كارتهاي الكترونيكي بهعنوان پول الكترونيكي براي انجام تراكنشهاي الكترونيكي استفاده ميشوند و وابستگي به پول نقد را از بين خواهند برد و امنيت آنها به نسبت ساير ابزارهاي مبادلات الكترونيكي بالاتر است.
علي عارفي درباره پول الكترونيكي اظهار كرد: پول الكترونيكي تنها يكي از عنوانهايي است كه به مبادلات بدون پول نقد و الكترونيكي اطلاق ميشود، در صورتي كه نامهاي وسيعتر ديگري همچون تجارت الكترونيكي نيز به خود گرفتهاند.
وي افزود: معمولا كارتهاي مجازي گونهاي از پولهاي الكترونيكي محسوب ميشوند كه براي مبادلات اقتصادي و الكترونيكي بهكار ميروند تا وابستگي به پول نقد را حين تراكنشهاي اقتصادي كاهش دهند و روش ساده استفاده از آنها به گونهاي است كه هر فرد ميتواند يك نوع از اين كارتها را براي خود داشته باشد و اصطلاحا به اين كارتها SMART CARD يا RFI گفته ميشود.
اين كارشناس نرمافزار درباره شيوه كاركرد اين كارتها تصريح كرد: اين كارتها مشخصات حسابهاي كاربران را در خود ذخيره ميكنند كه تمام تراكنشهاي مالي و الكترونيكي توسط آنها انجام ميپذيرد، به گونهاي كه فقط شماره حساب فرد درون تراشه كارت ذخيره ميشود.
او معتقد است كه امنيت كارتهاي الكترونيكي مستقيما به استفاده خود افراد از كارتها بستگي دارد كه اگر زماني هم دچار مشكلاتي شوند بيشتر متوجه خود آنها خواهد بود.
به گفته او اين كارتها به گونهاي طراحي شده كه اطلاعات و رمز ورود آن به صورت حفاظت شده و غيرقابل دسترسي است كه اصطلاحا به آنها رمز كد شده ميگويند و از اين جهت بايد خيال افراد در استفاده از آنها آسوده باشد زيرا به گونهاي است كه اجازه دسترسي غيرقانوني را به هيچ عنوان صادر نميكند.
وي درباره موارد بروز اختلال در استفاده از كارتها تصريح كرد: كندي و قطع و وصليهاي ناگهاني سيستمهاي مورد استفاده هم گاهي خدماتدهي اين كارتها را با اختلال مواجه ميكنند.
عارفي افزود: امنيت بالاي اين كارتها به گونهاي است كه ميشود گفت هك شدن آنها غيرممكن است البته در شرايطي هم ميشود اين موضوع را نقض كرد كه به دسترسي به كد مادر مربوط و ممكن است فردي كه كد مادر را در اختيار داشته باشد، طي فرآيندي رمز اصلي را نيز بهدست آورد و در مقادير ركوردها تغييراتي ايجاد كند.
او با تاكيد بر اينكه اگر در روالهاي الكترونيكي اشتباهاتي به وقوع بپيوندد مبالغ قابل استرداد خواهد بود، تصريح كرد: در نخستين مرحله افتتاح حساب و صدور كارت الكترونيكي، بين بانك و فرد قراردادي امضا ميشود كه به موجب آن هرگونه اشتباهي كه در تراكنشهاي مالي صورت پذيرد قابل استرداد خواهد بود، هرچند كه در بعضي موارد پيگيريهاي حقوقي مشكلي را در بردارد.
اين كارشناس فنآوري اطلاعات با بيان مثالي ابراز كرد: سايتهايي به وجود آمدهاند كه آدرس آنها بسيار به آدرس بانكها شباهت دارند هرچند كه برخي كاراكترهاي آن با آدرس سايت اصلي متفاوت است ولي افراد بدون توجه به اين موضوع حساب و شماره رمز خود را وارد سايت ميكنند و به گمان خود به حساب الكترونيكيشان وارد شدهاند ولي بايد بدانند كه به علت فقدان دقت كافي شماره رمز عبور حساب آنها براي افرادي نامشخص فاش شده است.
او درباره رواج پول الكترونيكي در كشورهاي اروپايي نيز گفت: در اكثر كشورهاي اروپايي ديگر پول نقد منسوخ شده و كار به جايي رسيده است كه اگر فردي براي خريد اجناس بالاي ۲۰ دلار پول يا كارت الكترونيكي به همراه نداشته باشد، نميتواند خريدش را انجام دهد.
عارفي دو نوع كارت الكترونيكي را نام برد و گفت: كارتهاي الكترونيكياي به نامهاي Debit و Credit براي اين منظور تعبيه شدهاند كه Debit تنها تا مبلغ مشخصي قابل خريد است ولي Credit در زمان افتتاح حساب مبلغي را هم به اعتبار اوليه به كاربر اختصاص ميدهد و در صورت استفاده فرد از آن مبلغ زمان خاصي براي او در نظر گرفته ميشود تا مبلغ را بازپرداخت كند.
او درباره فعاليت اين نوع سيستمها در ايران گفت: معمولا پرداختهاي الكترونيكي توسط اقشار خرده و عمده فروش صورت ميپذيرد هر چند كه اين عمل بين خردهفروشان بسيار رواج دارد و جا افتاده است اما بسياري از عمدهفروشان به دليل استفادهشان از سيستمهاي حسابداري بيشتر از چك و پولهاي نقد بهره ميبرند.
وي ادامه داد: بايد گفت كه در حال حاضر جامعه ما حدود ۴۰ درصد پول الكترونيكي در بازار خرده فروشها به خود اختصاص داده است ولي اين رقم در بين عمده فروشان حدود يك يا دو درصد است.
اين كارشناس فرهنگسازي انجام شده در استفاده از پولهاي الكترونيكي را مناسب عنوان كرد و افزود: فرهنگسازي به گونهاي بوده كه اگر فردي براي باز كردن حسابي جديد به بانك خاصي مراجعه كند اول از او پرسيده ميشود كه كارت ميخواهد يا نه؟ ولي بايد دانست كه افراد مسن به علت تواناييهاي پايينتر در استفاده از اين كارتها رغبت كمتري به نسبت قشر جوان براي استفاده نشان ميدهند.
وي ادامه داد: مشكل زيرساختي در بحث بهرهبرداري از پولهاي الكترونيكي وجود ندارد و دستگاهها و زيرساختهاي كشور به نسبت مساعد است، هرچند كه گاهي با قطعي اينترنت و تلفن برخي سامانهها از خدمترساني عاجز ميماند اما بايد دانست كه در خارج از كشور و كشورهاي ديگر سيستمهاي GPR مورد بهرهبرداري هستند كه مستقل از اينترنت و خطوط تلفن خدماتشان را ارائه ميدهند.
عارفي در پايان گفت: پولهاي الكترونيكي علاوه بر اينكه جوامع را به سمت الكترونيكي شدن پيش ميبرند ميتوانند در كنشهاي اجتماعي نيز مفيد واقع شوند و در وقتها و هزينهها صرفهجويي به عمل آورند و بايد اين اطمينان را به مردم داد كه استفاده از خدمات الكترونيكي و به خصوص پولهاي الكترونيكي هيچگونه دردسر و مشكلي نخواهد داشت و تنها اگر اشتباهي در اين گونه تراكنشها بوجود آيد مستقيما با خود كاربر در ارتباط است.