ایتنا - اگر سواد رسانه‌ای را علم تنظیم کننده روابط میان مخاطب و رسانه ها براساس هنجارهای درونی شده بدانیم، نباید از جایگاه آن در سیاست‌های رسانه‌ای کشورها غافل شویم.

با ورود به قرن بیست و یکم مصادف با وقوع انقلاب ارتباطی و اطلاعاتی، افراد جامعه تحت تأثیر بمباران‌های رسانه‌ای قرار دارند و رسانه‌های عصر حاضر نقشی عمده در شکل‌گیری رفتار، عقاید، عواطف و به خصوص روابط فردی و اجتماعی بازی می‌کنند. اکنون سواد رسانه‌ای به عنوان یکی از کارآمدترین ابزارهای نظارتی طرف توجه بسیاری از کشورها است و افزایش نظام‌های اطلاعاتی و ارتباطی، ضرورت آموزش سواد رسانه ای در افراد جامعه را بیش از پیش نمایانگر می‌سازد چرا که پیام‌های تولید شده توسط رسانه های مختلف در سرتاسر جهان مخاطبان را دچار نوعی سردرگمی و تردید در انتخاب و گزینش پیام‌های دریافتی می‌نماید.

با به‌کارگیری سواد رسانه‌ای، تسلط فرد در فهم خروجی رسانه افزایش ‌یافته به ‌این ‌ترتیب فرد به ‌خوبی می‌داند از رسانه چه می‌خواهد و فعالانه به ارزیابی نقادانه محتوای آن می‌پردازد تا معنای پیام‌هایی با قابلیت‌های اثرگذاری بر سبک زندگی‌ خود را دریابد. به این منظور یادگیری و افزایش سواد رسانه ای به عنوان مهارت و استفاده از رسانه های دیجتیال به عنوان یکی از تکنیک‌های نوین ارتباطی ضروری است.

اگر سواد رسانه‌ای را علم تنظیم کننده روابط میان مخاطب و رسانه‌ها براساس هنجارهای درونی شده بدانیم، نباید از جایگاه آن در سیاست‌های رسانه‌ای کشورها غافل شویم.

 تعریف سواد رسانه‌ای
«سواد رسانه‌ای» (Media Literacy) مفهومی قدیمی است که نخستین بار مارشال 'مک لوهان' در سال آن را به کار برد. وی معقتد بود زمانی که دهکده جهانی فرا رسد باید انسان‌ها به سواد جدیدی به نام سواد رسانه‌ای دست یابند. وقتی ما پایه‌های سواد رسانه‌ای را به زبان حاضر ترجمه می‌کنیم، امروز دیگر نمی‌توان از تعریفی استفاده کرد که در سال 1964 آقای مک ‌لوهان برای سواد رسانه‌ای اعلام کرد. می‌بینیم که یونسکو مرتب این تعاریف را تغییر می‌دهد. پیش از این روزگاری کامپیوتر نشان پیشرفت بود اما امروز سرانه داشتن افراد خبره و نخبه جامعه، تعیین‌ کننده پیشرفت یک کشور است که گاهی در کشورهای پیشرفته وجود این افراد از یک درصد به 10درصد هم رسیده است. با این توضیحات می توان گفت که سواد رسانه‌ای مجموعه‌ای از مهارت‌های قابل یادگیری است که دسترسی به توانایی، تجزیه و تحلیل و ایجاد انواع پیام‌های رسانه‌ای را دربر می گیرد.

 سطوح سواد رسانه‌ای
سواد رسانه‌ای به سه سطح عمومی، متوسط و پیشرفته تعریف شده است. مفاهیم عمومی آن بر این پرسش استوار است که رسانه‌ها چگونه بر ما تاثیر گذارند، مفاهیم متوسط به چگونگی ایجاد معنا از مفاهیم رسانه‌ای توجه دارد و مفاهیم پیشرفته به نقش و تعامل رسانه‌ها و جامعه و نقش سواد رسانه‌ای در ایجاد این تغییرات را بررسی می‌نماید.

در جامعه امروزی، آموزش سواد رسانه‌ای به رشد تفکر انتقادی و مشارکت بیشتر افراد در فرهنگ رسانه‌ای کمک کرده تا به نتیجه غایی یعنی آزادی بیشتر به افراد به وسیله قدرت دادن به آنها برای دسترسی، اطلاعات، تشخیص و تجزیه و تحلیل و ارزیابی پیام‌های رسانه ها دست یابیم.

در این چارچوب، جامعه‌ای توسعه یافته تلقی می شود که بتواند در کنار رشد و توسعه شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی مانند درآمد سرانه، توزیع ناخالص ملی و نرخ تولد و مرگ و میر، بر معیارهای آموزش، فناوری های اطلاعاتی و به عبارتی بر افزایش سواد رسانه‌ای تاکید نماید.