«رونا»، «رونتو»، «کوئتا» و «کوئکتو»؛ جدیدترین واحدهای اندازهگیری
ایتنا - برای نخستینبار در طی بیش از سه دهه، مقامات پیشوندهای کاملاً جدیدی را معرفی کردهاند که میتوانند برای واحدهای اندازهگیری در سامانه متریک اعمال شوند.
برای نخستینبار در طی بیش از سه دهه، مقامات پیشوندهای کاملاً جدیدی را معرفی کردهاند که میتوانند برای واحدهای اندازهگیری در سامانه متریک اعمال شوند. چهار پیشوند جدید ronna ،ronto ،quetta و quecto این امکان را به دانشمندان میدهند که بزرگترین و کوچکترین اشیاء جهان را اندازه بگیرند.
به گزارش ایتنا و به نقل از لایوساینس، این پیشوندهای جدید در بیست و هفتمین نشست عمومی اوزان و معیارها (GCWM) که در ماه نوامبر در کاخ ورسای در فرانسه برگزار شد، توسط دانشمندان رأی آوردند.
این اصطلاحات جدید بخشی از سامانه بینالمللی یکاها است که به نام سامانه متریک نیز شناخته میشود، که در همه کشورهای جهان به غیر از میانمار، لیبریا و ایالات متحده مورد استفاده قرار میگیرند.
این پیشوندهای جدید را میتوان برای هر یک از هفت واحد پایه در سامانه متریک اعمال کرد: گرم برای وزن. متر برای فاصله؛ ثانیه برای زمان؛ آمپر برای جریان الکتریکی؛ کلوین برای دما؛ مول برای مقدار ماده و کاندلا (candela) برای درخشندگی؛ و همچنین واحدهای دیگر، همچون بایت برای رایانش.
بنابر تعریف، یک رونا معادل یک اکتیلیون است (یعنی رقم ۱ و ۲۷ صفر پس از آن)، در حالی که یک رونتو معادل یک اکتیلیومیوم است (یعنی ده به توان منهای ۲۷؛ به عبارت دیگر، رقم ممیز، پس از آن ۲۶ صفر و بعد رقم یک).
یک کوئتا نیز معادل یک نونیلیون nonillion (یعنی ۱۰ به توان ۳۰) و یک کوئکتو معادل یک نونیلیونیوم است (یعنی ۱۰ به توان منهای ۳۰).
پس از اضافه شدن زتا (۱۰ به توان ۲۱)، زپتو (۱۰ به توان منهای ۲۱)، یوتا (۱۰ به توان ۲۴) و یوکتو (۱۰ به توان منهای ۲۴) در سال ۱۹۹۱، اکنون این پیشوندها تازهترین افزونهها به سامانه متریک بهشمار میروند.
نامهای جدید با حروف«r» و «q» شروع میشوند؛ زیرا اینها تنها حروفی بودند که در حال حاضر در سامانه متریک تخصیص داده نشدهاند.
گفتنی است پیشوندها برای چیزهای بزرگ همیشه با حرف a پایان مییابند و آخرین حرف پیشوند برای چیزهای کوچک همیشه با حرف o ختم میشود.
این واژگان بر اساس واژگان زبان یونانی و لاتین به معنای ۹ و ۱۰ هستند؛ زیرا این پیشوندهای جدید، در واقع نهمین و دهمین پیشوندهای بزرگ و کوچک در سامانه متریک بهشمار میروند.
نمایندگان آزمایشگاه ملی فیزیک بریتانیا که مشوق استفاده از پیشوندهای جدید بودند، دلیل اصلی پیشنهاد دادن پیشوندهای جدید را این میدانند که علم داده بسیار پیشرفت کرده و اکنون نیاز به ذخیرهسازی دیجیتالی بیشتر وجود دارد.
ریچارد براون (یک دانشمند اندازهشناس) میگوید: «از نظر بیان میزان دادهها در یکای یوتابایت که بالاترین پیشوند کنونی است، ما به حد نهایی نزدیک شدهایم و دیری نخواهد گذشت که دانشمندان کامپیوتر مجبور خواهند بود دادهها در را در مقیاسهای «رونابایت» ronnabytes و سپس «کوئتابایت» quettabytes ذخیره کنند.
براون میگوید، پیشوندهای جدید برای سنجش اشیاء بزرگ (یعنی ronna و quetta)، میتوانند به ستارهشناسان برای برای وزن کردن دقیق سیارات کمک کنند. بهعنوان مثال، وزن زمین تقریباً ۶ روناگرم (ronnagrams) و مشتری در حدود ۲ کوئتاگرم (quettagrams) وزن دارد.
از سوی دیگر، گنجاندن پیشوند برای سنجش اشیاء کوچک (یعنی ronto و quecto) نیز برای ایجاد تعادل لازم است. براون اظهار میدارد: «منطقی است که یک تقارن داشته باشیم؛ یعنی یکایی برای مقادیر بسیار زیاد و یکایی برای مقادیری به همان نسبت کوچک».
شایان ذکر است که یکاهای جدید همچنین میتوانند برای پژوهشگران در زمینههایی همچون فیزیک کوانتومی و ذرات مفید واقع شوند؛ یعنی حوزههایی که دانشمندان چیزهای بسیار کوچک را اندازهگیری میکنند.