ايتنا - کشف ذره جدیدی که اصلاً ذره نیست!

شبیه به یک معمای پیچیده فیزیک است: من ذره‌ای هستم که در واقع ذره نیستم! قبل از اینکه شناسایی‌ام کنید، ناپدید می‌شوم ولی باز هم می‌توانید من را ببینید! من درک شما از فیزیک را درهم می‌شکنم؛ اما در دانش شما تغییری ایجاد نمی‌کنم! من چیستم؟

پاسخ این معما، آدرون (odderon) است؛ ذره‌ای که رفتار بسیار عجیب و غریبی از خودش نشان می‌دهد و به گزارش ایتنا به نقل از live science، به‌تازگی در برخورددهنده هادرونی بزرگ (Large Hadron Collider) شناسایی و کشف شده است.
این برخورددهنده، توانمندترین تصادم‌دهنده اتمی است که در شهر ژنو (در کشور سوئیس) واقع است و در آنجا ذرات در مکانی به طول نزدیک به ۲۷ کیلومتر، به سرعت‌هایی نزدیک به سرعت نور می‌رسند.

گفتنی است تعامل ذرات با یکدیگر در سرعت‌های بسیار بالا، کمی پیچیده است. مثلاً هنگامی که دو پروتون در سرعتی نزدیک به سرعت نور با یکدیگر برخورد می‌کنند، مثل برخورد قدرتمند دو توپ بیلیارد صرفاً ترک نمی‌بردارند؛ بلکه بیشتر شبیه به دو عروس دریایی یکدیگر را دربرمی‌گیرند.

نخست باید بدانیم که آدرون اصلاً ذره نیست. آنچه که ما ذره می‌پنداریم، معمولاً بسیار پایدار است؛ مثل الکترون، پروتون، کوارک، نوترینو و غیره.
از سوی دیگر، ذرات دیگری هم وجود دارند که زیاد پایدار نیستند، اما باز هم ذره نام دارند. آنها علیرغم عمر کوتاهی که دارند، همچنان ذره باقی می‌مانند. این ذرات آزاد و مستقل‌اند و می‌توانند جدا از هرگونه تعامل با دیگر ذرات، به زندگی خودشان ادامه دهند؛ در واقع ذرات واقعی همین‌ها هستند.

به گزارش ایتنا، در مقاله‌ای که در ماه گذشته منتشر شد، تفاوت‌های قابل توجهی میان سطح مقطع پروتون‌هایی که با یکدیگر برخورد می‌کنند، نسبت به پروتون‌هایی که با ضدپروتون برخورد می‌کنند گزارش شد.
تنها راه ممکن برای توصیف این تفاوت، این بود که ایده قدیمی درمورد آدرون مطرح شود. هر چند که ممکن است توضیحات دیگری نیز در این مورد مطرح باشند(یعنی ذرات پیچیده دیگر)، اما به‌نظر می‌رسد که آدرون‌ها بتوانند به بهترین شکل ممکن چنین وضعیتی را تشریح کنند.

ممکن است این پرسش مطرح شود که آیا بدین ترتیب کشف جدیدی درباره کیهان صورت گرفته است؟ قطعاً چنین است. آیا ذره جدیدی کشف شده است؟ نه؛ زیرا آدرون‌ها شبه‌ذره هستند و نه ذره. آیا این امر به ما کمک می‌کند تا بتوانیم مرزهای علم فیزیک را جابجا کنیم؟ مطمئناً. آیا این امر سبب ایجاد درهم‌گسیختگی در فیزیک می‌گردد؟ نه؛ چون پیش‌بینی می‌شد که آدرون‌ها تنها در ظرف و محدوده ادراک ما وجود داشته باشند.