ایتنا - شاید کلید پیدا کردن حیات در خارج از کره زمین فقط مطالعه سیارههای «سکونتپذیر» و جستوجوی آب مایع نباشد.
بر اساس نتایج مطالعه جدیدی، جستوجوی «حیطههای رایانشی» ستارگان نزدیک زمین، شاید بخت پیدا کردن حیات فرازمینی را در قیاس با روش کنونی که جستوجوی سیارهها و قمرهایی است با احتمال وجود آب مایع در آنها، بیشتر کند.
رایانش، پدیدهای فراگیر و شامل دستکاری اطلاعات طبق قواعدی کاملا مشخص است.
به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، محققانی شامل پژوهشگران مرکز تحقیقات ایمز ناسا واقع در ایالات متحده، رایانش را از ویژگیهای بنیادین سامانههای زنده میدانند؛ یعنی مجموعه فرایندهایی که بر اساس اطلاعاتی کار میکنند که در سامانههای زیستی تجلی مییابند.
بر فرض، در انواع شکلهای زیست موجود در زمین، اطلاعات در دیانای یا آرانای ذخیره میشود و این رایانشها را پروتئینهای مختلف موجود در یاختهها انجام میدهند.
این تحقیق که هنوز داوری علمی نشده است، در سایت خدماتدهنده پیشنشر آرکایو (arXiv) درج شده و طبق آن، رویکرد دقیقتر برای پیدا کردن فرازمینیها، جستوجوی نشانههای «رایانش» است.
ستارهشناسان در جستوجو برای یافتن حیات فرازمینی در سایر منظومههای خورشیدی، اغلب جویای «حیطههای سکونتپذیر» یا «حیطههایی با دمای معتدل» (Goldilocks) در ستارههای اطراف بودهاند؛ مناطقی اطراف ستاره که احتمال وجود آب به شکل مایع در آنها وجود دارد.
از دیرباز انسان در جستوجوی حیات فرازمینی به دنبال موجوداتی بوده که احتمالا در جهانهای دیگر میزیند و درست در فاصله «متعادل (گلدیلاکس)» از یک ستاره مادر قرار دارند و شاید آب، مایع حلکننده واکنشهای شیمیایی درون بدنشان باشد.
اما به گفته محققان، ممکن است انواع پیچیده دیگری از حیات در جهان وجود داشته باشد که انواع دیگری حلکننده داشته باشند، و افزودند که اگر جویای یافتن حیات در جاهایی باشیم که رایانش در آنجاها از همه راحتتر در دسترس باشد، شاید بخت بیشتری داشته باشیم.
یعنی به جای جستوجوی مناطقی نزدیک ستارگان که شاید آب مایع داشته باشند، رویکرد دقیقتر برای پیدا کردن حیات فرازمینی، میتواند آن باشد که در پی مناطقی در سایر منظومههای خورشیدی باشیم که شاید در آنها اطلاعات بر اساس فعالیت در محیط ذخیره شده باشد و از طریق گزینش طبیعی تکامل یابد.
این محققان توضیح دادند که «حیطههای رایانشی، ترکیبی طبیعی است از معیارهای قدیمی سکونتپذیری، از جمله معیارهای مرتبط با عملکرد زیستی که قلمرو شیمیایی ایجاد میکنند؛ با محدودیتهای مواد مغذی و انرژی آزاد و نیز دسترسپذیری عناصر.»
این حیطههای رایانشی باید دارای سه ویژگی موردنظر محققان باشند.
یکی، داشتن ظرفیت رایانش از طریق ذخیره اطلاعات در مخزنی غنی از مواد شیمیایی است.
همچنین، باید منابع انرژی طبیعی مانند نور خورشید یا منافذ گرمابی (هیدروترمال) داشته باشند، و بالاخره باید واجد بستری باشند که این رایانشها بتواند درون آن رخ دهد.
بنابراین، حیطههای سکونتپذیر، خود زیرمجموعهای از مفهوم وسیعتر حیطههای رایانشیاند و شاید داشتن رویکرد جستوجوی حیطههای رایانشی، موجب گسترش تعریف حیات شود.
جستوجوی حیطههای رایانشی ممکن است به لحاظ نظری، در یافتن جاهایی در سراسر کیهان مفید باشد که از انرژی فناورانه استفاده میشود.
محققان توضیح دادند که «یکی از فرضیاتی که مدام درباره آن بحث میشود، این است که شاید موجودات فرازمینی به مرحلهای از پیشرفت در فناوری رسیده باشند که با تولید موتورهایی، بتوانند مقادیر زیادی رایانش انجام دهند. بدین ترتیب، برای ردیابی چنین شرایطی، باید در حیطههای فراتر از کیفیتهای زیستی محدوده درک خود، جستوجو کنیم».