ايتنا - ابزار موفقیت اردوغان در برابر کودتاچیان

به گزارش ایتنا از فارس، به فاصله کوتاهی پس از انتشار خبر آغاز کودتای نظامیان در ترکیه و بسته شدن پل‌‌های مشهور استانبول، اخباری در مورد از دسترس خارج شدن شبکه‌های اجتماعی در این کشور منتشر شد.

اما تنوع شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی در این کشور و وابستگی بسیاری از آنها به بخش خصوصی مانع از تکمیل برنامه قطع ارتباطات داخلی و خارجی این کشور شد و ارسال انبوه متن و عکس وفیلم در مورد کودتا در شبکه‌های اجتماعی نشانگر این امر بود.

در نهایت علی‌رغم همه تلاش‌ها دسترسی به اینترنت در ترکیه کند شد، اما تنوع سرویس‌های موجود بلوکه کردن کل اینترنت را ناممکن کرد. همچنین گفته می‌شود مردم این کشور به طور گسترده‌ای خدمات جدید لایو ویدئوی فیس‌بوک برای پخش تصاویر زنده از این کشور استفاده کردند.

از سوی دیگر در حالی که شایعات فراوانی در مورد فرار اردوغان به خارج از این کشور به گوش می‌رسید و به علت آشفتگی ناشی از آغاز کودتا و تلاش برای تسخیر شبکه‌های تلویزیونی دولتی، مقامات ارشد دولتی راه ارتباطی مطمئنی با مردم نداشتند، شخص اردوغان در یک ابتکار عمل جالب و با استفاده از نرم افزار فیس تایم شرکت اپل ارتباط زنده ویدئویی با عوامل یک شبکه تلویزیونی در ترکیه برقرار کرد و در حالی که تصویر وی بر روی گوشی همراهی که در دست مجری تلویزیونی بود دیده می‌شد، از مردم خواست تا علیه کودتاگران به خیابان‌ها بریزند.

این اقدام اولیه اردوغان نقش بسیار مهمی در تهییج طرفداران وی و خارج شدن آنها از شوک اولیه وارد کرد و چه بسا اگر او نتوانسته بود در ساعات اولیه وقوع کودتا روشی برای ارتباط با انبوه طرفدارانش بیابد شرایط فعلی ترکیه بسیار متفاوت می‌بود.

نکته مهم دیگر، کثرت شبکه‌های رادیو تلویزیونی در ترکیه و وابستگی بسیاری از آن‌ها به بخش خصوصی این کشور است. با توجه به اینکه این کودتا توسط بخشی از ارتش ترکیه سازماندهی‌شده و ظاهرا کودتاگران نفوذ اندکی در نیروی زمینی داشته‌اند تلاش آنها برای از کارانداختن تمامی شبکه‌های تلویزیونی به نتیجه نرسید و نفوذ به شبکه دولتی تی‌آرتی ترکیه هم بعد از مدتی به علت حضور خیابانی طرفداران اردوغان ناکام ماند و آنان در برابر هجوم مردمی که از طریق شبکه‌های اجتماعی و پیام اینترنتی اردوغان از ماجرا مطلع شده بودند مجبور به عقب‌نشینی شدند.

در این میان بلندگوهای مساجد هم به عنوان یک رسانه سنتی و قدیمی برای مطلع کردن اقشار مسن‌تر و سنتی‌تر جامعه ترکیه از وقوع کودتا توسط طرفداران اردوغان به کار گرفته شدند و مجموعه این ابزار بسیج مردمی مناسبی را به نفع اردوغان رقم زد.

حضور مردم در خیابان‌های ترکیه و انتشار تصاویر درازکشیدن برخی مردم در برابر تانک‌ها و خلع سلاح برخی نظامیان کودتاچی در اینترنت و دست‌به‌دست شدن آنها در شبکه‌های اجتماعی از نظر روانی به‌ضرر کودتاچیان تمام شد و افکار عمومی را به نفع اردوغان بسیج کرد. انتشار برخی اخبار در مورد خشونت نظامیان علیه مردم و کشتار آنها نیز در این زمینه موثر بود.

در مجموع به نظر می‌رسد پیشبرد موفق کودتاهای نظامی در عصر تنوع رسانه‌ها و حکم‌فرمایی اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به کاری دشوار مبدل شده است. شاید اگر ۵۳ سال قبل و در جریان کودتای نظامی ۲۸ مرداد علیه دولت دکتر مصدق هم چنین تنوع رسانه‌ای در جهان وجود داشت و رادیو تنها رسانه موجود برای اطلاع‌رسانی سریع به مردم نبود، مصدق هم می‌توانست قبل از تسخیر خانه‌اش به دست اراذل و اوباش حامی شاه سابق با ارتباط زنده ویدئویی اینترنتی مردم ایران را به حضور در صحنه و ایستادگی در برابر کودتاچیان دعوت کند.