول شرکت متا، مالک فیسبوک، اینستاگرام و واتس آپ در فضای مجازی منتشر شد که طبق آن،این شرکت تلویحا نسبت به پذیرش به درخواست ایران برای تعیین نماینده‌ای در تهران پاسخ منفی داده و گفته شده بود که سرگرم این درخواست نخواهند شد.
با این حال امروز به نقل از ابوالحسن فیروزآبادی -دبیر شورای عالی فضای مجازی- در گفتگو با یک روزنامه اعلام شد که اینستاگرام و واتساپ با دستور شورای امنیت محدود شدند ولی ادامه این محدودیت نیاز به مجوز دارد؛ تکلیف این مجوز را هم سرنوشت مذاکرات با «متا» مشخص می‌کند. این یعنی ایران شرط گذاشته که اگر «متا» همراهی نکند، فیلترینگ اینستاگرام و واتساپ دائمی خواهد بود. احتمالا مسئولان کشور در این‌باره توجهی به نابود شدن بیش از 15 میلیون شغل در این پلتفرم ندارند و همکاری زاکربرگ بهانه‌ای برای فیلترینگ دائمی خواهد بود. این در حالی است که پیش از این وزیر کشور وعده داده بود که اگر اوضاع کشور آرام شود، شرایط به حال عادی برمی‌گردد اما فیلترینگ تمام شبکه‌های اجتماعی و تصمیم به دائمی بودن آن، حکایت از رویه دیگری دارد.
دیروز نیز وزیر ارتباطات در گفت‌وگویی، درباره بازگشت پلتفرم اینستاگرام و یا عدم بازگشت آن به حالت عادی گفته: «بنده دخل و تصرفی در این مورد ندارم، شورای امنیت کشور تصمیم گرفته و اگر قراری بر بازگشت باشد آنجا باید تجدیدنظر کند.»
عیسی زارع‌پور در این گفت‌وگو تاکید کرده که نه تنها تصمیم‌گیر نیست که حتی عضو شورای امنیت کشور هم نیست.
او همچنین اشاره کرده که شورای عالی فضای مجازی هم در این خصوص تصمیمی ندارد: «شورای عالی فضای مجازی تصمیمی نگرفته است، تصمیم با شورای امنیت کشور است و این شورا باید تصمیم‌گیری کند.»
زارع‌پور پیش از این هم بارها گفته بود که تصمیم‌گیری برای رفع محدودیت‌های اینترنت به او مربوط نیست و سوالات را به وزیر کشور ارجاع داده بود.
وزیر فیلترنت!
اوضاع وخیم اینترنت باعث واکنش جلیل رحیمی جهان، عضو کمیسیون امنیت ملی شد.
او در توییتی نوشت: «وقتی اینترنت سرعتش حداقل هست و اکثر شبکه‌های اجتماعی فیلتره و شرکت مخابرات ومشکلات کارگزاران مخابرات هم‌به بخش خصوصی و خصولتی واگذار شده و تصمیم قطع ووصل اینترنت و فیلترینگ هم با وزارت ارتباطات نیست!؛ برادرمون عیسی زارع پور دقیقا الان وزیر چیه؟! وزیر فیلترنت و قطع ارتباطات!!!؟» (روزنامه صبح نو)
دریافت لینک صفحه با کد QR