دانشمندان منشاء احتمالی سیارکی را که باعث انقراض دایناسورها شد، پیدا کردند
ایتنا - سیارکی که سبب منقرض شدن دایناسورها در ۶۶ میلیون سال پیش گردید، به احتمال زیاد از نیمه بیرونی کمربند اصلی سیارکهای منظومه شمسی سرچشمه گرفته است.
این جسم بزرگ که به اصابتکننده Chicxulub معروف است، پهنایی نزدیک به ۱۰ کیلومتر دارد و دهانهای در شبهجزیره یوکاتان مکزیک ایجاد کرده که ۱۴۵ کیلومتر را در بر میگیرد. این سیارک پس از برخورد ناگهانی با زمین، نه تنها دایناسورها، بلکه ۷۵ درصد از گونههای جانوری سیاره را هم از میان برد. اکنون گفته میشود که این نیروی انفجاری، مسئول انقراضی بود که به دوران مزوزوئیک پایان داد.
به گزارش ایتنا و به نقل از Space، محققان از مدلهای رایانهای برای تحلیل نحوه بیرون کشیدن سیارکها از مدار خود در مناطق مختلف کمربند سیارکها و انحراف آنها به سمت سیارات استفاده کردند. مشاهدات مربوط به ۱۳۰ هزار سیارک مدلسازی شده، همراه با دادهها و رفتاری که در سایر برخوردگران شناختهشده مشاهده گردیده است، نشان داد که احتمال برخورد اجسام از کمربند بیرونی سیارکها به زمین ۱۰ برابر بیشتر از آن چیزی است که تصور میشد.
این سیارک مهیب قبل از برخورد با زمین، در کمربند اصلی سیارکها به دور خورشید میچرخید. این کمربند بین سیارههای مریخ و مشتری قرار دارد و محتویات آن معمولاً توسط نیروی گرانش در جای خود نگه داشته میشوند. قبل از انتشار این مطالعه، دانشمندان تصور میکردند که تعداد بسیار کمی از برخوردگران به زمین، از نیمه بیرونی این کمربند فرار کرده باشند. اما، پژوهشگران در مؤسسه ساوثوست دریافتند که «دریچههای فرار» میتوانند توسط نیروهای گرمایی ایجاد شوند که سیارکهای دورتر را از مدار خارج و در جهت زمین خارج میکند.
اجسامی که در این قسمتهای بیرونی کمربند سیارکها یافت میشوند شامل بسیاری از برخوردکنندههایی از جنس کندریت کربنی هستند. این اشیاء، سنگهایی تیره، متخلخل و حاوی کربن هستند که در زمین نیز یافت میشوند. پیش از این تحقیقات، سایر دانشمندان سعی داشتند اطلاعات بیشتری در مورد جسمی که سبب انقراض دایناسورها شد، بیاموزند. تحقیقات کنونی مستلزم بررسی سنگهای ۶۶ میلیون ساله بود. با انجام این کار، زمین شناسان دریافتند که سیارک Chicxulub ترکیبی مشابه کندریتهای کربنی امروز دارد.
در منظومه شمسی، بسیاری از اجسام اطراف زمین ترکیبی مشابه با این برخوردکننده دارند؛ اما همهشان بسیار کوچکتر هستند و عرض آنها در حدود دو کیلومتر است. محققان در SwRI از ابررایانه Pleiades ناسا برای تحلیل چگونگی تکامل سیارکهای دورتر از خورشید در طی صدها میلیون سال استفاده کردند. یکی از اهداف این بود که ببینند امروز سیارکهای بزرگتر در کجا قرار دارند.
دکتر ویلیام بوتکه (یکی از محققان این مطالعه)، میگوید: «برای توضیح عدم وجود آنها، چندین گروه گذشته شکسته شدن سیارکها و دنبالهدارهای بزرگ در منظومه شمسی را شبیهسازی کردهاند و موج ضربهها بر روی زمین را بررسی نمودهاند.»
وی میافزاید: «با اینکه بسیاری از این مدلها دارای ویژگیهای جالبی بودند، هیچ کدام مطابقت رضایت بخشی با آنچه در مورد سیارکها و دنبالهدارها میدانیم ارائه نکرد. به نظر میرسید ما هنوز چیز مهمی را از دست دادهایم».
دانشمندان با بررسی مقیاسهای وسیع سیارک Chicxulub توانستند پیشبینی کنند که یک سیارک به طول ۱۰ کیلومتر به احتمال زیاد هر ۲۵۰ میلیون سال یکبار با زمین برخورد میکند. مدل آنها نشان داد که تقریبا ۵۰ درصد از این برخوردکنندههای عمده، از ترکیب کندریت کربنی هستند.
آقای بوتکه میگوید: «شبیهسازیهای تیم ما میتواند برای اولین بار مدار سیارکهای بزرگ در آستانه نزدیک شدن به زمین را بازتولید کند. توضیحات ما در مورد منبع برخورد برخوردکننده Chicxulub به زیبایی هرچه تمامتر با آنچه که در مورد نحوه تکامل سیارکها میدانیم مطابقت دارد.»
به گفته دکتر دیوید نسورنو (یکی دیگر از نویسندگان مقاله)، یافتههای جدید میتواند درباره دیگر سیارکهای بزرگ نیز مطالبی به ما بیاموزد. وی اظهار میدارد: «این کار به ما کمک میکند تا ماهیت برخوردکننده Chicxulub را بهتر درک کنیم و همچنین به ما میگوید که سایر برخوردکنندههای بزرگ نیز از کجا سرچشمه گرفتهاند».