ایتنا- با گسترش هرچه بیشتر فضای مجازی این نگرانی از سوی برخی فعالان وجود دارد که تولیداتی که در این فضا دارند به نام شخص دیگری سند بخورد؛ مساله‌ای که البته راهکاری برای آن اندیشیده شده است.
دوشنبه ۲۷ شهريور ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۵۹
شناسه اشیا چه زمانی به کارتان می‌آید؟
به گزارش ایتنا از ایسنا، با توجه به توسعه فناوری اطلاعات و شکل‌گیری دنیای مجازی در جهان، به منظور شناسایی تمامی اشیاء در فضای مجازی از شرکت‌های حقوقی گرفته تا کالاها و مقالات علمی ضروری است که همانند دنیای حقیقی کد شناسه‌ای یا بارکدی به آنها تخصیص یابد. براساس استانداردهای تعریف شده از سوی سازمان جهانی استاندارد و اتحادیه جهانی مخابرات تعریف شناسه شئ به هر کشور به یک سر شاخه اصلی اختصاص داده شده تا امکان شناسایی و تمایز هر چیز در دنیای مجازی وجود داشته باشد.
شناسه شئ برای برخی نهادهایی که مستقیما به تولید کالا یا خدمتی خاص اشتغال دارند از این جهت ضروری به نظر می‌رسد که صاحبان کسب‌وکارها برای حفظ هویت محصول خود و همچنین تضمین حقوق خود بر تولیدات‌شان نیاز به یک سیستم تعیین اصالت و هویت کالا دارند.
این فناوری برای شناسایی محصولات، کالاها و خدمات تولید شده دستگاه‌های اجرایی، شرکت‌های خصوصی و همچنین نهادهای فعال در بخش تعاونی قابل استفاده است؛ علاوه بر این شناسه اشیا بر پایه استانداردهای بین المللی ISO، توصیه نامه‌های ITU-T، سیاست‌های تصدیق و تایید طبق توصیه نامه ITU-T X500 یا سرویس‌های امنیتی، کلید عمومی و امضای دیجیتال، الگوریتم های رمزنگاری، پروتکل شبکه SNMP، پروتکل‌های هشدار اضطراری، طرح شناسایی بر پایه برچسب (Tag base)، ماژول‌های ASN.۱، قواعد رمزگشایی ASN.۱، سلامت الکترونیکی (استاندارد HL۷) طراحی شده است.
اشیاء ایرانی در فضای مجازی نیز با اختصاص سرشاخه "۲.۱۶.۳۶۴" از سوی اتحادیه جهانی مخابرات، شناسنامه دار خواهند شد، البته این کد برای هر کدام از دستگاه های اجرایی، بخش خصوصی، شرکت‌های تعاونی، دفاعی، نظامی، امنیتی، دارایی‌های ملی و سایر افراد حقیقی یا حقوقی متفاوت خواهد بود.
سازمان فناوری اطلاعات ایران متولی ارائه این خدمات است که در سه سطح خدمت به شهروندان (G2C)، خدمت به کسب و کار (G2B)، خدمت به دیگر دستگاه های دولتی(G2G) قابل ارائه است. سامانه ثبت شی از طریق دامنه http://oid.ito.gov.ir قابل دسترسی و ثبت نام برای شرکت‌های دولتی و خصوصی، تعاونی و همچنین دیگر آحاد شهروندان است. تاکنون تعداد ۶۹ شی از انواع شرکت‌ها در این سامانه ثبت شده است.
شناسه شناسه شی یا (Object Identifier) یک روش کدگذاری استاندارد بین‌المللی برای تمایز اشیاء در فضای مجازی است که با همکاری سازمان جهانی استاندارد (International Standard Organization) و اتحادیه جهانی مخابرات (International Telecommunication Union) تعیین شده است. این شناسه شامل رشته ای از اعداد با طول نامحدود است که اعداد با نقطه از هم جدا می‌شوند و هر کدام از اعداد نیز دارای مفهوم مشخصی است و برای هر شئ به صورت منحصر به فرد تعریف شده است.
شناسه شئ در واقع سازوکاری برای شناسایی اشیایی است که به طور مشترک توسط اداره مخابرات اتحادیه بین المللی مخابرات و سازمان بین المللی استانداردسازی برای نامگذاری دائمی، غیرمبهم و منحصربه فرد هر نوعی از اشیاء، مفاهیم، یا موجودیت ها به شکل جهانی استفاده می شود.
این نامگذاری دائمی است و همیشه این نیاز وجود دارد که اگر شناسه های شیء به اشیایی اختصاص داده شدند، برای شیء یا موجودیت متفاوت دیگری مجددا استفاده نشوند؛ این فناوری در واقع یکی از روشهای شناسایی منحصربه فرد اشیاء با عملکرد بسیار ساده است که از سال ۱۹۸۵ تاکنون استفاده شده است. این شناسه از درختی از کمانهای شماره‌گذاری شده تشکیل شده است. در این درخت هر شناسه ممکن است با یک شناسه الفبایی نیز مرتبط شود.
چه کاربردهایی را می‌توان در کشور ایران برای شناسه شیء متصور شد؟
یکی از اهداف پروژه سامانه ثبت اینترنتی شناسه شیء تعریف کاربردهای شناسه شیء در کشور و انجام اقدامات لازم توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران به منظور فراگیر کردن این کاربردها در سطح کشور است. براساس بررسی های انجام شده و براساس مطالعات به عمل آمده در رابطه با تجارب سایر کشورها، کاربردهای زیر برای شناسه شیء در کشور تعریف گردیده است: ۱- شناسه شیء برای شناسایی موارد ذیل در کشور کاربرد دارد: دستگاه‌های اجرایی، شرکت های خصوصی و نهادهای فعال در بخش تعاونی دستگاه های فعال در حوزه نظامی و دفاعی کشور محصولات، کالاها و خدمات پروژه ها گواهی های الکترونیکی مجوزها، پروانه های فعالیت در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، پایگاه های داده‌ای ثبت اختراعات و مالکیت معنوی ۲- امکان تعریف استفاده از شناسه شیء در پروژه های کلان ملی و شبکه های ملی مانند شبکه های زیر وجود دارد: شبکه ملی اطلاعات شبکه ملی سلامت شبکه علمی کشور شبکه ملی یادگیری شبکه دولت.
اما کاربردهای شناسه شی شامل موارد زیر هم هست؛ شناسایی الگوریتم های رمزگشایی (مانند SHA-۱) ارائه طرح‌های شناسایی برای برنامه‌های کاربردی که بر مبنای برچسب هستند، مانند برنامه های کاربردی مبتنی بر RFID. شناسایی اشیایی که در حوزه سلامت و رفاه مشخص میگردند (مانند پزشکان، مراکز درمانی، بیمارستان ها، طبقه بندی بیمارهای، پزشکان، پایگاه داده ها پزشکی، مجوزها، ابزارها و تجهیزات پزشکی و غیره) مشخص کردن پیام های فوریتی مانند پیام های مرتبط با بحرانهای امنیتی، زلزله، سیل و رویدادهای هواشناسی، شناسایی یک مجموعه از قوانین رمزگشایی، شناسایی اشیاء پایگاه اطلاعات مدیریت.
یکی دیگر از کاربردهای گسترده شناسه شیء در مدیریت شبکه های کامپیوتری و انجام کارکردهای مدیریتی مانند مدیریت خرابی و پیکربندی است. در مدیریت شبکه، ابزارها و شبکه ها و به طورخلاصه تمامی اشیایی که باید تحت مدیریت قرار بگیرند به عنوان یک کلاس تعریف می‌شوند و برای شناسایی این کلاس اشیاء از شناسه شیء استفاده می‌گردد.
شناسه شئ برای برخی نهادهایی که مستقیما به تولید کالا یا خدمتی خاص اشتغال دارند از این جهت ضروری به نظر می‌رسد که صاحبان کسب‌وکارها برای حفظ هویت محصول خود و همچنین تضمین حقوق خود بر تولیدات‌شان نیاز به یک سیستم تعیین اصالت و هویت کالا دارند.
این فناوری برای شناسایی محصولات، کالاها و خدمات تولید شده دستگاه‌های اجرایی، شرکت‌های خصوصی و همچنین نهادهای فعال در بخش تعاونی قابل استفاده است؛ علاوه بر این شناسه اشیا بر پایه استانداردهای بین المللی ISO، توصیه نامه‌های ITU-T، سیاست‌های تصدیق و تایید طبق توصیه نامه ITU-T X500 یا سرویس‌های امنیتی، کلید عمومی و امضای دیجیتال، الگوریتم های رمزنگاری، پروتکل شبکه SNMP، پروتکل‌های هشدار اضطراری، طرح شناسایی بر پایه برچسب (Tag base)، ماژول‌های ASN.۱، قواعد رمزگشایی ASN.۱، سلامت الکترونیکی (استاندارد HL۷) طراحی شده است.
اشیاء ایرانی در فضای مجازی نیز با اختصاص سرشاخه "۲.۱۶.۳۶۴" از سوی اتحادیه جهانی مخابرات، شناسنامه دار خواهند شد، البته این کد برای هر کدام از دستگاه های اجرایی، بخش خصوصی، شرکت‌های تعاونی، دفاعی، نظامی، امنیتی، دارایی‌های ملی و سایر افراد حقیقی یا حقوقی متفاوت خواهد بود.
سازمان فناوری اطلاعات ایران متولی ارائه این خدمات است که در سه سطح خدمت به شهروندان (G2C)، خدمت به کسب و کار (G2B)، خدمت به دیگر دستگاه های دولتی(G2G) قابل ارائه است. سامانه ثبت شی از طریق دامنه http://oid.ito.gov.ir قابل دسترسی و ثبت نام برای شرکت‌های دولتی و خصوصی، تعاونی و همچنین دیگر آحاد شهروندان است. تاکنون تعداد ۶۹ شی از انواع شرکت‌ها در این سامانه ثبت شده است.
شناسه شناسه شی یا (Object Identifier) یک روش کدگذاری استاندارد بین‌المللی برای تمایز اشیاء در فضای مجازی است که با همکاری سازمان جهانی استاندارد (International Standard Organization) و اتحادیه جهانی مخابرات (International Telecommunication Union) تعیین شده است. این شناسه شامل رشته ای از اعداد با طول نامحدود است که اعداد با نقطه از هم جدا می‌شوند و هر کدام از اعداد نیز دارای مفهوم مشخصی است و برای هر شئ به صورت منحصر به فرد تعریف شده است.
شناسه شئ در واقع سازوکاری برای شناسایی اشیایی است که به طور مشترک توسط اداره مخابرات اتحادیه بین المللی مخابرات و سازمان بین المللی استانداردسازی برای نامگذاری دائمی، غیرمبهم و منحصربه فرد هر نوعی از اشیاء، مفاهیم، یا موجودیت ها به شکل جهانی استفاده می شود.
این نامگذاری دائمی است و همیشه این نیاز وجود دارد که اگر شناسه های شیء به اشیایی اختصاص داده شدند، برای شیء یا موجودیت متفاوت دیگری مجددا استفاده نشوند؛ این فناوری در واقع یکی از روشهای شناسایی منحصربه فرد اشیاء با عملکرد بسیار ساده است که از سال ۱۹۸۵ تاکنون استفاده شده است. این شناسه از درختی از کمانهای شماره‌گذاری شده تشکیل شده است. در این درخت هر شناسه ممکن است با یک شناسه الفبایی نیز مرتبط شود.
چه کاربردهایی را می‌توان در کشور ایران برای شناسه شیء متصور شد؟
یکی از اهداف پروژه سامانه ثبت اینترنتی شناسه شیء تعریف کاربردهای شناسه شیء در کشور و انجام اقدامات لازم توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران به منظور فراگیر کردن این کاربردها در سطح کشور است. براساس بررسی های انجام شده و براساس مطالعات به عمل آمده در رابطه با تجارب سایر کشورها، کاربردهای زیر برای شناسه شیء در کشور تعریف گردیده است: ۱- شناسه شیء برای شناسایی موارد ذیل در کشور کاربرد دارد: دستگاه‌های اجرایی، شرکت های خصوصی و نهادهای فعال در بخش تعاونی دستگاه های فعال در حوزه نظامی و دفاعی کشور محصولات، کالاها و خدمات پروژه ها گواهی های الکترونیکی مجوزها، پروانه های فعالیت در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، پایگاه های داده‌ای ثبت اختراعات و مالکیت معنوی ۲- امکان تعریف استفاده از شناسه شیء در پروژه های کلان ملی و شبکه های ملی مانند شبکه های زیر وجود دارد: شبکه ملی اطلاعات شبکه ملی سلامت شبکه علمی کشور شبکه ملی یادگیری شبکه دولت.
اما کاربردهای شناسه شی شامل موارد زیر هم هست؛ شناسایی الگوریتم های رمزگشایی (مانند SHA-۱) ارائه طرح‌های شناسایی برای برنامه‌های کاربردی که بر مبنای برچسب هستند، مانند برنامه های کاربردی مبتنی بر RFID. شناسایی اشیایی که در حوزه سلامت و رفاه مشخص میگردند (مانند پزشکان، مراکز درمانی، بیمارستان ها، طبقه بندی بیمارهای، پزشکان، پایگاه داده ها پزشکی، مجوزها، ابزارها و تجهیزات پزشکی و غیره) مشخص کردن پیام های فوریتی مانند پیام های مرتبط با بحرانهای امنیتی، زلزله، سیل و رویدادهای هواشناسی، شناسایی یک مجموعه از قوانین رمزگشایی، شناسایی اشیاء پایگاه اطلاعات مدیریت.
یکی دیگر از کاربردهای گسترده شناسه شیء در مدیریت شبکه های کامپیوتری و انجام کارکردهای مدیریتی مانند مدیریت خرابی و پیکربندی است. در مدیریت شبکه، ابزارها و شبکه ها و به طورخلاصه تمامی اشیایی که باید تحت مدیریت قرار بگیرند به عنوان یک کلاس تعریف می‌شوند و برای شناسایی این کلاس اشیاء از شناسه شیء استفاده می‌گردد.
کد مطلب: 50207
