ایتنا - همهٔ ما عاشق روزهای صاف و آفتابی هستیم، اما آیا تا به حال فکر کردهاید که چرا آسمان آبی است؟
برای پاسخ به این پرسش، باید به فیزیک عبور نور خورشید از جوّ زمین توجه کنیم. پرتوهای نور هنگام برخورد با مولکولهای هوا، در همهٔ جهات پراکنده میشوند و نور در انتهای آبی طیف قویتر از رنگهای دیگر پراکنده میشود.
به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، در فضای بیرونی و بالای جوّ زمین، آسمان حتی در زیر نور خورشید هم سیاه به نظر میرسد. این یکی از بارزترین پدیدههایی است که مسافران در پروازهای زیرمداری شرکت بلواوریجین تجربه کردهاند.
درک سیاهی آسمان به اندازه کافی ساده است. تا زمانی که مستقیماً به خورشید نگاه نکنید، دلیلی وجود ندارد که آسمان اصلاً روشن باشد. معمای واقعی این است که چرا آسمان اینجا روی سطح سیاره روشن است. این راز دیرینهای است که تا پایان قرن نوزدهم به طور کامل توضیح داده نشد.
نکته کلیدی در پدیدهای است که به نام لرد ریلی کاشف آن با نام «پراکنش ریلی» شناخته میشود. این پدیده به نحوه پراکنش نور از ذرات کوچک، تا حدود یک دهم طول موج نور اشاره دارد که شامل مولکولهای سازنده جوّ زمین میشود.
ریلی نشان داد که طول موجهای بلندتر، مربوط به انتهای قرمز طیف، به اندازه طول موجهای کوتاه مانند آبی و بنفش پراکنده نیستند. از بین این دو رنگ، آبی غالب است، تا حدی به این دلیل که چشمان ما به آن حساستر هستند و همچنین به این دلیل که خورشید نور بنفش کمتری برای شروع ساطع میکند.
هنگامی که خورشید در آسمان پایین است، آسمان آبی نیست. هنگام طلوع یا غروب خورشید، آسمان میتواند رنگ قرمز به خود بگیرد. این با همان فیزیک (پراکنش ریلی) به عنوان آبی بودن آسمان در زمانهای دیگر توضیح داده میشود.
اگر در هنگام غروب به سمت خورشید نگاه کنیم، نوری را میبینیم که بیشتر از زمانی که خورشید در ارتفاعات آسمان قرار دارد، در جوّ حرکت کرده است. بنابراین بیشتر طول موجهای کوتاهتر پراکنده شدهاند و ما فقط آن چیزی را میبینیم که باقی مانده است.