عمیقترین درهٔ زمین، درختی بلندتر از برجهای مشهور را در خود جای داده است
درهٔ بزرگ یارلونگ تسانگپو در تبت در حدود ۳ میلیون سال پیش تشکیل شده است، زمانی که نیروهای تکتونیکی پوسته زمین را بالا بردند و مسیر رودخانه یارلونگ تسانگپو را شیبدار کردند.
به گزارش ایتنا و به نقل از لایوساینس، درهٔ بزرگ یارلونگ تسانگپو در تبت یکی از عجیبترین و بکرترین مناطق روی زمین است. این دره طولانیترین درهٔ زمینی و همچنین عمیقترین درهٔ شناختهشده روی زمین به شمار میرود (البته درهٔ ماریانا در اقیانوس آرام از آن هم عمیقتر است).
مهمترین حقایق دربارهٔ درهٔ یارلونگ تسانگپو نام: دره بزرگ یارلونگ تسانگپو موقعیت: نینگچی، منطقه خودمختار تبت، چین دلیل یکتایی: این دره از گرند کنیون در آریزونا طولانیتر و سه برابر آن عمیقتر است.
نام این دره از روی نام رودخانه یارلونگ تسانگپو گرفته شده است. ماجراجویان این رودخانه را «اورست رودخانهها» نامیدهاند؛ زیرا بیشتر قسمتهای آن غیرقابل دسترس است و نسبت به سایر رودخانههای مهم جهان، دارای بالاترین ارتفاع میانگین میباشد.
سرچشمه این رودخانه در غرب منطقه خودمختار تبت و در یخچال آنگسی قرار دارد. سپس این رودخانه از دشت تبت به سمت شرق جریان مییابد و در نهایت به سمت جنوب غربی میپیچد تا به رودخانه برهماپوترا بپیوندد.
ویژگیهای شگفتانگیز دره یارلونگ تسانگپو
دره یارلونگ تسانگپو ۵۰۵ کیلومتر طول دارد که ۶۰ کیلومتر از گرند کنیون در آریزونا طولانیتر است.
این دره شامل برخی از ناهموارترین و کمتر کاوششدهترین مناطق جهان است؛ از جمله بخشی خطرناک در جنوب شرقی منطقه خودمختار تبت، جایی که بین دو قله بلند قرار میگیرد: نامچا باروا با ارتفاع ۷٬۷۸۲ متر و گیالا پِری با ارتفاع ۷٬۲۹۴ متر.
این دره در طول این مسیر به عمیقترین نقطه خود میرسد و از بالا تا پایین، ۶٬۰۰۹ متر عمق دارد که سه برابر عمق گرند کنیون است. ژرفای متوسط این دره نیز ۲٬۲۷۰ متر است که نشاندهنده عظمت این پدیده طبیعی است.
تشکیل و اهمیت زیستمحیطی
این دره در حدود ۳ میلیون سال پیش تشکیل شده است، زمانی که نیروهای تکتونیکی پوسته زمین را بالا بردند و مسیر رودخانه یارلونگ تسانگپو را شیبدار کردند که این امر باعث فرسایش عظیم شد.
در نتیجه، درهای با این ابعاد حیرتانگیز به وجود آمد که اکنون به عنوان یکی از بزرگترین عجایب طبیعی دنیا شناخته میشود.
این دره نه تنها از نظر جغرافیایی و زمینشناختی اهمیت دارد، بلکه دارای زیستبومهای منحصربهفردی است که در هیچ جای دیگر جهان یافت نمیشوند.
در میان این زیستبومها، یک درخت سرو ۱۰۲ متری قرار دارد که در سال ۲۰۲۳ توسط تیمی از دانشگاه پکن کشف شد و به عنوان بلندترین درخت آسیا شناخته شد. این درخت حتی از مجسمه آزادی در آمریکا نیز بلندتر است.
اهمیت درخت سرو و زیستبوم دره
این درخت عظیم احتمالاً به یکی از دو گونه سروهای هیمالیایی (Cupressus torulosa) یا سرو تبتی (Cupressus gigantea) تعلق دارد. این گونههای سرو، به دلیل شرایط خاص آبوهوایی و محیطی تبت، به ارتفاعاتی میرسند که در جاهای دیگر کمتر مشاهده میشوند.
کشف این درخت، توجه دانشمندان را به این منطقه بیشتر جلب کرده و به پروژههای حفظ زیستبومهای منحصر به فرد تبت اهمیت بیشتری بخشیده است.
اهمیت جهانی و حفظ زیستبومها
درهٔ یارلونگ تسانگپو نه تنها به دلیل عظمت و زیبایی طبیعی خود مورد توجه است، بلکه به عنوان یک منطقه حیاتی برای حفظ تنوع زیستی و تحقیقاتی در زمینه تغییرات اقلیمی و زمینشناسی اهمیت دارد.
این درهٔ عظیم و زیستبومهای پیرامون آن، نمونههای بینظیری از زندگی گیاهی و جانوری را در خود جای دادهاند که میتواند به ما در فهم بهتر از تاریخچه زمین و تحولات زیستمحیطی کمک کند.
با وجود تمامی این شگفتیها، دره یارلونگ تسانگپو هنوز به طور کامل مورد کاوش قرار نگرفته است و هر ساله پژوهشگران بیشتری به این منطقه سفر میکنند تا اسرار ناشناخته آن را کشف کنند.
حفظ این زیستبومهای منحصربهفرد و افزایش آگاهی جهانی درباره اهمیت آنها، گامی مهم در حفظ این میراث طبیعی برای نسلهای آینده خواهد بود.