ایتنا - مطالعهای جدید برآورد میکند که انفجار ستارگان باعث ایجاد کلسیم در استخوانها و دندانهای ما شده باشد.
کارل سیگان (ستارهشناس نامی) زمانی گفته بود: «ما حقیقتاً از ذرات ستارهای ساخته شدهایم.»
به گزارش ایتنا و به نقل از سیانان، یک مطالعه جدید نشان میدهد منشأ کلسیم موجود در استخوانها و دندانهای ما به دلیل انفجار ستارگان در طی ابرنواخترها و پراکنده شدن این ماده معدنی در مقادیر عظیم در جهان بوده است.
بر پایهٔ این گزارش، نیمی از کلسیم موجود در جهان به احتمال زیاد از ابرنواخترهای غنی از کلسیم حاصل شده است. اما این انفجارها به طرز باورنکردنی نادر بودهاند؛ بهگونهای که دانشمندان در مشاهده و تحلیل آنها با دشواری روبهرو بودهاند، بنابراین آنها چندان هم از نحوهٔ پیدایش کلسیم مطمئن نبودند.
انفجار و یکپارچه شدن ستارگان با یکدیگر، همچنین باعث ایجاد عناصر سنگین دیگری مانند طلا و پلاتین میشود. اما کلسیم رمز و راز بیشتری در خودش پنهان دارد.
گفتنی است در ماه آوریل سال ۲۰۱۹، جوئل شفرد هنگام مشاهده كهكشان مارپیچی Messier 100 كه ۵۵ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد، از طریق تلسكوپ خود شاهد یك انفجار درخشان بود. او همچنین نقطهای را که نارنجی روشن بود، مشاهده کرد. شفرد مشاهدات خود را از طریق یک نظرسنجی با جامعه نجوم در میان گذاشت.
این خبر به شدت در میان جامعه پخش شد و تلسکوپهای سراسر جهان، این کهکشان و ناهنجاری آن را هدف گرفتند و سپس این رویداد SN2019ehk نامگذاری شد.
مشاهدات بعدی از این رویداد نزدیک به ۱۰ ساعت پس از شناسایی ابرنواختر رخ داد و انتشار پرتو ایکس حاصل از انفجار فقط برای حدود پنج روز قابل مشاهده بود.
در حقیقت، دانشمندان یک ابرنواختر غنی از کلسیم را مشاهده کرده بودند. پرتو ایکس اطلاعات جدید و جالبتوجهی راجع به انفجار و خود ستاره پیش از انفجار را فاش کرد.
جاکوبسون-گالان میگوید: «ستارگانی که ابرنواخترهای غنی از کلسیم را پشت سر میگذارند، ماهها پیش از انفجار لایههایی از مواد را از خود دور میکنند. پرتو ایکس هم، نتیجهٔ برخورد شدید انفجار با این ماده بیرون داده شده است و زمینهساز انفجار درخشانی از فوتونهایی با انرژی بالا است».
پژوهشگران میگویند گرما و فشار حاصل از انفجار در واقع نیروی محرکهٔ آن واکنش شیمیایی است که کلسیم ایجاد میکند. معمولاً هر ستاره وقتی که در اثر هلیوم خودش میسوزد، میزان کوچکی از کلسیم تولید میکند. با این حال، هنگامی که یک ابرنواختر غنی از کلسیم رخ میدهد، مقادیر زیادی کلسیم ایجاد میشود و در عرض چند ثانیه آزاد میگردد.
رافائلا مارگوتی (نویسندهٔ ارشد این مطالعه و استادیار فیزیک و نجوم در کالج علوم و هنرهای وینبرگ در دانشگاه نورثوسترن) میگوید: «این انفجار در تلاش است تا خنک شود و میخواهد انرژی خودش را به محیط اطراف بدهد و انتشار کلسیم در کیهان یک روش کارآمد برای انجام این کار است».
جاکوبسون-گالان میگوید دلیل رخ دادن این اتفاق این است که توپ داغ ایجاد شده در اثر انفجار در تلاش است تا با محیط خود به تعادل برسد. وی ادامه میدهد: «ابرنواخترهای غنی از کلسیم در حین انفجار، به اندازه کافی کلسیم اضافی تولید میکنند تا وسیلهای کارآمد برای انتشار فوتون فراهم نمایند. این فوتونها هم به نوبه خود، گرما آزاد میکنند. طبیعت مسیری با کمترین مقاومت را انتخاب میکند و هنگامی که میزان کافی از کلسیم در ابرنواختر وجود داشته باشد، کلسیم آن مسیر را ایجاد میکند».
گفتنی است با اینکه تلسکوپ فضایی هابل در ۲۵ سال گذشته این کهکشان را مشاهده کرده بود، اما هرگز ستاره خاصی را که باعث این انفجار غنی از کلسیم شده است، ثبت نکرد. جاکوبسون-گالان میگوید احتمالاً به این دلیل است که این ستاره بسیار کمرنگ بوده است؛ یا یک کوتوله سفید بوده، یا یک هسته منفجر شده یک ستاره، یا یک ستارهٔ بسیار کمجرم.
وی ادامه میدهد: «دیدن و یافتن ابرنواخترهای جدید غنی از کلسیم در فاصلههای زیاد از زمین کار دشواری است. تلسکوپهای آینده که بتوانند هر شب آسمان را پویش کرده و بخشهای دورتری از فضا را مشاهده کنند، تعداد بیشتری از این ابرنواخترها را کشف خواهند کرد».