گزارشي از رشد ضريب نفوذ اينترنت در ايران ايران اولين در خاورميانه مريم عسگري- دنياي اقتصاد اينترنت تازه‌‌ترين دستاورد بشري و ‌آخرين عضو خانواده تكنولوژي است كه حدود چهل سال است قدم به عرصه زندگي انسان گذاشته و در شئون مختلف زندگي بشر تا حدود زيادي دخيل شده است. امروزه بسياري از افراد از پژوهشگران، محققان و حتي دانش‌آموزان گرفته تا تجار و بازرگانان و خانم‌هاي خانه‌دار بسياري از امور خود را به وسيله اين ارمغان بزرگ تكنولوژي به بشر انجام مي‌دهند و استفاده از اينترنت طي سال‌هاي اخير رشد زيادي يافته است. واقعيت اين است كه موضوع گسترش اينترنت در كشور به هيچ‌‌وجه با نگاهي كه در گذشته به اين شبكه مي‌شد قابل مقايسه نيست. تا سال‌ها قبل اينترنت و كامپيوتر وسيله‌اي لوكس به حساب مي‌آمدند كه قشر خاصي از افراد از آن استفاده مي‌كردند. اما به مرور با رشد تكنولوژي، كاهش هزينه استفاده از اينترنت و همچنين كاهش قيمت رايانه، بهره‌گيري از ابزارهاي كامپيوتر در جامعه بين‌المللي و به تبع آن در كشور ما به‌وجود آمد و رشد كرد، تا جايي‌كه امروزه حذف اينترنت و كامپيوتر از زندگي افراد جامعه غيرممكن است. تاريخچه اينترنت در حقيقت اينترنت در سال 1969ميلادي در پنتاگون (وزارت دفاع آمريكا) متولد شد و نام دوران كودكي آن (ARPANET) بود. هدف اصلي اينترنت اين بود كه خود را به شبكه‌هاي راديويي و ماهواره‌‌اي و همچنين به كامپيوتر‌هاي ديگر متصل كند و كار پژوهش‌هاي مربوط به وزارت دفاع آمريكا را با سرعت و كيفيت بهتري به انجام برساند. آرپانت يا همان اينترنت جوان، خط تماس الكترونيك و محرمانه دست‌اندركاران وزارت دفاع آمريكا و پژوهشگران بوده است. اينترنت تا سال 1973كمتر از پانصد كامپيوتر داشت و اين كامپيوتر عمدتا در آزمايشگاه‌هاي نظامي و بخش‌هاي كامپيوتري آمريكا قرار داشتند. اما چهار سال بعد در سال 1987 اينترنت در صدها دانشگاه و آزمايشگاه‌ پژوهشي ميزبان 28هزار كامپيوتر شد و روزبه‌روز بر تعداد كاربران آن افزوده شد تا جايي كه كارشناسان پيش‌بيني مي‌كنند تا سال 2010 ميزان كاربران اينترنت به يك ميليارد نفر برسد. كارشناسان معتقدند اتفاق بزرگي كه باعث شد اينترنت پوسته نظامي و دانشگاهي خود را بشكافد، بروز پديده مولتي مديا (MULTI MEDIA) يا همان رسانه چند كاره بود. استفاده از نرم‌افزارهاي خاص به كاربران اينترنت امكان داد تا به طور همزمان از تصوير، صدا و نوشتار استفاده كنند و اين امكاني بود كه قبلا وجود نداشت. قبلا خط از رسانه نوشتاري مي‌آمد، صدا از رسانه شنيداري و تصوير از رسانه ديداري. اما امروزه تمام اين امور از طريق يك سيستم قابل دريافت است. اينترنت در ايران اينترنت اندكي پس از عمومي شدن استفاده از آن در جهان قدم به ايران گذاشت. به گفته ظريفيان يك كارشناس حوزه IT از حدود هفده سال پيش كه پژوهشگران ايراني براي اولين بار در مركز تحقيقات فيزيك نظري و رياضي به اينترنت متصل شدند تاكنون اينترنت نه تنها در كشور ما بلكه در ساير كشورهاي جهان رشدي انفجار گونه داشته است. به طوري كه اكنون ضريب نفوذ اينترنت در ايران از متوسط آسيا بالاتر رفته و حتي در خاورميانه نيز به مقام اول دست يافته است. با اين حال ايران براي رسيدن به جايگاه مناسب در دسترسي به اينترنت هنوز بايد گام‌هاي بلندي بردارد. فروهر فرزانه، استاد دانشگاه صنعتي شريف نيز در مورد ضريب نفوذ اينترنت در ايران مي‌گويد: ضريب نفوذ اينترنت و تلفن‌همراه در ايران در مقايسه با ضريب كشورهاي در حال توسعه و توسعه يافته در سطح پاييني قرار دارد؛ اما مي‌توان گفت وضعيت ايران در مقايسه با كشورهاي همسايه بهتر است. وي معتقد است، ثروت ملي و نرخ باسوادي نيز عامل موثر ديگري در افزايش ضريب نفوذ اينترنت و تلفن‌همراه است. به صورتي كه هر قدر درآمد سرانه كشور و ميزان دانش‌آموختگان بيشتر باشد، ارائه اينترنت پرسرعت (ADSL) و سرويس‌هاي نسل سوم تلفن‌همراه آسان‌تر خواهد بود. اين استاد افزود: در زمينه ارائه اينترنت پرسرعت مشكلي نداريم و مشكلات موجود در اين زمينه فقط در جهت مسائل حكومتي و فرهنگي است. زيرا مسوولان مربوطه فرهنگ كشور نگراني خاصي براي نسل جوان دارند و از توسعه سرويس اينترنت پرسرعت و سرويس‌هاي نسل سوم تلفن‌همراه اجتناب مي‌كنند. ضريب نفوذ اينترنت در ايران طي روزهاي اخير اخبار زيادي در زمينه رشد ضريب نفوذ اينترنت ايران به 27درصد به گوش رسيده است و اظهار شده ضريب نفوذ اينترنت در ايران از ضريب نفوذ متوسط جهاني بالاتر رفته است. وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات نيز ضمن تاييد اين مطلب گفته است: ضريب نفوذ اينترنت كه تا سال گذشته 18درصد بوده به 27درصد رسيده و طي اين مدت بيش از 15هزار بانك و 320دانشگاه و بيشتر مدارس كشور به اينترنت وصل شده‌اند. علي‌اكبر كرم‌بيگي، مدير روابط‌عمومي و امور بين‌الملل شركت فناوري اطلاعات در اين زمينه به خبرنگار ما گفت: از كل 33ميليون و 510هزار كاربر اينترنت كه در خاورميانه هستند حدود 18ميليون نفر را كاربران ايراني تشكيل مي‌دهند كه با توجه به اين موضوع ايران رتبه اول استفاده از اينترنت را در خاورميانه از آن خود كرده است. به گفته وي، با استناد به سايت آمار جهاني اينترنتي (internet world stats) كشورهاي ايران با 18ميليون نفر و ضريب نفوذ 27درصد، عربستان با چهارميليون و 700هزار نفر و ضريب نفوذ 14درصد، رژيم صهيونيستي با سه‌ميليون و 700هزار نفر و ضريب نفوذ 11درصد، امارات متحده عربي با يك‌‌ميليون و 700هزار نفر و ضريب نفوذ 1/5درصدي و سوريه با يك‌ميليون و 500هزار نفر و ضريب نفوذ 5/4درصدي جزو پنج كشور اول در زمينه استفاده از اينترنت هستند. وي افزود: طبق آمار جهاني، متوسط ضريب نفوذ اينترنت در آسيا بين 12 تا 14درصد و در دنيا 19درصد است كه ايران با ضريب نفوذ 27درصدي از متوسط جهاني بالاتر است. وي افزود: البته ما براي ايران ضريب نفوذي در حد 20درصد قايل هستيم ولي براساس اعلام اين سايت ضريب 27درصدي براي ايران اعلام شده است. وي مي‌افزايد: فرمول خاصي براي محاسبه ضريب نفوذ وجود ندارد و ما نمي‌توانيم به طور حتم ضريب نفوذ ايران را اعلام كنيم. در حالي كه مسوولان و كارشناسان از رشد ضريب نفوذ اينترنت در كشور و رشد استفاده از اينترنت پرسرعت خبر مي‌دهند، بسياري از كاربران از كيفيت و سرعت پايين اينترنت در كشور گله‌مند هستند و معتقدند بهتر است متوليان اين امر در كنار فكر كردن به مسايلي چون رشد ضريب نفوذ اينترنت در كشور به كيفيت در ارائه خدمات اينترنتي نيز اهميت دهند. برخي از كارشناسان نيز رشد ضريب نفوذ اينترنت در كشور را تهديدي براي فرهنگ بومي و عامل بيگانگي فرهنگي مي‌دانند. حيدر طوسيان شاند‌يز، رييس پارك علم و فن‌آوري استان سمنان از دسته اين افراد است. وي مي‌گويد بايد با سياست‌هاي آموزشي، تبليغاتي و توليد محتوا و نرم‌افزارهاي مناسب تكنولوژي را در كنار حفظ ارزش‌ها به كار گرفت. ضريب نفوذ اينترنت در جهان براساس داده‌هاي سايت (intetnet world stats) ضريب نفوذ اينترنت در آفريقا 7/4 درصد، در آسيا 7/13درصد، در اروپا 4/43 درصد است كه ايران با ضريب نفوذ 27 درصدي از سطح آسيا و آفريقا بالاتر است. كرم بيگي در اين رابطه مي‌گويد، در كل دنيا يك‌ميليارد و 262 ميليون نفر كاربر اينترنت وجود دارد كه از اين تعداد 343ميليون و 787هزار كاربر در اروپا، 359ميليون و 553 هزار و 459نفر در آمريكا و 461ميليون و 700هزار كاربر در آ‌سيا و همچنين 44 ميليون و 234 هزار كاربر در آفريقا از اينترنت استفاده مي‌كنند. به گفته وي در رده‌بندي كشورهاي اول در ضريب نفوذ اينترنت به ترتيب ايسلند (3/86درصد)، سوئد (6/75درصد)، نيوزيلند (9/74درصد)، پرتغال (8/73درصد)، هلند (3/73درصد)، استراليا (9/71درصد)، آمريكا (7/69درصد)، جزاير فال (فالكلند) (4/69درصد)، دانمارك (2/69 درصد) و هنگ‌كنگ (9/68درصد) ده‌كشور برتر با بالاترين ضريب نفوذ اينترنت هستند و از كشورهاي صنعتي انگلستان در رتبه ‌23، آلمان رتبه 25، فرانسه رتبه 31 و ايتاليا در رتبه‌ 32 هستند. كرم‌بيگي همچنين اظهار كرد: زبان‌هاي انگليسي، چيني، اسپانيولي، ژاپني، فرانسوي،‌ آلماني، پرتغالي، عربي، كره‌اي و ايتاليايي طبق آمار سايت جهاني آمار اينترنت ده زبان متداول در اينترنت هستند.