شاید دنبالهدارها مولکولهای اولیه حیات را در کیهان پراکنده باشند
ایتنا - پژوهشگران میگویند بر اساس شبیهسازیهای آنها، ممکن است دنبالهدارها بذر حیات را از یک سیاره به سیاره دیگر برده و مولکولهای آلی حیات را به سیارات فراخورشیدی منتقل کرده باشند.
خاستگاه حیات یکی از بزرگترین رازهای عالم است و دانشمندان هنوز بهدرستی نمیدانند که حیات چگونه شکل گرفته است. در حال حاضر، درباره چگونگی شکلگیری حیات روی زمین دو نظریه غالب وجود دارد. یک نظریه میگوید که مواد تشکیلدهنده حیات از یک سوپ اولیه در خود سیاره ما پدید آمدهاند. نظریه دیگری نیز وجود دارد که بر اساس آن، مولکولهای لازم برای شکلگیری حیات از جای دیگری در کیهان آمدهاند.
تیمی از دانشمندان برای مدلسازی و بررسی نظریه دوم به شبیهسازی این حالت یعنی انتقال بذر اولیه حیات در سیارات فراخورشیدی پرداختند. پژوهشگران در مقالهای که ۱۴ نوامبر در مجموعه مقالات انجمن سلطنتی لندن منتشر شد، احتمال توزیع مولکولهای پیشازیستی در سراسر یک منظومه ستارهای مشابه منظومه خودمان از طریق دنبالهدارها را توضیح دادهاند.
آنها برای این کار بر بررسی و مدلسازی آن دسته از سیارات فراخورشیدی سنگی تمرکز کردند که به دور ستارههایی هماندازه خورشید میچرخند. ریچارد آنسلو، اخترشناس در موسسه نجوم کمبریج، میگوید: «این امکان وجود دارد که مولکولهایی که حیات روی زمین را ایجاد کردند، از دنبالهدارها آمده باشند. از این رو همین ماجرا ممکن است برای سیارات در جاهای دیگر کهکشان هم صادق باشد.»
اخترشناسان طی دهههای اخیر نشان دادهاند که برخی دنبالهدارها و سیارکها مولکولهای پیشازیستی از جمله اسیدآمینهها، سیانید هیدروژن و ویتامینهایی مانند ب۳ دارند. اگرچه هیچ یک از این ترکیبات آلی بهخودیخود نمیتوانند حیات ایجاد کنند، وجود همه آنها برای حیات به شکلی که ما میشناسیم، ضروری است.
پژوهشگران میگویند دنبالهدارها در واقع میتوانند در شرایطی خاص، مولکولهای پیشازیستی دستنخورده را مستقیما به سیارات برسانند. از جمله این شرایط خاص میتوان به این اشاره کرد که دنبالهدار موردنظر باید نسبتا آهسته حرکت کند؛ به طور دقیقتر با سرعت کمتر از ۱۵ کیلومتر در ثانیه. چرا که در غیر این صورت، گرمایی که دنبالهدار هنگام ورود به جو سیاره با آن مواجه میشود، مولکولهای آلی را درجا میسوزاند و از بین میبرد.
برای اینکه بدانیم این سرعت حدودا چقدر است، کافی است در نظر بگیریم که سرعت دنبالهدار هالی در سال ۱۹۸۶ یعنی آخرین باری که به خورشید نزدیک شد، ۵۵ کیلومتر بر ثانیه بود.
دانشمندان میگویند دنبالهدارها در بخشهایی از منظومههای ستارهای که در آنها سیارات در فاصله نزدیک به یکدیگر قرار دارند، برای انتقال مولکولهای حیات بخت بیشتری دارند.
به گفته آنها، این باعث میشود یک دنبالهدار مانند پینبال از مدار یک سیاره به مدار سیاره دیگر بپرد و در این بین، سرعت آن کاهش پیدا کند تا اینکه در نهایت بهآرامی وارد جو یک سیاره شود و بدین ترتیب بتواند محموله پیشازیستیاش را حفظ کند.
پژوهشگران بر این باورند سیاراتی که به دور ستارههای کوچکتر میگردند یا در منظومههایی با تراکم کمتر واقع شدهاند، برای اینکه بذر حیات را از یک دنبالهدار تحویل بگیرند، شانس کمتری دارند.
محققان میگویند اگرچه این احتمالا تنها حالت ممکن برای توضیح پیدایش حیات در کهکشان نیست، این شبیهسازیها میتواند به دانشمندان کمک کند از مکانهای احتمالی برای جستوجوی حیات فرازمینی دیدگاه و شناخت بهتری پیدا کنند. بهویژه که اینک بیش از پنج هزار سیاره فراخورشیدی شناسایی شدند و محدود کردن دامنه این جستوجو یعنی حذف گزینههای اضافی اهمیت فزایندهای پیدا کرده است. به گفته آنسلو، در بررسی سناریوهای احتمالی مختلف برای جستوجوی حیات بیگانه، میتوان پیشرفتهای نجوم و شیمی را با هم ترکیب کرد.