ایتنا - آرتمیس ۳ سومین پرواز برنامهریزیشده از برنامهٔ آرتمیس است.
هدف مأموریت آرتمیس ۳ قرار دادن انسان در ماه در حوالی سال ۲۰۲۵ است، البته با این فرض که مأموریتهای پیشین برنامه آرتمیس طبق برنامه انجام شوند.
به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، هدف از این مأموریت نیز همچون آرتمیس ۱ بدون سرنشین و آرتمیس ۲، پرتاب سامانه غولپیکر پرتاب فضایی (SLS) و فضاپیمای اوریون است.
سرنشینان برای فرود روی ماه، از استارشیپ اسپیسایکس استفاده خواهند کرد؛ سامانهای که این شرکت در حال توسعه برای مأموریتهای انسانی است.
هنوز نام سرنشینان آرتمیس ۳ مشخص نشده و تاریخ پرتاب ۲۰۲۵ چندان قطعی نیست.
ناسا مأموریت آرتمیس ۱ را در روز ۱۶ نوامبر در ساعت ۰۱:۴۷ بامداد به وقت محلی از مجتمع پرتاب ۳۹B در مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا با موفقیت پرتاب کرد.
پیش از صدور مجوز برای پرتاب آرتمیس ۳، ناسا در انتظار نتایج آرتمیس ۱ و آرتمیس ۲ خواهد بود. علاوه بر این، این آژانس فضایی برای فرود روی ماه به پیشرفت معنیداری در لباسهای فضایی و سامانه فرود انسانی نیاز دارد.
تاریخ پرتاب آرتمیس ۳
تاریخ پرتاب آرتمیس ۳ در حال حاضر برای سال ۲۰۲۵ تعیین شده است.
آمادگی ناسا برای آرتمیس ۳ به سه نکته کلیدی بستگی دارد: موفقیت مأموریتهای پیشین، توسعه لباسهای فضایی جدید، و در دسترس بودن سامانه فرود انسان.
آرتمیس ۱ آمادگی SLS و اوریون را برای حمل انسان ارزیابی خواهد کرد. اهداف اصلی آرتمیس ۲ که برای سال ۲۰۲۴ برنامهریزی شده است، پرواز چهار انسان به مدار ماه و بازگرداندن آنها خواهد بود. گفتنی است آرتمیس ۲ دستکم هشت روز بهطور خواهد کشید؛ اما میتواند تا سه هفته نیز ادامه یابد.
گذشته از ارزیابی دادههای جمعآوریشده حاصل از آرتمیس ۱ و ۲، ناسا همچنین باید از آماده بودن لباسهای فضایی خود نیز مطمئن شود.
لباسهای فضایی ابتدا توسط همین آژانس توسعه داده شدند، اما پس از هشدار دفتر بازرس کل ناسا که لباسهای فضایی ساختهشده توسط این آژانس باعث تأخیر بیرویه میشوند، تهیه این لباسها به ارائهدهندگان تجاری واگذار شد.
واپسین مورد، آمادگی سامانه استارشیپ اسپیسایکس خواهد بود. استارشیپ تنها چند آزمایش در هوا انجام داده و هنوز مأموریت مداری را به انجام نرسانده است.
اسپیسایکس امیدوار است در سال ۲۰۲۲ در این مأموریت مداری پرواز کند. آماده شدن استارشیپ برای ماه نیز به دلیل شکایت شرکت بلواوریجین به تعویق افتاد. هرچند این دعوا حل شد، اما اجرای قرارداد HLS را چندین ماه به تأخیر انداخت.
چه کسی با آرتمیس ۳ پرواز خواهد کرد؟
هنوز نام سرنشینان آرتمیس ۳ به آگاهی همگان نرسیده است؛ اما ناسا گفته است که سرنشینان را چهار فضانورد تشکیل خواهند داد.
دستکم بخشی از این سرنشینان، فضانوردان ناسا خواهند بود. این آژانس متعهد شده است که در میان این سرنشینان، نخستین زن و نخستین فرد رنگینپوست نیز حضور خواهند داشت؛ زیرا در تمام مأموریتهای فرود انسانی آپولو در دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ مردان سفیدپوست حضور داشتند.
البته مشخص نیست چه آژانسهای دیگری هم ممکن است به این سفر دعوت شوند. آرتمیس یک برنامه بینالمللی است و ائتلافی متشکل از دهها آژانس تحت توافقنامه آرتمیس است که توسط ناسا رهبری میشوند.
آمریکاییها به ژاپن قول دادهاند که در مأموریت آینده به مقصد ماه یک صندلی به این کشور اختصاص دهند و احتمالاً یک صندلی هم در مأموریت فرود به آن اعطا خواهند کرد.
کاخ سفید در آن زمان اعلام کرد که ژاپن و ایالات متحده به عنوان بخشی از مجموعه بزرگتر توافقنامهها در زمینه امنیت سایبری، شبکههای ۵G و سایر همکاریهای علمی و فناوری به این پیمان دست یافتند.
آژانس فضایی اروپا نیز یکی از همکاران اصلی در توافقنامه آرتمیس است که در زمینه یک ماژول خدمات اروپایی برای فضاپیمای اوریون ناسا و همچنین چندین عنصر در ایستگاه فضایی دروازه (Gateway) کمک خواهد کرد.
گفته میشود احتمال کمی وجود دارد که کانادا هم انتخاب شود؛ چرا که این کشور قبلاً به لطف کمکهای فناوری رباتیک Canadarm۳ خود برای دروازه، یک فضانورد به آرتمیس ۲ اختصاص داده است.
آرتمیس ۳ چه خواهد کرد؟
مشخصات آرتمیس ۳ از آرتمیس ۲ پیروی خواهد کرد، از جمله پرتاب از مرکز فضایی کندی، یک تزریق تراقمری (translunar injection) برای آوردن فضانوردان به ماه، یک مأموریت مداری و بازگشت به زمین به شکل سقوط در اقیانوس آرام.
هدف جدید و اصلی مأموریت که فراتر از آرتمیس ۲ واقع میشود، عبارت است از قرار دادن دو انسان در قطب جنوب ماه، یعنی در منطقهای پر از یخ آبی به نام Artemis Base Camp. (دو فضانورد دیگر در اوریون در مدار ماه باقی خواهند ماند و منطقه فرود هنوز مشخص نشده است.)
به نظر میرسد مشاهدات حاصل از مأموریتهای متعدد وجود آب زیاد در زیر سطح ماه را تأیید میکند؛ بهویژه در دهانههایی که همیشه در سایه هستند و نور خورشید را دریافت نمیکنند.
این دهانهها ممکن است شامل ذخایر غنی از هیدروژن و یخ آب در زیر یک متر سنگ باشند. آب نه تنها برای نیازهای انسان بلکه برای ماشینآلات و رشد گیاهان نیز ضرورت دارد.
نقشههای با وضوح بالا از مدارگرد شناسایی ماه ناسا، اطلاعات زیادی در مورد آب موجود ارائه میدهند؛ اگرچه پژوهشگران گفتهاند که در مورد میزان خالص بودن آب و مکان دقیق آن تردید وجود دارد.
علاوه بر این، تبدیل آب به سوخت هنوز در حال بررسی است (به عنوان نمونه، یک ماهوارهٔ مکعبی یا CubeSat که برای پرواز با آرتمیس ۱ انتخاب شده، الکترولیز آب را بررسی میکند).
ناسا در سالهای آینده با استفاده از مجموعهای از مأموریتهایی که فرودگرها، مریخنوردها و محمولههای علمی را روی سطح زمین قرار میدهد، چندین منطقه از قطب جنوب را کاوش خواهد کرد.
کانادا نیز ممکن است در سال ۲۰۲۶ یک مریخنورد روباتیک به ماه بفرستد. مأموریتهای CLPS و اکتشاف رباتیک در دهه ۲۰۲۰ میتوانند به دانشمندان و مهندسان کمک کنند تا بفهمند در آنجا چقدر آب برای انسان در دسترس است.
گذشته از اطلاعات پیرامون آب بر روی ماه و انجام آزمایشهای علمی، ناسا انتظار دارد که سرنشینان ۶ روز و نیم بر روی سطح ماه بگذرانند، که تقریباً دو برابر چیزی است که فضانوردان آپولو در طولانیترین مأموریتهای خود انجام دادند.
آنها در ماه چهار راهپیمایی به مدت حدود شش ساعت انجام خواهند داد که مشابه آن چیزی است که در ایستگاه فضایی بینالمللی انجام میشود. این آژانس فضایی انتظار دارد که فضانوردان از پاهای خود برای مانور استفاده کنند، زیرا آنها برای این کار از مریخنورد استفاده نخواهند کرد.
پس از آرتمیس ۳ چه مأموریتی انجام خواهد شد؟
هنوز مشخص نیست که پس از آرتمیس ۳ شاهد چه مأموریتی خواهیم بود؛ زیرا هنوز فاصلهٔ زمانی زیادی تا آن وجود دارد. اما ناسا برای اواخر دهه ۲۰۲۰ نیز برنامهریزیهای اولیهای درنظر گرفته است. جدول زمانی این مأموریتها به شدت به میزان بودجهای که این آژانس از کنگره ایالات متحده دریافت میکند و همینطور پیشرفت فنی برنامهٔ آرتمیس بستگی دارد.
گفتنی است برنامهریزی «ماه تا مریخ» ناسا که همزمان با درخواست بودجه سال ۲۰۲۳ منتشر شد، نشان میدهد که در سال ۲۰۲۷ مأموریت آرتمیس ۴ برای کمک به ساخت دروازه راهاندازی خواهد شد. سپس فرود بعدی انسان روی ماه یعنی مأموریت آرتمیس ۵ نیز در سال ۲۰۲۸ رخ خواهد داد. سه فرود برای آرتمیس ۶ تا ۸ در سالهای ۲۰۲۹، ۲۰۳۰ و ۲۰۳۱ به وقوع خواهند پیوست.
ناسا به آرتمیس به عنوان فرصتی برای پدید آوردن مأموریتهای آتی به مقصد مریخ نگاه میکند؛ هرچند که هنوز زمان دقیق آنها مشخص نشده است. این آژانس در اوایل سال ۲۰۲۲، گفت که درنظر دارد ابتدا بر فرود سالانه بر روی ماه متمرکز شود و سپس برای سفر به سیاره سرخ با جزئیات بیشتر برنامهریزی کند.