ايتنا - قانون شکنی را آسان نکنید

مهرک محمودی - تقریبا یک دهه از فعالیت فروشگاه‌های مجازی در ایران می‌گذرد، اگر از فعالان این بازار بپرسید شاید بهترین دوره فعالیت خود را دوره اولیه تشکیل فروشگاه‌های اینترنتی بدانند چرا که همه بخش‌ها این فعالیت‌ها را تشویق می‌کردند و هیچ محدودیتی برای این فروشگاه‌ها ایجاد نمی‌شد البته در آن زمان نیز ضعف‌های زیرساختی مشکل اصلی این فروشگاه‌ها به‌ شمار می‌رفت.

در آن زمان حجم مبادلات مالی و الکترونیکی در این سیستم بسیار اندک و نزدیک به صفر بود و حتی اگر خرید و فروشی نیز صورت می‌گرفت تبادل مالی در بین نبود فقط سفارش کالا الکترونیکی بود، هر چند این روش هنوز هم وجود دارد اما بسیاری از فروشگاه‌های اینترنتی به سمت دریافت وجه کالا از طریق سیستم‌های الکترونیکی حرکت کرده‌اند یا حداقل یکی از سیستم‌های پیشنهاددهنده خود را سیستم الکترونیکی قرار داده‌اند.

با وجود اینکه علاقه در بخش فعالیت فروشگاه‌های اینترنتی هر روز بیشتر می‌شود و با گذری در وب می‌توان به تعداد زیاد این فروشگاه‌ها پی برد، هر روز بر موانع فعالیت این فروشگاه‌ها نیز اضافه می‌شود.

هیچ شکی وجود ندارد که پس از گذر از دوره شکل‌گیری، نیاز به ساماندهی این فروشگاه‌ها وجود دارد و باید این فروشگاه‌ها را به سمت یک چارچوب مشخص حرکت داد اما آيا باید یک چارچوب کشید و بعد از فروشگاه‌ها خواست که خود را با چارچوب هماهنگ کنند یا اینکه ما سعی کنیم چارچوبی طراحی کنیم که با فعالیت فروشگاه‌ها تناسب داشته باشد و قسمت عمده‌ای از فروشگاه‌ها در آن جای گیرند و دیگران نیز بتوانند خود را با آن هماهنگ کنند؟

در اصلاحیه‌ای که برای آیین‌نامه فعالیت فروشگاه‌های اینترنتی صادر شده است فروشگاه‌های اینترنتی برای قانونمند شدن فعالیت‌شان نیازمند محل تجاری و اداری هستند اما هم‌اکنون بسیاری از فروشگاه‌های اینترنتی چون یک توزیع‌کننده کالا به ‌حساب می‌آیند و نقش بازاریابی برای تامین‌کننده‌های بزرگ‌تر کالا یا فروشگاهای واقعی را بازی می‌کنند و مرکز اصلی‌شان اماکن مسکونی است.

همین امر موجب می‌شود بسیاری از فروشگاه‌های اینترنتی برای دریافت جواز کسب و قانونمند کردن فعالیت خود اقدامی نکنند و همچنان به فعالیت خود ادامه دهند و اتحادیه و دولت نیز نتوانند بر این فروشگاه نظارتی داشته باشند و حتی اگر راهکار فیلتر کردن این فروشگاه‌ها نیز در نظر گرفته شود ثبت و راه‌اندازی یک فروشگاه جدید کار چندان سختی نخواهد بود.

اگر می‌خواهیم نظارت بیشتری بر فعالیت این فروشگاه‌ها داشته باشیم باید به ‌گونه‌ای عمل کنیم که تعداد بیشتری در چارچوب‌های مورد نظر ما قرار گیرند در غیر این صورت قانون‌شکنی کار چندان سختی نخواهد بود.