کشف موتور کهکشانی در فاصله ۵۰۰ میلیون سال نوری زمین
ایتنا - تلسکوپ فضایی جیمزوب، نماهای کاملا جدیدی از کیهان را برای ما به ارمغان آورده است.
اخترشناسان مکان دقیق منبع انرژی قدرتمند نهفته در یک کهکشان درخشان در حال ادغام را که صدها میلیون سال نوری از ما فاصله دارد، شناسایی کردهاند.
به گفته پژوهشگران، از جمله محققان دانشگاه هیروشیما در ژاپن، منبع اصلی انرژی نهفته در این کهکشان در حال برخورد آیآیزددبلیو۰۹۶ (IIZw096)ــ واقع در فاصله حدود ۵۰۰ میلیون سال نوری در نزدیکی صورت فلکی دلفینــ با غبار کیهانی پوشانده شده بود.
به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، در حالی که این منبع انرژی قبلا حدود یک دهه پیش برای نخستین بار شناسایی شد، اکنون دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی پیشرفتهتر جیمز وب مکان دقیق آنچه را «موتور» کهکشان در حال ادغام مینامند، مشخص کردهاند.
این یافتهها که اخیرا در مجله «آستروفیزیکال ژورنال لترز» منتشر شد، نشان میدهد که بخش اعظم پرتوهای مرئی این منظومه در حال برخورد از کجا خارج میشود.
هانای اینامی، نویسنده مسئول این مقاله گفت: «تلسکوپ فضایی جیمز وب به لطف داشتن بالاترین وضوح فضایی و حساسیت در بخش فروسرخ، نماهای کاملا جدیدی از کیهان را برای ما به ارمغان آورده است.»
«ما میخواستیم موتوری را پیدا کنیم که انرژی این سیستم کهکشانی در حال ادغام را تامین میکند. ما میدانستیم که این منبع عمیقا با غبار کیهانی پنهان شده است؛ از این رو نمیتوانستیم برای یافتن آن از نور مرئی یا فرابنفش استفاده کنیم.»
اما دانشمندان با مشاهده تابش این کهکشانهای در حال ادغام در طول موج فروسرخ میانی با استفاده از تلسکوپ وب توانستند متوجه شوند که این «موتور» در پشت این برخورد «به هر چیز دیگری بیشتر میتابد».
هنگامی که کهکشانها با هم برخورد میکنند، ستارگان، سیارات و سایر اجرام آسمانی تشکیلدهنده آنها به یکدیگر برخورد میکنند، اما این برخوردهای کیهانی فقط تابشی در محدوده فروسرخ ساطع میکنند که نسبت به نور قابل مشاهده برای انسان طول موجهای بلندتری دارد.
اخترشناسان در مطالعات قبلی در سال ۲۰۱۰ با استفاده از تلسکوپ فضایی اسپیتزر، به دلیل وضوح محدود تلسکوپ، نتوانستند مکان دقیق منبع اصلیــ موتورــ تابش را شناسایی کنند.
اما آنها با تلسکوپ وب، دریافتند که این موتور عامل بخش عمدهای از انتشار فروسرخ میانی است که تا ۷۰ درصد از کل انتشار فروسرخ این سیستم را تشکیل می دهد.
ستارهشناسان همچنین توانستند دریابند که این منبع انرژی شعاع نسبتا بسیار کوچکی دارد که از ۵۷۰ سال نوری بیشتر نیستــ تنها بخش کوچکی از این سیستم در حال برخورد با پهنای ۶۵ هزار سال نوری است.
دانشمندان این نسبت را به «یک تکه فلفل روی سفیده یک نیمرو» تشبیه میکنند.
توماس بون، یکی دیگر از نویسندگان این مقاله، گفت: «شگفتانگیز است که این منبع فشرده دور از مراکز کهکشانی بر درخشندگی فروسرخ این منظومه غالب است.»
به گفته محققان، این یافتهها همچنین ظرفیت تلسکوپ وب را برای باز کردن دری به سوی شناسایی منابع انرژی کیهانی که بهشدت با غبار پنهان شدهاند، نشان میدهد.
دکتر اینامی افزود: «مشاهدات طیفسنجی برنامهریزیشده آینده آیآیزددبلیو۰۹۶ درباره ماهیت این غبار، گاز یونیزهشده و گاز مولکولی گرم درون و پیرامون ناحیه آشفته این کهکشان درخشان در حال ادغام اطلاعات بیشتری ارائه میدهد.»