من در ميان جمع و دلم جاي ديگري است
نگاهي به ارتباطات ميان‌فردي و تلفن همراه
طاهره خيرخواه - دنياي كامپيوتر و ارتباطات
به اين صدا عادت کردهايم! گاهي اگرچه مي‌دانيم صداي گوشي ما نيست، دست توي کيف يا جيبمان مي‌کنيم و نگاهي به صفحه گوشي که شايد براي ما هم اس‌ام‌اسي آمده باشد و به تعبير يکي از همين پيام‌هاي کوتاه باور مي‌کنيم که «... صداي دريافت اس‌ام‌اس يعني اينکه که کسي به ياد ماست...» و تصور کنيد که وقتي مدام جلوي چشم مسافران اتوبوس يا مترو صداي گوشي ما باعث مي‌شود که همه هر چند دقيقه نگاهي به گوشي‌هايشان بکنند چه احساس قشنگي است...(!) فرقي نمي‌کند که چه کسي برايمان فرستاده باشد و محتوا چه باشد حتي اگر تبليغ بانک هم باشد ... حس قشنگي است ...
زندگي بدون موبايل غيرقابل تصور است و گم کردن موبايل براي اکثر مردم آنها را به تعبيري عزادار مي‌کند. بيش از يک ميليارد نفر در دنيا موبايل دارند؛ ارتباطات هرزماني و هرمکاني به وسيله نسل‌هاي مختلف اين تکنولوژي فراهم شده است.Sms ويژگي قابل حمل‌و‌نقلي تلفن همراه را با تسهيلات (ايميل) و ارسال نامه‌هاي آني ترکيب کرده است؛ هرسال نزديک به 500 ميليون sms ارسال مي‌شود؛ دارندگان از sms براي چت کردن با يکديگر استفاده مي‌کنند. به خصوص در مواردي که امکان بيان مطلب به صورت رودررو وجود ندارد؛ شبکه‌های رادیو تلوزیونی و روزنامه‌ها با استفاده از sms اخبار جديدش را به اطلاع مشترکانش مي‌رساند و بينندگانشان از طريق sms در نظرسنجي برنامه‌هايش شرکت مي‌کنند.
تلفن همراه امکان برقراري ارتباط در خانه، محل کار و خيابان را فراهم مي‌کند. بيشتر افراد، خانواده‌ها و گروه‌ها، ارتباطات سنتي با خطوط ثابت را به اين نوع ارتباطات به واسطه تکنولوژي بي‌سيم تغيير داده‌اند. مردم با استفاده از موبايل پيام متني و تصويري ارسال مي‌کنند، به اينترنت وصل مي‌شوند و از اين طريق از اخبار و نتايج ورزشي و هر رويدادي مطلع شوند... مهمتر اينکه در همه و وقت و همه جا در اتصال هستند. این وسیله در ابتدا صرفا به عنوان تسهيل‌كننده ارتباطات ميان‌فردي از راه دور وارد عرصه تعاملاتي افراد شد. از بين رفتن محدوديت‌هاي مكاني ارتباط اولين ويژگي بارز و وجه مميزه آن از تلفن بوده است.
ارتباطات غير چهره‌به‌چهره ميان‌فردي با واسطه‌هايي نظير نامه، تلگراف، تلفن، ايميل، چت و ارتباطات موبايلي و اس‌ام‌اسي امروزي برقرار مي‌شوند؛ تلفن همراه با وجود امکانات رفاهي نظير sms و امکان ضبط مکالمات، دوربين عکسبرداري و فيلمبرداري، امکان انتقال اطلاعات و فايل‌هاي موسيقي، عکس و فيلم در هر زمان و مکان چيزي فراتر از يک وسيله ارتباطي ميان فردي شده است که بدون شک قابل تامل و بررسي در ابعاد علوم ارتباطي ميان فردي و جمعي است. با احتساب آمارهاي يکي دو ماه اخير جهاني که يک پنجم مردم دنيا و آمارهاي رسمي ايراني که 17 ميليون ايراني موبايل دارند و همينطور آمار 9 ميليون اس‌ام‌اس در روز ايرانيان، دريافت و ارسال پيام بخش اعظمي از زندگي روزمره دارندگان موبايل را به خود اختصاص مي‌دهد.
اين پيام‌ها که به دليل کم بودن هزينه پيام يا در دسترس نبودن مشترک موردنظر ارسال مي‌شود تنوعي از قرارهاي ساده روزمره کاري تا جوک بین افراد، خبر از روزنامه مثل اخبار همشهری، تبليغ از بانک‌ها و شرکت‌های مختلف و حتي استخاره دارد که بين دو دوست، اعضاي خانواده، همکاران، همکلاسي‌ها، فاميل و سازمان‌ها و مشتریانشان ردوبدل مي‌شود. مقاله حاضر بر اساس نتايج پژوهش‌هاي نگارنده در باب کاربردهاي تلفن همراه و پيام‌هاي کوتاه، ناظر بر نقش آن در تامين نيازهاي فردي و کارکردهاي ارتباطي ميان فردي تلفن همراه است.
تلفن همراه و تامين نيازهاي فردي
هم در سلسله نيازهاي مازلو و هم نظريه‌هاي ارتباطي چون استفاده و خوشنودي مجموعه‌اي از نيازهاي ارتباطي براي انسان‌ها برشمرده شده است که براي مرتفع کردن آن از ابزار متفاوتي بهره مي‌گيريم.تلفن همراه از موثرترين وسايل رفع اين نيازها (حس امنيت، عزت نفس، خودشکوفايي و ...) است که اين نيازها و خواست‌هاي انساني در سطوح مختلف با ارتباطات ميان فردي و همينطور بهره‌گيري از وسايل ارتباط جمعي گره خورده است. گاهي وسايل ارتباطي منجر به ايجاد، تثبيت يا تحکيم ارتباطات ميان‌فردي در هر نوع آن مثل ارتباط با خانواده، دوستان، همکاران و... مي‌شود که هم اکنون تلفن همراه با توجه به مجموعه امکانات آن شرايط شکل‌گيري ارتباطات تازه و نيز تثبيت و تحکيم ارتباطات قبلي بدون محدوديت‌هاي زماني و مکاني شده است. لوينگ و وي(2000)، تحرک و دسترسي آني را به عنوان ابعاد منحصربفرد انگيزه‌هاي کاربرد تلفن همراه ذکر کرده‌اند مطابق با نظر دو گورناي تحرک بدون هيج شبهه‌اي، مهمترين ويژگي متمايزکننده تلفن همراه است.
فوريت، يک مزيت عام تلفن همراه و معمولي است و قابليت دسترسي يک مزيت تلفن همراه است، اما تنها هنگامي که مالک آن در دسترس است. با اين وجود، نقشي که تکنولوژي‌ها (نظير موبايل) در فعاليت‌هاي ارتباطي بازي مي‌کند، تنها کارکرد آن نيست؛ همانطور که کاتز و ديگران (2000) مطرح مي‌کنند مردم به تکنولوژي‌هاي جديد به عنوان پاسخي براي مشکلات و نيازهاي روزمره نگاه مي‌کنند و مردم معمولا وسيله‌اي را صرفا به دليل اينکه ارتباطات را تسهيل کند مورد استفاده قرار نمي‌دهند، بدين معنا که تنها تامين نيازهاي ارتباطي و در دسترس بودن هميشگي نمي‌تواند دليل کاربرد اين وسيله باشد.. براي مثال کاتز در تحقيق جامعي در سال 2006 نشان مي‌دهد يکي از انگيزه‌هاي مهم کاربران «تلفن همراه به عنوان مد» است که بسته به «زمينه فرهنگ» کاربران مطالعه شده است، را برمي‌شمرد.
طبق اين تحقيق مردم مدگرا بيش از ديگران از موبايل استفاده مي‌کنند و اکثر مردم موبايل را فقط به دليل مد بودن اين وسيله مورد استفاده قرار مي‌دهند. از ديگر سو بنابر تحقيقات لينگ (جامعه‌شناس و پژوهشگر ارتباطی که بیش از بیست تحقیق کمی و کیفی درباره موبایل در کشورهای اروپایی و آسیایی انجام داده است) گاهي برخي از تکنولوژي‌ها باعث ايجاد احساس امنيت در افراد مي‌شود؛ يعني احساس آزادي از در خطر بودن و آسيب ديدن. داده‌هاي کمي و کيفي پژوهش او نشان مي‌دهد که تلفن همراه همان قدر احساس امنيت براي کساني که بيماري‌هاي مزمن دارند، ايجاد مي‌کند که براي افرادي که در موقعيت‌هاي نامعلوم و نامشخص قرار مي‌گيرند.
جنبه ديگري که به احساس امنيت مربوط مي‌شود را نيز مي‌توان در استفاده نمادين از تلفن همراه جست‌وجو کرد. بسياري از زنان مي‌گويند حرف زدن با تلفن همراه- حتي به طور نمايشي- وقتي به تنهايي در جايي خلوت در حال عبورومرور هستند، نشان مي‌دهد آنها تنها نيستند و آن لحظات کسي با آنها همراهي کرده و احساس ايمني و آرامش به آنها دست مي‌دهد و همچنين باعث مي‌شود که ديگران نيز تصور نکنند آنها زنان تنهايي هستند که در حال حاضر نمي‌توانند با کسي ارتباط برقرار کنند. در مجموع مي‌توان مجموعه نيازهاي تامين شده از افراد با داشتن تلفن همراه را در مجموعه زير به طور خلاصه چنين برشمرد:
- نياز به امنيت و آرامش: در دسترس بودن و امکان برقراري ارتباط در هر شرايطي؛ طبق پژوهش‌هاي انجام شده و آمار مهمترين دليل استفاده از تلفن همراه به خصوص در زنان، کودکان و افراد مسن حس امنيت ناشي از داشتن تلفن همراه و خبرگيري و خبررساني فردي است.
- نياز به تعلق خاطر داشتن: دوستي و برقراري ارتباط با ديگران؛ تلفن همراه ابزار ارتباطي شده است که هم به واسطه مکالمه و هم ارسال پيام بي‌هيچ محدوديت زماني و مکاني ارتباط هميشه برقرار است و مدتهاست که با دريافت هر پيامي اين جمله را از گيرنده قبل از باز کردن sms مي‌شنويم که «کسي مرا دوست دارد» اين تعبير به وضوح حس ارتباط و تامين اين نياز ارتباطي را نمايان مي‌سازد. اکثر دارندگان موبایل از اینکه وقتی در تنهایی هستند از اینکه پيام كوتاه دریافت کنند احساس مهم بودن برای دیگران می‌کنند و از اینکه دیگران به فکر آنان هستند احساس خوشنودی می‌کنند، علاوه بر این اینکه وقتی در جمعی (آشنا مثل جمع فامیلی و یک مهمانی دوستانه یا غریبه مثل شلوغی اتوبوس یا مترو و حتی سر کلاس به دفعات پيام كوتاه دریافت کنند را نشانگر حوزه تعاملاتی گسترده خود برای دیگرانی غیر از این جمع عنوان می‌کنند. از دیگر سو پيام كوتاه باعث حفظ تعاملات کمرنگی شده که گرفتاری‌های روزمره ارتباطات چهره‌به‌چهره و یا تلفنی را درباره آن افراد ممکن نمی‌سازد. اما پيام كوتاه‌های گاه‌وبیگاه که گاه به بهانه مناسبت خاص یا محتوای حکیمانه یا طنز آن ارسال و دریافت می‌شود سر رشته ارتباط را نگه می‌دارد.
- نياز به عزت نفس: افراد نياز به پايداري، جايگاه ثابت، سطح بالايي از خوداحترامي و احترام از جانب ديگران جهت احساس رضايت ، اعتمادبه‌نفس و ارزشمند بودن دارند؛ موبايل از سويي استقلال مالي را نشان مي‌دهد و از سويي نيز گستره گسترده تعاملي افراد را. وقتي موبايلي در جمعي زنگ مي‌خورد يا صداي دريافت پيامي شنيده مي‌شود بدون شک در تماس بودن افراد با ديگراني خارج از اين جمع نمايش داده مي‌شود و وقتي اين امر تکرار مي‌شود، گويي حس مهم بودن براي ديگران به جمع اطرافيان (از اعضاي خانواده و مهمانان يک جمع فاميلي گرفته تا سرنشينان تاکسي و اتوبوس) القاء مي‌شود.
- نياز به خودشکوفايي، خودابرازي و امکان اعمال سلايق شخصي: در استفاده از اين وسيله نوع و مارک گوشي، زنگ تلفن، عکس پس‌زمینه و...توسط خود فرد انتخاب و اختيار مي‌شود. اين قدرت اعمال سليقه نيز طبق شواهد و پژوهش‌هاي انجام گرفته علاوه بر افزايش عزت نفس افراد، خوداظهاري آنها را به بهترين شکل تامين مي‌کند و اين امکان را مي‌دهد که فرد در هر زمان و مکاني با رنگ و زنگ و حتي مارک گوشي علايق و سلايق خود را براي ديگران به نمايش گذارد.
تلفن همراه و ارتباطات ميان فردي
حواشي تامين اين نيازها بدون شک همراهي هميشگي و جدايي ناپذيري اين وسيله از همه لحظات زندگي ماست که بر اين اساس مجموعه رفتار ارتباطات ميان‌فردي ما با تلفن همراهمان شکل مي‌يابد. چنان که پيشتر نيز اشاره شد اوايل ظهور موبايل تنها وجه تمايز آن از تلفن در دسترس بودن هميشگي افراد تلقي مي‌شد. اما عصر حاضر که همه در تلاش براي بکارگيري ابزار کوچک اما پراستفاده هستند، انتظارات ديگري را از اين وسيله‌اي که هميشه و در همه حال کنار انسان است، به وجود مي‌آورد. حالا ديگر گزينه‌هايي چون ماشين حساب، دفترچه تلفن، ساعت زنگ‌دار، بازي، راديو، امکان ضبط موسيقي، دريافت فيلم، عکسبرداري و حتي فيلمبرداري طولاني‌مدت ساده‌ترين امکاناتي است که هر تلفن همراهي بايد داشته باشد.
ين امکانات که پيش از اين در ابزار ديگري يافت مي‌شد حالا همه جا کنار ما هستند. ديگر نشستن پشت کامپيوتر براي بازي کردن لازم نيست. حالا ديگر گوشه‌اي خلوت براي صحبت کردن وجود ندارد. اين خاصيت همه‌جايي بودن (فرامکاني) موبايل ما را در عرصه تعاملات هميشگي با دوستان، خانواده، همکاران و... قرار مي‌دهد و اين همه‌جا آنتن‌دهي موبايل به معناي در دسترس همگان بودن در هر لحظه و شرايط تلقي مي‌شود. حالا حرف‌هاي خصوصي مان را که کانال ارتباطي موبايل فراهم‌کننده شرايط بيان آن شده است به طرف مقابل ارتباطمان بدون توجه به بافت مکاني و زماني مطرح مي‌کنيم. توي تاکسي، سر کلاس، رستوران و... . به اين معني که روابط ميان‌فردي در حوزه ارتباطات جمعي اطرافيانمان شکل مي‌گيرد و افراد بدون توجه به وجود ديگران در معابر عمومي جزئيات زندگي خود را كه قبل از آن از بيانش اجتناب مي‌كردند راحت و بي‌دغدغه بيان مي‌كنند يا به تعبيري «اينك به راحتي ما لهجه خود، كارهاي روزانه، نقشه‌مان براي پايان هفته و خلاصه همه چيزمان را با ديگران در معابر عمومي شريك مي‌كنيم.
به عبارت ديگر بخشي از جهان شخصي‌مان را خيلي عمومي كرده‌ايم، حالا آدم‌هايي كه وقت ندارند تا به همسرشان در خانه ابراز محبت كنند ممكن است در سر راه اداره اين كار را بكنند و البته در حضور ديگران. اگر وقت ندارند از احوال بچه‌ها بپرسند در راه اين كار را انجام مي دهند.» فراتر از مثال‌هاي روزمره‌اي که همه ما شايد آن را تجربه کردهايم، بهتراست مساله را با آنچه که از ارتباطات چهره‌به‌چهره کلامي و غيرکلامي در ارتباطات موبايلي حذف شده است تبيين کنم. ارتباطات کلامي با واسطه موبايل در صحبت کردن و گوش دادن و همينطور ارسال sms و دريافت بازخورد آني نمود مي‌يابد. برکو در فصل سوم کتاب «مديريت ارتباطات» مفصلا اهميت گوش دادن را در شکل‌گيري ارتباطات موثر مطرح مي‌کند و از جمله عوامل موثر بر گوش دادن گوينده، پيام و کانال ارتباطي را حايز اهميت مي‌داند.
با اين اوصاف موبايل با همه ويژگي‌هايش در فرايند گوش دادن موثر به نظر مي‌رسد. عوامل بيروني نظير قطع مکالمه به دليل عدم آنتن‌دهي، سروصدا و اضافه بار پيام ، که وود نيز به آن اشاراتي در کتاب ارتباطات ميان‌فردي خود دارد، و همينطور عوامل دروني که معمولا مهمترين موانع گوش دادن مي‌شوند همه در موبايل مجموع است؛ وود موانع دروني را اشتغال ذهني، پيشداوري و زحمت نکشيدن مي‌داند که ويژگي افتادن شماره تلفن روي صفحه ما باعث مي‌شود هر دليلي اعم از خستگي، عدم تمايل به داشتن ارتباط، اشتغال ذهني و... منجر به عدم پاسخگويي ما شود به اين معني که بر خلاف ارتباطات چهره‌به‌چهره يا حتي تلفني، موبايل امکان انتخاب به ما مي‌دهد. همان قدر که وقتي مي‌خواهيم برقرار کننده اول ارتباط باشيم تنها به ليست شماره تلفن‌هاي روي گوشي‌مان فکر مي‌کنيم و تنها آنها در ليست افراد مورد علاقه ما قرار مي‌گيرند، وقتي شماره اي روي صفحه نقش مي بندد که يا آن را نمي‌شناسيم يا به هر دليلي تمايل به دريافت پيامي و شنيدن صداي او را نداريم ردکردن تماس همان قدرت انتخاب ماست. و بعد هم يک بهانه ساده مثل اينکه پيامي دريافت نکردم يا اصلا گوشي‌ام خاموش بود يا هر دروغ ساده ديگري عذر ي است که مقبول مي‌افتد.
دروغگويي کوچک‌ترين و يا ساده‌ترين اتفاق ارتباطات موبايلي امروز شده است. در حالي که در ارتباطات چهره‌به‌چهره شما نمي‌توانيد نگاه مهربان يا کلام فرد مقابلتان را تنها به بهانه بي‌حوصلگي بي‌جواب بگذاريد. و اما ارتباطات غيرکلامي؛ گاه جايگزين، گاه مکمل يا متعارض و يا موکد ارتباطات کلامي خوانده مي‌شوند. زبان بدن، ژست‌ها، تماثيل، مصورها، چهره‌ها و چشم، نمايش‌هاي عاطفي و... . بنظر مي‌رسد که اين همه که در ارتباطات موبايلي حذف شده‌اند تلاشي در جهت جبران فقدان آنها بايد صورت بگيرد؛ بار اين فقدان را گاه متون پيام کوتاه گاه پيام‌هاي تصويري و خيلي وقت‌ها کلام به دوش مي‌کشد که البته بسته به نوع رابطه متفاوت خواهد بود.
ما در ارتباطات چهره‌به‌چهره احساسمان را مستقيما خواسته يا ناخواسته به طرف رابطه‌مان مي‌فهمانيم، اما در اين شکل رابطه گاه اين خلا محسوس است که sms هاي وقت و بي‌وقت انگار به خوبي توانسته‌اند اين خلا را پرکنند. (معمولا پيام‌هاي شبانه اگرچه کلامي‌اند اما پراند از نشانه‌هايي که به کلام نيامده‌اند و تنها ساعتي که از شب گذشته است و شماره‌اي که افتاده است نشان مي‌دهد فرد مقابل در خلوت تنهايي و خصوصي‌ترين ساعت شبانه روز خود به هر بهانه‌اي به ما انديشيده است) در ضمن نگارنده مقاله بر اين باورست که حتي اين وسيله، ارتباطات جديد و نيازهاي ارتباطي جديدي را شکل داده است.
پيام‌هايي که بعد از ساعت اداري بي‌بهانه کار با مضامين جوک، تبريک مناسبت‌ها، پيام‌هاي عاطفي و ... بين دوستان و کارمندان جنس مخالف ردوبدل مي‌شود شاهدي بر اين مدعاست که بدون شک قابل چشم‌پوشي در ميان روابط معمول کاري نيست. روابط تازه شکل گرفته‌اي که هيچ ابزاري حتي ايميل‌هاي جالب نيز آن را به اين شدت نرسانده بود، دليل ديگري بر قابليت‌هاي اين ابزار ارتباطي جديد در ايجاد تغييراتي اساسي در پيکره ارتباطات معمول بين فردي است. نديده گرفتن شرايط مکاني و زماني، کمرنگ‌تر شدن وضعيت تاهل افراد در برقراري رابطه sms با دوستانشان، دروغگويي‌هاي ناشي از وجود مشکلات فني تلفن همراه و ... ساده‌ترين اتفاقات ارتباطات موبايلي جامعه ماست.
روي ديگر سکه مزاياي همراهي موبايل براي ما. در مدل رشد رابطه فرگاس چنانکه اشاره شد مهمترين عامل درگيري عنوان شده بود اينکه طرف‌هاي تعاملات ما با sms يا تماس مي‌توانند هر ساعت از شبانه‌روز با ما تماس بگيرند در واقع بدين معناست که ما به وسيله موبايل خود را درگير هميشگي تعاملاتمان کردهايم و همه ارتباطاتمان را بدينوسيله پررنگ‌تر کردهايم. خاصيت همه جايي بودن (فرامکاني) موبايل ما را در عرصه تعاملات هميشگي با دوستان، خانواده ، همکاران و... قرار مي‌دهد و اين همه جا آنتن‌دهي موبايل به معناي در دسترس همگان بودن در هر لحظه و شرايط تلقي مي‌شود و موبايل تنظيمي عصر حاضر، براي زندگي کاربران مساله قابل تاملي مي‌نمايد.
دوستان ما کساني هستند که نام آنها در ليست اسامي گوشي ما ثبت شده است، قرارهاي ملاقاتمان را گوشي به ما گوشزد مي‌کند، روز تولد دوستانمان را یادآوری می‌کند، ساعت ماست و ما را از خواب بيدار مي‌کند، زمان و مکان ارتباطاتمان با اين وسيله تنطيم مي‌شود و در طي روابط، فرايند آگاهي دادن و مذاکره، نهادينه شدن گسترده روابط روزمره را امکانپذير و يا ضروري مي‌کند. اين موضوع در مورد کاربرد وسيله ارتباطي نيز به کار مي‌رود. بر اين اساس، افراد مي‌توانند هماهنگ کنند که در چه زمان‌هايي، در چه موقعيت‌هايي و در چه شکلي آنها، در نوعي از فرايند مذاکره‌اي فرا ارتباطي، با يکديگر ارتباط برقرار کنند.
شايد بيش از همه بتوان کارکردهاي sms را به عنوان عوامل تاثيرگذار بر تغييرات ايجاد شده در تعاملات اجتماعي‌مان ذکر کرد. پيش از اين شايد گفتن حرف‌هاي ساده نيز به بهانه‌هاي رودربايستي‌هاي معمول هميشه ناگفته مي‌ماند؛ اما مطالعه smsهاي ارسال و دریافت شده بين معلمين و شاگردان و همينطور کارمندان با روسا نشان مي‌دهد؛ پيام‌هايي اعم از اعتراضات ساده به نمره و يک رفتار ناعادلانه اداري گرفته تا قرارهاي کاري و ملاقات و همينطور جوک، پيام‌هاي حکيمانه، مذهبي، سياسي و... در ساعات مختلف شبانه‌روز ارسال مي‌شود.
هم محتواي اين پيام‌ها، هم ساعت ارسال و هم نسبت گيرنده و فرستنده بدون شک در حوزه اين ارتباطات جديد که پيش از اين نه در ارتباطات چهره‌به‌چهره و نه ارتباطات تلفني نه نامه و نه حتي ايميل تجربه نشده بود، مي‌گنجد ديگر اينکه در ارتباطات موبايلي امكان برقراري ارتباطات بدون حضور ديگران براي افراد منجر به شكل‌گيري گستره ارتباطي وسيع‌تري شده است كه به آنان اجازه مي‌دهد تا خارج از كنترل خانوداه با دوستان هم جنس و غير هم جنس خود ارتباط برقرار كنند، ارتباطي كه دنياي پيش از ظهور موبايل براي مثال بين همكاران يا معلم و شاگرد و... فراهم نبود اما امروزه به مدد sms بي‌هيچ محدوديت زماني و مكاني و فارغ از هر كنترلي امكانپذير گشته است.
نكته ديگر در فرايند ارتباطي ميان فردي اين است كه با کاربرد پيام کوتاه، اين گيرنده است که در مورد پاسخ دادن و زمان آن تصميم مي گيرد. علاوه بر اين، به گيرنده فرصت مي دهد تا اگر بخواهد پاسخي دقيق‌تر آماده سازد، بنابراين پاسخها به جاي اينکه يک واکنش لحظه اي و غيرقابل پيشبيني به سخنان طرف ديگر مکالمه باشد، بيانگر ايستارهاي ثابت و قابل اعتمادتر خواهد بود. هرکدام از موارد بالا نشان مي‌دهد که موبايل توانسته است نيازهاي دارندگان آن را در شرايط مختلف با توجه به گزينه‌ها و همينطور کارکردهاي مختلفش به خوبي مرتفع کند و با توجه به اينکه تا کنون تنها يک پنجم مردم ايران موبايل دارند پس از اين با فراهم شدن امکانات گسترش خدمات شرکت مخابرات ايران شاهد تسهيل فرايند ارتباطات ميان فردي و علاوه بر آن تغييرات چشمگيري در نوع، ميزان و سطح ارتباطات و تعاملات اجتماعي ايران را شاهد خواهيم بود.
شايد اين ارتباطات تازه شکل گرفته و اين گسترش گستره تعاملاتي افراد با ديگراني غير از خانواده‌شان، به زودي ما را به اعضاي گروه‌هايي غير از خانواده‌مان منسوب کند که معمولا در حالي که در جمع خانواده و فاميل خود نشسته‌ايم با غريبه‌هايي به اصطلاح sms بازي مي‌کنيم که کنار ما نيستند و اينگونه است که همه ما «در ميان جمع و دلمان جاي ديگري است»
