ايتنا - چگونه استرس می‌تواند حافظه و خاطرات ما را تغییر دهد؟

استرس به طور شگفت‌انگیزی می‌تواند نحوه شکل‌گیری و یادآوری خاطرات را دگرگون کند. در حالی که ما معمولاً خاطرات مرتبط با رویدادهای عاطفی یا تهدیدآمیز را با وضوح بیشتری به یاد می‌آوریم، تحقیقات جدید منتشر شده در مجله Cell نشان می‌دهد که استرس شدید می‌تواند این فرآیند را مختل کند. نتیجه این اختلال، ایجاد خاطراتی عمومی‌تر است که مرز بین موقعیت‌های امن و خطرناک را محو می‌کند.

تغییر کدگذاری خاطرات در مغز

مطالعات نشان داده‌اند که استرس می‌تواند نحوه کدگذاری خاطرات را تغییر داده و تعداد بیشتری از نورون‌ها را درگیر این فرآیند کند.
این تغییرات به سیستم اندوکانابینوئیدی مغز مرتبط هستند، سیستمی که ممکن است هدفی برای مداخلات درمانی باشد. توانایی شکل‌دهی به خاطرات دقیق، برای تعامل ایمن و مؤثر با محیط ضروری است. به عنوان مثال، حیوانی که از یک شکارچی فرار کرده، می‌تواند با یادآوری آن تهدید از همان مکان در آینده اجتناب کند.

اگر خاطرات بیش از حد عمومی شوند، ممکن است حیوان یا انسان از تمامی محیط‌های مشابه اجتناب کند. این رفتار می‌تواند فعالیت‌های ضروری مانند جستجوی غذا را مختل کند و به اشتباه محیط‌های امن را تهدیدآمیز تلقی کند.

چنین مشکلی در اختلالات روانی مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال اضطراب عمومی مشاهده می‌شود.
برای درک بهتر تأثیر استرس حاد بر شکل‌گیری خاطرات، محققان آزمایش‌هایی بر روی موش‌ها انجام دادند.

نتایج آزمایش روی موش‌ها

در این آزمایش، موش‌ها در معرض صداهایی قرار گرفتند که یکی از آنها با شوک خفیفی همراه بود و به عنوان یک تهدید عمل می‌کرد. موش‌هایی که تحت استرس حاد بودند، واکنش‌های عمومی‌تری به هر دو صدای تهدیدآمیز و بی‌خطر نشان دادند.

یافته‌های کلیدی

این مطالعه نشان داد که استرس نه تنها کیفیت حافظه را تغییر می‌دهد، بلکه اندازه مجموعه نورونی مسئول این خاطرات (engram ensemble) را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین فعالیت نورون‌های مهاری در آمیگدال کاهش یافت و مختل شد.

پیامدهای درمانی

این یافته‌ها به ما کمک می‌کنند درک بهتری از تأثیر استرس بر حافظه داشته باشیم و راه را برای توسعه درمان‌های جدید برای اختلالاتی مانند PTSD هموار کنند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای بررسی تأثیر استرس بر خاطرات غیرتهدیدآمیز ضروری است. آیا این تحقیقات می‌توانند دریچه‌ای جدید برای درک بهتر تأثیرات استرس بر حافظه باز کنند؟ پاسخ این سؤال به زمان نیاز دارد.