ايتنا - شناسایی ترکیبات کربنی لازم برای حیات در فاصله هزار سال نوری از زمین

این بخش خاص از «کاتیون متیل» در یک قرص پیش‌سیاره‌ای به نام «دی ۲۰۳-۵۰۶» واقع شده است. لایوساینس می‌نویسد اتم‌ها به آجرهای لگو شبیه‌اند. هر بلوک ساختمانی کوچک برای ساختن چیزهای پیچیده‌تر -‌از مولکول‌ها تا آنزیم‌ها و د‌ی‌ان‌ای- ترکیب می‌شود.

به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، اینک ستاره‌شناسان برای نخستین بار مرحله‌ای مهم در این فرآیند را شناسایی کرده‌اند: مولکول متیل کاتیون با فرمول شیمیایی (CH3+) که نقش مهمی در ایجاد ترکیبات شیمیایی کربن پیچیده موردنیاز برای حیات بازی می‌کند. ستاره‌شناسان این کشف بی‌سابقه را در مقاله‌ای که روز ۲۶ ژوئن در مجله نیچر منتشر شد شرح داده‌‌اند.

به گفته دانشمندان، قرص پیش‌سیاره ای به نام «دی ۲۰۳-۵۰۶» در سحابی شکارچی واقع شده است و ۱۳۵۰ سال نوری با زمین فاصله دارد.

دانشمندان این مشاهدات را به لطف تلسکوپ فضایی قدرتمند جیمز وب ناسا (JWST) انجام دادند که می‌تواند تصاویر بی‌نظیری را ثبت کند که تلسکوپ‌های پیشین نمی‌توانستند رصد کنند‌. تلسکوپ فضایی جیمز‌ وب همچنین می‌تواند نشانه‌های مولکول‌های به‌خصوص را - که خطوط انتشار مولکول‌ها نیز نامیده می‌شود - با دقت بسیار بالایی تشخیص دهد.

ماری-آلین مارتین-درومل، ستاره‌شناس از دانشگاه پاریس-ساکلی و یکی از نویسندگان این مقاله می‌گوید این کشف نه‌تنها حساسیت و دقت باورنکردنی تلسکوپ فضایی جیمز وب را تایید می‌کند، بلکه اهمیت فوق‌العاده مولکول متیل کاتیون را در شیمی بین‌ستاره‌ای نشان می‌دهد.

قرص پیش‌سیاره‌ای در مراحل اولیه تشکیل سیاره، تماما از تابش پرانرژی فرابنفش ستارگان جوان پر شده است. تابش فرابنفش همان نوع نوری که از خورشید می‌آید و سبب آفتاب‌سوختگی می‌شود.

پرتو فرابنفش، قاتل بسیاری از مولکول‌های بزرگ، پیچیده و مبتنی بر کربن محسوب می‌شود، چرا که انرژی شدید آن، این مولکول‌ها را می‌شکند. اما این پژوهش جدید نشان می‌دهد که پرتوهای فرابنفش ممکن است در وهله اول، کلید تشکیل کاتیون متیل باشد و انرژی کافی برای آغاز شیمی آلی و ساخت مولکول‌های کربن پیچیده‌تر را فراهم کند و بذر اولیه حیات در منظومه شمسی را بکارد.

اولیویه برنه، نویسنده اصلی این مقاله و ستاره‌شناس در مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه، گفت این کشف «به‌وضوح نشان می‌دهد که تابش فرابنفش می‌تواند شیمی یک قرص پیش‌سیاره ای را به‌کلی تغییر دهد. این ممکن است درواقع نقش مهمی در مراحل اولیه شیمیایی منشا حیات بازی کرده باشد.»

این نخستین بار نیست که تلسکوپ فضایی جیمز وب، مولکول‌های خاص و مهمی را کشف می‌کند. رصدهای اخیر تلسکوپ فضایی جیمز وب، مولکول‌های آلی پیچیده‌ای را در فاصله ۱۲.۳ میلیارد سال نوری از زمین نشان داده‌اند. شناسایی سردترین مولکول‌های یخ در گیتی و شواهدی از آب یخ‌زده در یک دنباله‌دار نزدیک به زمین، ازجمله رصدهای دیگر این تلسکوپ بوده‌اند که بررسی آن‌ها ممکن است به توضیح معمای وجود آب در زمین کمک کند.