رشد آرام Wimax در ايران مريم عسگري- دنياي اقتصاد دسترسي آسان و سريع به اينترنت براي كاربراني كه بسياري از امور خود را توسط اينترنت انجام مي‌دهند، امري مهم و اساسي است. امروزه دسترسي به اينترنت از راه‌هاي گوناگوني چون، استفاده از شبكه (Dial up)، دسترسي باند پهن و WiFi صورت مي‌گيرد. Wimax يك روش بي‌سيم سودمند در زمينه دسترسي كاربران به اينترنت است و مخفف جملهWordwide intero perability for microwave Access به معني راه‌حلي براي دسترسي به اينترنت از طريق امواج مايكروويو است. واي‌مكس براي دسترسي مستقيم كاربران به اينترنت تا حدود زيادي شبيه WiFi عمل مي‌كند. با اين تفاوت كه سرعت آن بسيار بالاتر و برد آن به طور چشمگيري وسيع‌تر است؛ به طوري كه سرعت آن را مي‌توان به خطوط پرسرعت، با پهناي باند وسيع مقايسه كرد و برد امواج آن را با تلفن‌همراه. مالك يك كارشناس نرم‌افزار در اين زمينه مي‌گويد: با تدوين استاندارد IEEE 802/16، گرايش به استفاده از فن‌آوري Wimax كه بر مبناي اين استاندارد پايه‌ريزي شده است، روز به روز در حال افزايش است. به گفته وي استفاده از تكنولوژي Wimax در ايران هنوز در اول راه است و كاربرد آن در كشور رواج چنداني نيافته است. از اين رو اپراتورها در ارائه خدمات مبتني بر Wimax پيشرفت زيادي نكرده‌اند. به عقيده وي در حال حاضر شركت‌هاي داتك و لايزر حدود دو سال است در زمينه ارائه خدمات مبتني بر Wimax فعاليت خود را آغاز كرده‌اند و پارس‌آنلاين نيز طي ماه‌هاي آينده ارائه اين خدمات را در برنامه خود دارد. شركت‌هاي ارائه‌دهنده Wimax گروه شركت‌هاي داتك، از جمله شركت‌هايي است كه شبكه Wimax خود را طي دو سال اخير راه‌اندازي كرده است. در اين شركت سيستم Wimax، بدون ديد مستقيم در ده سايت كه نقاط Access point (نقطه دسترسي) هستند، نصب شده است و هر كدام 220 مشتري را به صورت همزمان سرويس مي‌دهند و تا mbps ا48 امكان انتقال داده را فراهم مي‌كند. با توجه به اينكه مودم‌هاي مشتريان نيز تا mbps ا20 از پهناي باند را در اين شبكه پشتيباني مي‌كند، ارائه اينترنت پرسرعت video over ID،اVPN و... از جمله مهم‌ترين خدمات اين سيستم است. به گفته حيدريان، سرپرست فروش شركت داتك، فركانس Wimax اين شركت حدود 5/3گيگاهرتز بوده و اكثر مشتريان اين شركت را سازمان‌ها و ادارات بزرگ تشكيل مي‌دهند. به گفته حيدريان، شبكه Wimax داتك از 1/4/85 در تهران راه‌اندازي شده است و تمام نقاط تا كيلومتر 12 جاده مخصوص كرج را سرويس مي‌دهد. وي در مورد عدم سرويس‌دهي اين شبكه در نقاط كور تهران مانند دره‌ها، مكان‌هايي كه آپارتمان‌هاي بلند در اطراف آن هستند و... مي‌گويد، راه‌اندازي Wimax در اين مناطق بايد با بررسي‌هاي كارشناسي صورت گيرد. حيدريان در رابطه با انتقاد بسياري از مشتريان در مورد قطعي‌هاي متناوب شبكه Wimax داتك نيز مي‌گويد: اين ادعا صحت ندارد؛ چرا كه داتك مشترياني دارد كه بابت پهناي باند ماهانه يك‌ميليون و 100هزار تومان پرداخت مي‌كنند و در صورت قطعي‌هاي متناوب به سرعت اعتراض مي‌كنند. از طرفي طبق قرارداد ASL كه يك نوع توافقنامه تضمين خدمات است، Wimax داتك در ماه حدود 7ساعت مي‌تواند قطعي داشته باشد و اگر ساعات قطعي شبكه بيش از 7ساعت در ماه باشد، مشتريان سريعا شكايت مي‌كنند. خانم ادريسي، مدير تبليغات شركت لايزر نيز مي‌گويد، لايزر، ارائه سرويس اينترنت پرسرعت خود را مبتني بر فن‌آوري‌هاي DSL و Wimax به طور رسمي از آبان ماه سال 1384 آغاز كرده است. اين شركت در زمينه راه‌اندازي سرويس اينترنت بي‌سيم با استفاده از استاندارد 16/802 فعاليت خود را آغاز كرده است. به گفته ادريسي، فركانس Wimax اين شركت بين 3 تا 5/3گيگاهرتز بوده و كل محدوده تهران تا فرودگاه امام‌‌خميني را پوشش مي‌دهد. البته لايزر شبكه Wimax خود را در مشهد نيز راه‌اندازي كرده و براي راه‌اندازي اين شبكه در چند شهر مهم ديگر نيز برنامه‌ريزي كرده است. ادريسي از كاهش نرخ خدمات Wimax خبر داد و گفت: با توجه به كاهش نرخ پهناي باند توسط مخابرات شركت‌ها نيز ناچار به كاهش قيمت‌ها شده‌اند. واي مكس پارس آنلاين پارس آنلاين از ديگر شركت‌هايي است كه هم‌اكنون شبكه آزمايشي واي‌مكس خود را راه‌اندازي كرده است. پارس آنلاين كه هم‌اكنون بيشترين پورت‌هاي ADSL (اينترنت پرسرعت) را در كشور راه‌اندازي كرده، از تكنولوژي جديدي براي شبكه واي‌مكس خود بهره گرفته كه به كاربر امكان مي‌دهد از مودم دلخواه خود براي ارتباط با شبكه بهره بگيرد. الزامي براي مودم خود شركت وجود ندارد. تكنولوژي واي مكس پارس آنلاين همچنين توانايي پشتيباني از پردازنده‌هاي جديد را دارند كه امكان اتصال مستقيم به اينترنت به كامپيوترهاي دستي (لپ‌تاپ، PDA و...) را در آينده دارند. هر چند هم‌اكنون نيز با استفاده از كارت‌هاي PCMA امكان برقراري اتصال واي مكس به لپ‌تاپ‌ها (البته در مناطق تحت پوشش) وجود دارد. پارس آنلاين هم‌اكنون بخش‌هايي از شمال تا مركز تهران را تحت پوشش قرار داده و وعده داده شده است كه تا پايان سال تمام تهران تحت پوشش اين شبكه قرار ‌گيرد. بازار داخلي Wimax طبق اعلام سوري، يك كارشناس نرم‌افزار، با بررسي‌هاي صورت گرفته، مشخص شده است كه ميزان استفاده از اينترنت Dial up نسبت به اينترنت بي‌سيم در ايران در حد بالاتري است و به عبارتي استفاده از تكنولوژي wireless در ايران هنوز چندان متداول نشده است و به‌كارگيري آن نياز به بسترسازي‌هاي لازم و مناسب دارد. البته ذكر اين نكته لازم است كه شركت‌هاي فعال در اين زمينه نيز بسيار اندك هستند.