آشنايي با كارگروههاي بانكداري الكترونيك دنياي كامپيوتر و ارتباطات با توجه به روند تحولات جهاني در عرصه بانكداري و ضرورت ايجاد تحول در نظام بانكي كشور، ايده ايجاد يك تشكيلات منسجم در شبكه بانكي كشور جهت تصدي فرايندگذار به بانكداري الكترونيك، اولين بار در اوايل سال 1385 مطرح و از سوي مسئولين وزارت اموراقتصادي و دارايي و بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران مورد استقبال قرار گرفت. بانكهاي دولتي و خصوصي نيز با درك شرايط زمان و ضرورت گسترش بانكداري الكترونيك و با نگاهي تحولگرايانه اين فرصت را مغتنم شمرده و وارد ميدان شدند. طراحان كارگروههاي بانكداري الكترونيك بر اساس ضرورتها و اهداف ذيل، دستيابي به بانكداري نوين را در دستور كار خود قرار دارند: 1- شتاب روز افزون پيشرفت بانكداري كشورهاي توسعه يافته در زمينه ارائه خدمات نوين بانكي و لزوم هماهنگي بانكهاي كشورمان به منظور دستيابي به قابليت تعامل و مراودات بينالمللي 2- ورود بانكها به عرصه وظايف جديد و افزايش روزافزون حجم عمليات بانكها، ايجاب ميكرد تا از يكسو حجم مراجعات مشتريان به شعب كاهش يافته و از سويي ديگر سرعت عمل شعب بانكها افزايش يابد. 3- پاسخ به مطالبات مردم مبني بر تسهيل عمليات بانكي و افزايش سطح رفاه شهروندان 4- افزايش دقت در عمليات بانكي و به تبع آن افزايش ميزان رضايت مشتريان 5- انجام عمليات بانكداري با استفاده از حداقل نيروي انساني و هماهنگي نظام بانكي با سياستهاي كلي نظام مبني بر كاهش حجم دولت 6- افزايش ضريب امنيت معاملات و مراودات مالي شهروندان و تامين آرامش روحي آنها 7- كاهش هزينههاي چاپ، نشر و نگهداري اسكناس و نيز كاهش زيانهاي جنبي استفده از پول فيزيكي مانند انتقال بيماريهاي مسري و ... پس از تصميم جدي مسئولين، طرح عملياتي تشكيل كارگروهها بر مبناي نيازسنجي و تحقيقات علمي، تدوين گرديد. بر اساس اين طرح با توجه به فعاليتهاي ضروري براي گسترش بانكداري الكترونيك، 8 كارگروه با وظايف مختلف و مكمل يكديگر تشكيل گرديد. اين كارگروهها عبارت است از: 1- كارگروه شبكه و ارتباطات سرگروه بانك ملت به همراه بانكهاي: اقتصاد نوين – تجارت – ملي – سپه - صنعت و معدن. برخي از فعاليتهاي كارگروه: - جمعآوري آماري از دلايل وجود نقاط باقيمانده - بررسي مشكلات درون سيستمي در توسعه كمي و كيفي ارتباطات امن و زميني - بررسي مشكلات برون سيستمي براي توسعه شبكه ارتباطات - تدوين توافقنامه سطح خدمات مخابراتي SLA 2- كارگروه core banking سرگروه بانك ملي به همراه بانكهاي: كشاورزي – مسكن - رفاه كارگران – پارسيان – تجارت. برخي از فعاليتهاي كارگروه: ـ تدوين مدل مفهومي Core Banking ـ جايگاه سيستم Core Banking و ارتباط آن با ساير سيستمهاي مكمل تخصصي درون سازماني و برون سازماني ـ اجزاي سيستم Core Banking و نحوه ارتباط و تعامل آنها با يكديگر ـ زيرساختهاي مورد نياز جهت راهاندازي Core banking ـ تدوين ويژگيهاي عمومي Core Banking ـ تدوين چهار مرحله اصلي اجراي طرح جامع اتوماسيون بانكها و فعاليتهاي كليدي آنها شامل مراحل: 1- شناخت 2ـ تدوين RFP 3ـ ارزيابي 4ـ پياده سازي ـ تهيه پيشبيني زمانبندي اجراي طرح جامع اتوماسيون به تفكيك بانكها (حداقل24 و حداكثر40 ماه) فازهاي اجراي طرح جامع انفورماتيك بانكها مشخصههاي كلي Core banking: ـ انعطافپذيري (Flexibility) ـ مديريتپذيري (Manageability) ـ مقياس/ توسعهپذيري (Scalability) ـ مقياسپذيري عمودي (Vertical) ـ مقياسپذيري افقي (Horizontal) ـ قابليت مقياسپذيري نرمافزارهاي كاربردي ـ گواهينامه و يا ابزار تست مقياسپذيري ـ دسترسي (Availability) ـ كارآيي (Performance) ـ ايمني (Security) ـ ميزان بهروزبودن فناوري و معماري (Technology & Architecture) 3- كارگروه كارت و خدمات نوين سرگروه بانك سامان به همراه نمايندگان بانكهاي: سپـه – كارآفرين – صادرات. برخي از فعاليتهاي كارگروه: ـ بررسي الگوهاي استفاده از كارت در ساير كشورهاي جهان مطالعه شاخصهاي جهاني توسعه كانالها و ابزارهاي پرداخت الكترونيك ـ تدوين مدل توسعه كارت و كانالهاي پرداخت ATM و POS و كارتهاي اعتباري در كشور ـ تهيه برنامه سهساله بانكها جهت توسعه با توجه به وضعيت هر بانك در ابتداي دوره از نظر تعداد كارت، ATM وPOS و رشد مورد انتظار در پايان سالهاي 85، 86 و 88 ـ تهيه برنامه دو ساله بانكها جهت توسعه با توجه به وضعيت هر بانك در ابتداي دوره از نظر تعداد كارتهاي اعتباري در سال 87 و 88 - برنامه توسعه خدمات بانكداري الكترونيكي 4- كارگروه آموزش سرگروه بانك كشاورزي به همراه نمايندگان بانكهاي: تجارت – پارسيان. برخي از فعاليتهاي كارگروه: ـ بررسي وضعيت آموزشي در سيستم بانكي ـ تهيه و تدوين برنامه جامع آموزشي متناسب با بانكداري الكترونيك 5-كارگروه فرهنگسازي سرگروه بانك تجارت به همراه بانكهاي: كشاورزي - سامان - پارسيان – ملي. هدف فرهنگسازي در گروههاي ذيل: ـ مسئولان (تصميمگيران) ـ مجريان (پرسنل سيستم بانكي) ـ مشتريان (مردم) مزاياي فرهنگسازي براي حفظ منافع ملي در مسئولان: ـ كاهش هزينههاي ناشي از چاپ اسكناس ـ كاهش ميزان تردد درون شهري، كاهش ترافيك و ميزان تصادفات ـ كاهش ميزان جرم و جنايت و سرقت ـ صرفهجويي در مصرف سوخت و كاهش آلايندههاي هوا ـ افزايش كارايي دستگاههاي اجرايي و افزايش ميزان نظارت و كنترل ـ افزايش امنيت و ميزان رضايت و رفاه عمومي ـ تقويت شاخص سلامت و بهداشت عمومي ـ تصميمگيري به موقع در جهت ارائه خدمات نوين بانكداريالكترونيك مزاياي فرهنگسازي در مجريان از ديد منافع سازماني: ـ كاهش مراجعه مشتريان به شعبه ـ كاهش عمليات زائد از شعب و ايجاد شرايط بهينه سرويسدهي به مشتريان اعتباري ـ كاهش استرس و فشاركاري ـ كاهش هزينههاي سربار اداري و پرسنلي ـ كاهش سوءاستفادههاي احتمالي نظير اختلاس و ... ـ صرفهجوئي در هزينهها (مانند كاهش مصرف كاغذ و دسته چك و…) ـ افزايش سرعت و دقت در ابزارهاي نظارتي و كنترلي ـ استفاده از تفكرات انساني به جاي كار فيزيكي ـ تسريع در ارائه سرويس مطلوب به مشتريان مزاياي فرهنگسازي در مردم: ـ صرفهجويي ملي در هزينهها و زمان ـ افزايش سلامت عمومي (استرس ـ آلودگي هوا ـ تصادفات و ...) ـ افزايش بهرهوري عمومي ـ افزايش رضايتمندي عمومي ـ استفاده بهينه از سرمايهگذاري صورت گرفته ـ كاهش هزينههاي خانوار ـ ايجاد رفاه برخي از فعاليتهاي كارگروه: ـ راهاندازي و تجهيز دبيرخانه فرهنگسازي بانكداريالكترونيك در ساختمان شوراي هماهنگي بانكها ـ انتشار نشريه بانكداريالكترونيك ـ هماهنگي با كليه بانكها و مشخص نمودن رابطان و كارشناسان هر بانك در دبيرخانه ـ هماهنگي اوليه با وزارت آموزش و پرورش به منظور هماهنگي مشترك درعرصه فرهنگسازي ـ فراخوان مقاله ـ راهاندازي سايت فرهنگسازي ـ جذب كارشناسان خبره به منظور همكاري در دبيرخانه 6- كارگروه بانك جامع مشتريان سرگروه بانك تجارت به همراه بانكهاي: صنعت و معدن – ملي – پارسيان – رفاه – كشاورزي. برخي از فعاليتهاي كارگروه: ـ استانداردسازي كدها ـ طراحي ساختار اطلاعاتي ـ تعيين بستر نرمافزاري و سختافزاري ـ توليد نرمافزار ـ جمعآوري اطلاعات از بانكها و سازمان ثبت احوال 7- كارگروه امنيت اطلاعات سرگروه بانك پارسيان به همراه بانكهاي: اقتصاد نوين - تجارت - ملي - صنعت و معدن. 8- كارگروه اتوماسيون اتاق پاياپاي سرگروه اتاق پاياپاي به همراه بانكهاي: مسكن - ملي – ملت -كشاورزي - و كميسيون انفورماتيك بانكها. مراحل اجراي اتوماسيون اتاق پاياپاي ـ فاز اول: اتوماسيون اتاق تهران ـ فاز دوم: اتوماسيون اتاقهاي شهرستان ـ فاز سوم: برقراري ارتباط برخط (On-Line) بين اتاق مركز و اتاقهاي سراسر كشور ـ فاز چهارم: عدم حركت لاشه چكهاي رمزدار بين بانكي ـ فاز پنجم: عدم حركت لاشه ايرانچك ـ فاز ششم: عدم حركت لاشه چك بانكها (شبه پول) ـ فاز هفتم: عدم حركت لاشه چكهاي عادي مشتريان اين كارگروهها زير نظر «معاونت امور بانكي و بيمه و شركتهاي دولتي» وزارت امور اقتصاد و دارايي فعاليت ميكنند. باتوجه به نقش سازنده فرهنگسازي و اقدامات فرهنگي در دستيابي به اهداف طرح، موضوع فرهنگسازي مورد توجه ويژه قرار گرفته است به طوري كه از يك سو يكي از كارگروههاي 8 گانه فرهنگسازي را به عهده دارد و از سوي ديگر دبيرخانه فرهنگسازي بانكداريالكترونيك فراتر از كارگروههاي 8 گانه در راستاي بسترسازي فرهنگي و ترويج فرهنگ استفاده از خدمات بانكداري الكترونيك فعاليت مينمايد. اين دبيرخانه وظايف سياست گذاري، برنامهريزي،اجرا و نظارت بر كليه فعاليتهاي ترويجي،اطلاع رساني و فرهنگي را بر عهده دارد. كارگروههاي 8 گانه از زمان تشكيل تاكنون اقدامات قابل توجهي انجام دادهاند. دبيرخانه فرهنگسازي بانكداري الكترونيك نيز طرحهاي مختلفي را آغاز كرده و به مرحله اجرا رسانده است كه برخي از اين طرحها عبارت است از: 1- انتشار ماهنامه تحقيقي بانكداريالكترونيك ويژه مسولين نظام بانكي 2- برگزاري نشستهاي تخصصي بحث و گفتوگو پيرامون گسترش بانكداريالكترونيك 3- فراخوان مقاله پيرامون بانكداري الكترونيك 4- برگزاري مصاحبههاي تخصصي با رسانه ملي پيرامون بانكداري الكترونيك 5- راهاندازي سايت اينترنتي بانكداري الكترونيك برخي برنامههاي در دست اقدام اين دبيرخانه نيز عبارت است از: - انتشار كتابهاي تخصصي بانكداري الكترونيك - برگزاري مسابقات عمومي ويژه بانكداري الكترونيك از طريق رسانههاي جمعي - برگزاري همايشهاي تخصصي بانكداري الكترونيك - توليد و پخش برنامههاي تركيبي ويژه بانكداري الكترونيك در صداوسيما - اجراي نظرسنجي از اقشار مختلف پيرامون ابعاد گوناگون بانكداري الكترونيك - آموزش جوانان و نوجوانان با همكاري وزارت آموزش و پرورش