فناوریهایی برای بازیافت آب مصرف شده در صنایع شیمیایی
ایتنا- این روشها خیلی برای صنعت فایده خواهد داشت و با محیط زیست هم سازگار است.
صنایع شیمیایی پشرفتهای دنیای مدرن را ممکن ساخته است. با اینحال اینگونه پیشرفتها برای محیط زیست ما خطرناک هستند.
آیا میتوان کارخانههای شیمیایی را به کمک فناوریهای جدید با محیط زیست سازگار کرد تا بتوان منابع طبیعی را پایدار نگاه داشت؟
در یک کارخانه پلاستیکسازی در جنوب غربی هلند، موسوم به «دو بنلوکس» (DOW BENELUX CHEMICAL PLANT) برای انتقال گرما از آب شیرین استفاده میشود.
آب را نمیتوان با تلمبه از منابع زیر زمین کارخانه بیرون کشید و کارخانه مجبور است آبی را که نیاز دارد بخرد.
این آب، از محلی که دهها کیلومتر با کارخانه فاصله دارد، به اینجا آورده، یک بار مصرف و سپس به دریا ریخته میشود.
نیلز گروت، یک متخصص فناوریهای مربوط به آب میگوید: «هر سال، بیست میلیون مترمکعب آب شیرین لازم داریم که در اینجا کمی مشکل ساز شده است، زیرا تمام این منطقه در تماس با دریاست و تمام آبهای زیرزمینی شور است و املاح دارد.»
آب شور یا کثیف به دستگاههای کارخانه آسیب میرساند و تا کنون خرید آب شیرین از بازیافت آب مصرف شده، ارزانتر بوده است.
پروژهای تحقیقاتی در اتحادیه اروپا موسوم به «ای ۴ واتر» “http://www.e۴water.eu“، قصد دارد این وضعیت را تغییر دهد.
در این پروژه، کارخانهای به شکل آزمایشی ساخته میشود که با روشهای مختلف آب شور یا آب مصرف شده را تصفیه میکند.
ویلیرت وان دن بروک، متخصص تصفیه آب از دانشمندان این طرح میگوید: «نخست تلاش میکنیم ذرات جامد معلق را با جداکننده غشایی از آب بیرون بکشیم. بعد برای بیرون کشیدن نمک از آب دو فناوری وجود دارد.»
پژوهشگران، صافیهای بسیار ریز (نانوفیلترهای بهتر) و غشاهای جدید با کارآیی بهتر را آزمایش میکنند که میتواند بازیافت آب را در صنعت از نظر تجاری به صرفه کند.
پیتر کاونبرگ متخصص فناوریهای آب در اینباره میگوید: «با سیستم صافیهای غشایی میتوان بین ۴۰ تا ۷۰ درصد آب را بازیابی کرد. با این فناوری میتوان بازیافت آب را به ۹۰ تا ۹۵ درصد رساند.»
این غشاها بخار آب را عبور میدهند و از نمک جدا میکنند. مشکلی که هنوز حل نشده، عمر محدود این غشاهاست و اگر بتوان این مشکل را حل کرد، مزیت این غشاها بیاندازه بیشتر خواهد شد.
کریستینا یونگفر، میکروزیست شناس که با طرح «ای ۴ واتر» همکاری میکند، میگوید: «البته این [روشها] خیلی برای صنعت فایده خواهد داشت و با محیط زیست هم سازگار است.
چون باعث کاهش مصرف آب خواهد شد، نیاز به منبع آب شیرین نخواهید داشت و با برخی از این فناوری های جدید امکان کاهش مصرف انرژی نیز هست. بنابراین هم به سود صنعت است و هم به طبیعت ضرر نمی رساند.»
اما سؤالی که پیش میآید این است که بهترین روش برای تصفیه آب صنعتی چیست؟ پاسخ سادهای برای این پرسش وجود ندارد. هر کارخانه شیمیایی باید ترکیب خاصی از ابزارها و روشهای مختلف را به کار گیرد که با زنجیره تولید آن سازگار باشد.
کارلوس نگرو، مهندس شیمی طرح میگوید: «برای رسیدن به آب تصفیه شده میخواهیم فرآیند بازیافت آب در فرآیندهای صنعتی دیگر ادغام شود.
بنابراین هر تأسیسات، بسته به فرآیندهای صنعتیش نیاز به سیستم تصفیه متفاوت خواهد داشت.»
کارخانه آزمایشی دیگری وابسته به طرح «ای ۴ واتر» در بلژیک است که آب شور یا آب مصرف شده را تصفیه میکند. این کارخانه “ سولویک” نام دارد و از شرکتهای شیمیایی دیگر در ناحیه، پسماند و دورریز صنعتی را دریافت میکند و برای بازیافت آب و مواد قابل استفاده دیگر فناوریهای مختلف جدید را میآزماید.
سابین تابرت، مهندس شیمی و مسئول هماهنگ کننده مسائل مربوط به محیط زیست این کارخانه میگوید: «حرف ما این است که این مواد دورریز نیستند و باید از آنها دوباره استفاده شود، چون برای مردم مفید است.
در آینده نزدیک آب بسیار گران خواهد شد. بنابراین الان باید در جستجوی راه حلی برای مشکل بازیافت آب باشیم.»