ایتنا - ستارهشناسان ماده اولیه کلیدی برای حیات را در لبه کهکشان راهشیری ما کشف کردهاند.
تیمی از دانشگاه آریزونا هنگام بررسی ابرهای مولکولی در اطراف کهکشان، با استفاده از تلسکوپهای رادیویی غولپیکر در ایالات متحده و اسپانیا وجود فسفر را شناسایی کردند.
فسفر یکی از عناصر اصطلاحا متعلق به مجموعه انسیاچاوپیاس (NCHOPS)ــ نیتروژن، کربن، هیدروژن، اکسیژن، فسفر و گوگردــ است که اجزای اولیه مهم حیات روی زمین را تشکیل میدهند.
همه عناصر دیگر پیش از این در لبه کهکشان پیدا شده بودند. از این رو کشف فسفر بر جستوجوی سیارات مشابه زمین پیرامون ستارههای دور پیامدهای مستقیمی دارد.
به گفته پژوهشگران، مشاهدات آنها از این ماده شیمیایی در فاصله ۷۴ هزار سال نوری از مرکز کهکشان راهشیری درک بنیادین ما از گیتی را زیر سوال میبرد.
لیلیا کولمی، دانشجوی دکترا در دانشگاه آریزونا که این پژوهش را سرپرستی کرده است، گفت: «فسفری که ما کشف کردیم در لبه کهکشان است؛ جایی که نباید باشد.»
نظریههایی که میتوانند وجود آن را در آن ناحیه توضیح دهند، عبارتاند از ستارگان ابرنواختری که معمولا در لبه کهکشانها پیدا میشوند و ستارگان کمجرم که نوترونهای اضافی تولید میکنند که در ادامه به اتمهای سیلیکون اضافه میشوند تا فسفر تولید کنند.
لوسی زیوریس، استاد شیمی و بیوشیمی و نجوم در رصدخانه استوارد، گفت: «برای ساختن فسفر به نوعی رویداد شدید و آشوبناک نیاز دارید.»
«تصور میشود که فسفر طی انفجارهای ابرنواختری ایجاد میشود و برای آن، شما به ستارهای نیاز دارید که جرمش دستکم ۲۰ برابر خورشید باشد. به بیان دیگر، اگر میخواهید شاهد حیات باشید، بهتر است در نزدیکی یک ابرنواختر باشید. این در واقع تنها منبعی است که فسفر در آن ایجاد میشود.»
پژوهشگران امیدوارند کشف فسفر در لبه کهکشان بتواند برای بررسی سیارات فراخورشیدی در دوردستها که به دلیل فقدان احتمالی این ماده شیمیایی تاکنون بهدرستی موردتوجه قرار نگرفتهاند، انگیزهای باشد.
تیم تحقیقاتی اکنون در نظر دارد ابرهای مولکولی دیگری را در دوردستهای کهکشان راهشیری بررسی کند تا ببیند آیا آنها فسفر دارند یا خیر.
کشف آنها در مقالهای با عنوان «مولکولهای حامل فسفر PO و PN در لبه کهکشان» در مجله علمی نیچر توضیح داده شده است.