ایتنا - این ناحیه که در آن ضخامت لایه اوزون کاهش یافته، هفت برابر حفره‌ای است که بر فراز قطب جنوب وجود دارد و می‌تواند بر ۵۰ درصد جمعیت زمین اثر منفی بگذارد.
دوشنبه ۲۷ تير ۱۴۰۱ ساعت ۲۳:۳۲
کشف غیرمنتظره حفره‌ای عظیم در لایه اوزون بر فراز مناطق استوایی
حفره «عظیمی» در لایه اوزون پیدا شده است که انتظار نمی‌رفت وجود داشته باشد. این حفره در جو زمین و تقریبا بر فراز کل ناحیه استوا واقع شده است.
به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، این حفره شکافی است که در تمام طول سال در لایه اوزون زمین وجود دارد و هفت برابر بزرگ‌تر از حفره معروف لایه اوزون در قطب جنوب است که هر سال در فصل بهار باز می‌شود.
پروفسور کینگ-بین لو، محقق دانشگاه واترلو واقع در اونتاریوی کانادا، گفت بر اساس تحقیقاتش این حفره بیش از ۳۰ سال است که وجود دارد و چنان سطح گسترده‌ای را پوشش می‌دهد که ممکن است نیمی از جمعیت زمین تحت تاثیر آن قرار گیرند.
او در مصاحبه با ایندیپندنت گفت: «به‌رغم حفره لایه اوزون در قطب جنوب که فقط در فصل بهار پدیدار می‌شود، حفره لایه اوزون در منطقه استوا از دهه ۸۰ میلادی در تمام فصل‌ها وجود داشته و مساحتش هفت برابر بیشتر است.»
«[این حفره] ممکن است موجب بروز نگرانی در جهان شود زیرا می‌تواند مقدار پرتوهای فرابنفش را در سطح زمین و نیز خطر ابتلا به سرطان پوست، آب‌مروارید و سایر اثرات مخرب بر سلامتی انسان و زیست‌بوم‌های استوایی را افزایش دهد.»
او گفت: «گزارش‌های اولیه نشان می‌دهد کاهش ضخامت اوزون بر فراز مناطق استوایی هم‌اکنون جمعیت کثیری را در این مناطق در معرض خطر قرار داده است و میزان پرتوهای فرابنفشی که به این ناحیه می‌رسد بسیار بیش از حد انتظار است.»
پرفسور لو در مورد کشف این ناحیه عظیم که ضخامت لایه اوزون در آن کاهش یافته است، به ایندیپندنت گفت: «باورنکردنی است که این حفره عظیم در لایه اوزون منطقه استوا پیش از این کشف نشده است. اما برخی چالش‌های ذاتی مانع این کشف می‌شده است.»
«نخست آن که طبق نظریه اصلی فتوشیمی انتظار نمی‌رفت در لایه اوزون منطقه استوا حفره ایجاد شود. دوم آن که برخلاف حفره‌های اوزونی قطب شمال /قطب جنوب که فصلی‌اند و عمدتا در بهار پدید می‌آیند حفره اوزونی استوا اساسا در طول فصول تغییری نمی‌کند و بنابراین در داده‌های مشاهده‌ای اصلی نامشهود است.»
طبق یافته‌های این پژوهش، مشخص شده است که مقدار عادی اوزون در وسط این حفره اوزونی استوا همانند حفره اوزونی قطب جنوب حدود ۸۰ درصد کاهش یافته است.
در این پژوهش همچنین تفاوت‌های موجود بین نظریه‌های رایج در مورد چگونگی کاهش ضخامت لایه اوزون مشخص شده است.
در گذشته، حضور کلروفلورکربن‌ها (سی‌اف‌سی) مهم‌ترین عامل کاهش ضخامت لایه اوزون به شمار می‌آمد. پیمان ۱۹۸۷ مونترال که کلروفلورکربن‌ها را ممنوع کرد باعث کاهش چشم‌گیری در مصرف آن‌ها شده است.
علی‌رغم این ممنوعیت جهانی، بزرگ‌ترین، ژرف‌ترین و پایدارترین حفره‌های اوزونی (بر فراز قطب جنوب) همچنان در اواخر دهه ۲۰۰۰ و سال‌های ۲۰۲۰-۲۰۲۱ به چشم می‌خورد.
پرفسور لو گفت: «بر اساس تمامی مدل‌های اقلیمی-فتوشیمی چنین چیزی غیرمنتظره بود.»
پرفسور لو و همکارانش دو دهه پیش، نخستین‌بار نظریه جداگانه‌ای برای کاهش ضخامت لایه اوزون به نام واکنش الکترونی ناشی از پرتو کیهانی (سی.آر.ای) را پیشنهاد کردند که طبق آن پرتوهای کیهانی که از فضا آمده است باعث کاهش ضخامت لایه اوزون درون جو می‌شوند.
او به ایندیپندنت گفت: «نتایج مشاهده‌ای قویا نشانگر آن است که حفره‌های اوزونی قطب جنوب و استوا باید ناشی از سازوکار فیزیکی همسانی باشند و سازوکار سی.آر.ای دارای تطابق بسیار خوبی با داده‌های مشاهده‌ای است.»
او افزود: «کلروفلورکربن‌ها بی‌شک گازهای اصلی‌اند که موجب کاهش ضخامت لایه اوزون می‌شوند اما پرتوهای کیهانی هم در ایجاد حفره‌های اوزونی قطب و استوا نقش محرک مهمی دارند.»
کد مطلب: 69166
