ايتنا - نقش هوش مصنوعی در صنعت برق

مصطفی رجبی مشهدی با بیان اینکه هوش مصنوعی یک فن آوری نوظهور است که ظرفیت ایجاد یک انقلاب در برنامه ریزی و بهره برداری بهینه از سیستمهای قدرت را دارد، اظهار کرد: باتوجه به افزایش حجم اطلاعات تولیدی در صنعت برق کشور، تحویل این داده‌ها توسط افراد تقریبا غیرممکن است و توسط ابزارهای موجود هم زمان بر است، از این رو برای تحلیل این حجم از اطلاعات بایستی از هوش مصنوعی استفاده کنیم.

وی افزود: هوش مصنوعی یک فن آوری نوظهور است که پتانسیل ایجاد یک انقلاب عظیم در مدیریت و عملکرد سیستمهای قدرت را دارد به گونه ای که قادر است حجم زیادی از داده ها را تجزیه و تحلیل و به تصمیم گیری آگاهانه، هوشمندانه و سریع کمک کند.

سخنگوی صنعت برق با بیان اینکه سیستم های قدرت مجموعه ای از فرآیند ها و شبکه های فیزیکی پیچیده است که ما باید براساس آن فرآیندها، برق را برای مصرف کنندگان بدون تاخیر و با کیفیت مناسب تامین کنیم گفت: هوش مصنوعی این توانایی را دارد که در فرآیندهای پیچیده نقش انسان و سیستم‌های سنتی را برعهده بگیرد و در تصمیم گیری با سرعت و دقت بالا عمل کند.

مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران به کاربرد هوش مصنوعی در حوزه مدیریت و کنترل شبکه برق اشاره کرد و افزود: هوش مصنوعی می تواند با نظارت برزمان و داده های واقعی که از شبکه دریافت می کند اختلالات و حوادثی را که در شبکه اتفاق می افتد را به صورت زمان واقعی شناسایی نماید و شرایط را تحلیل و اعلام هشدار نماید و در نهایت با یک تصمیم آگاهانه در فرایند کنترل شبکه برق کمک کند.

رجبی مشهدی با اشاره به وعده وزارت نیرو در دولت سیزدهم برای افزایش 4500 مگاوات انرژی تجدید پذیر در شبکه برق کشور گفت : هوش مصنوعی می تواند در زمینه برنامه ریزی، مدیریت و تولید انرژی های تجدید پذیر به ما کمک کند که در آینده ذخیره سازی انرژی و دیگر منابع تولید سنتی هم به شبکه افزوده شود.

سخنگوی صنعت برق به قابلیت‌های هوش مصنوعی در برنامه ریزی، افزایش قابلیت اطمینان، افزایش بهره وری و پایداری شبکه اشاره کرد و گفت: از چالش هایی که در حال حاضر در حوزه برنامه ریزی شبکه داریم، میتوانم به تقاضای رو به رشد زیر ساخت‌های قدیمی، محدودیت نقدینگی، نگرانی‌های زیست محیطی و موضوع پایداری شبکه اشاره کنم که هوش مصنوعی با توجه به توانایی تحلیل داده ها در حجم بالا می تواند در تصمیم گیری آگاهانه در حوزه برنامه ریزی، تحلیل و پیش بینی صحیح در حوزه تقاضای انرژی و تحلیل و پیش بینی در خصوص خرابی های تجهیزات و یا مشکلاتی که برای شبکه ممکن است بوجود بیاید کمک کند.

رجبی مشهدی با بیان اینکه هوش مصنوعی در حوزه بازار برق هم می تواند مفید باشد گفت: در تحلیل داده های بازار برق و ارائه پیش بینی از روند خرید و فروش و قیمت برق در بازار علاوه بر بحث نظارت بر بازار و اطمینان از انطباق شرایط بازار با قوانین موجود، هوش مصنوعی، می تواند تمامی این فرآیندها را به درستی بهبود بخشد.

سخنگوی صنعت برق ادامه داد: در حوزه بهره برداری شبکه هم موضوع مدیریت دارایی و مدیریت چرخه عمر بسیار با اهمیت خواهد بود و خروج هر تجهیز در شرایط بحرانی علاوه بر تحمیل هزینه اضافی تعمیرات ممکن است، محدودیت هایی را هم در شبکه ایجاد کند و قابلیت اطمینان شبکه را هم کاهش دهد. به همین دلیل ما باید از تجهیزاتی که هم اکنون در شبکه برق داریم به نحو احسن استفاده کنیم و هوش مصنوعی می تواند با تحلیل داده های گذشته و دریافت داده های نظارتی که ما بر یک تجهیز داریم و استفاده از مدل های پیش بینی کننده، روند تجهیز و نگهداری را برای ما بهینه کند.

وی افزود: علاوه بر این هوش مصنوعی قادر است روشهای تعمیر و نگهداری پیش دستانه ای را پیشنهاد دهد تا قبل از اینکه تجهیز به آستانه بحرانی برسد و یا از مدار خارج شود با استفاده از روش پیش دستانه هم هزینه کمتری را متحمل شویم و هم زمان تعمیرات برای ما کوتاه تر شود و از این طریق علاوه بر این که عمر تجهیز را افزایش می دهیم قابلیت اطمینان شبکه هم افزایش می یابد.

رجبی مشهدی با بیان اینکه در حوزه امنیت شبکه، هوش مصنوعی می تواند در محافظت از شبکه و تجهیزات آن نقش مهمی داشته باشد گفت : محافظت از داده های شبکه و مشتریان نیز موضوع مهم دیگر است علاوه بر این هوش مصنوعی توانایی شناسایی ترافیک های غیر عادی که ممکن است در اثر حوزه سایبری صورت گرفته باشد را شناسایی کند این قابلیت را دارد که نفوذ و ناهنجاریهایی را که ممکن است در شبکه بوجود بیاید را به صورت زمان واقعی شناسایی نماید و امکان پاسخگویی سریع را فراهم کند.

رجبی مشهدی در ادامه با اشاره به شرایط ناترازی موجود در صنعت برق اشاره و تصریح کرد با کمک هوش مصنوعی می توانیم پیش بینی دقیق تری از تقاضا و بار شبکه داشته باشیم و با برنامه ریزی بهتر، در نظارت زمان واقعی قادر خواهیم بود نظارت دقیق تری بر روی شبکه داشته باشیم و احتمالا کمبودهای قریب الوقوعی که ممکن است ایجاد شود را سریع تر تشخیص دهیم و متناسب با آن مکانیزم های پاسخگویی بار را فراخوانی کنیم.

وی گفت: در حوزه مکانیزم های پاسخگویی بار یکی از قابلیت های هوش مصنوعی این است که بتوانیم تعامل بهتری را با مصرف کنندگان داشته باشیم و یا برنامه های تشویقی بهتری را بتوانیم پیشنهاد دهیم، در واقع با کمک هوش مصنوعی می توانیم تصمیم بگیریم که مدیریت بار را در کدام نقطه و به چه صورت، بهینه تر انجام دهیم.

او به چالش ها و نگرانی‌هایی که در حوزه ورود هوش مصنوعی به صنعت برق وجود دارد اشاره کرد و گفت: زمانی که قرار است در یک شبکه یکپارچه، بحث تحلیل زمان واقعی را با هوش مصنوعی انجام دهیم ریسک حملات سایبری هم ممکن است، بوجود بیاید که باید پیش بینی های لازم را برای این موضوع داشته باشیم. چالش بعدی حریم خصوصی واگذاری اطلاعات است که زمانی که داده های زیادی را برای تجزیه تحلیل در اختیار هوش مصنوعی قرار می دهیم در استفاده از حجم زیاد داده ها بحث نقض حریم خصوصی مصرف کنندگان مطرح می شود.

رجبی مشهدی چالش مهم دیگر را در اختیار داشتن نیروی انسانی متخصص دانست و گفت: در دنیا و صنعت برق این سوال مطرح می شود که آیا می توانیم نیروی انسانی متخصص را در این حوزه را تربیت کنیم و یا در اختیار داشته باشیم؟ یا این فناوری چه تغییراتی ممکن است در فرآیندهای صنعت برق ایجاد کند

سخنگوی صنعت برق به توسعه شبکه های محلی و مدیریت شبکه های کوچک تر اشاره کرد و گفت: ممکن است در آینده نحوه کنترل شبکه به صورت موجود را نداشته باشیم و با توجه به اینکه دستگاه های اندازه گیری هوشمند و فرآیندهای هوشمند را در محل داریم پاسخگویی شبکه به اختلالات و اغتشاشات شبکه بیشتر به صورت محلی و سریع خواهد بود.

وی با اشاره به آینده هوش مصنوعی گفت: بحث تغییر در نحوه حکمرانی و اخلاقیات موضوعاتی است که با استقرار هوش مصنوعی ممکن است چالشهایی با آنها داشته باشیم هر چند نیازمند زمان بیشتری برای ورود به چالش های این حوزه داریم .

وی اظهار کرد: هفدهم این ماه نخستین نشست مشترک مجمع قدرت بخش ایران IEEE و شرکت مدیریت شبکه برق ایران با عنوان کاربردهای هوش مصنوعی در شبکه های قدرت مدرن برگزار می شود که بی شک می تواند تاثیرات مثبتی را به دنبال داشته باشد.