کشف ابرخوشهای کهکشانی با جرم ۲۶ کوادریلیون برابر خورشید
ایتنا - اخترشناسان میگویند مجموعهای از ابرخوشههای کهکشانی غولپیکر را کشف کردهاند و به گفته آنها، شگفتانگیزترین نمونه این ۶۶۲ ابرخوشه جدید با نام ایناستو ۳ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد.
این ابرخوشه خاص به افتخار اخترفیزیکدان استونیایی، یان ایناستو، یکی از کاشفان پیچیدگیهای ابرخوشهای (Supercluster complex) و دیوارهای عظیم گیتی، نامگذاری شده است.
وبسایت اسپیس با انتشار گزارشی در این زمینه نوشت، اندازه و جرم ابرخوشه ایناستو خیرهکننده است. دانشمندان میگویند جرم این ابرخوشه ۲۶ کوادریلیون برابر خورشید (یعنی ۲۶ و به دنبال آن ۱۵ تا صفر) است. این ابرخوشه به قدری عظیم است که ۳۶۰میلیون سال طول می کشد تا یک سیگنال نوری از یک سوی آن به سوی دیگر برسد.
این یافتهها میتوانند به دانشمندان کمک کند تا درک و شناخت بهتری از نحوه جمع شدن این مجموعههای عظیم در کنار هم داشته باشند. این کشف همچنین میتواند به یافتن پاسخ برای پرسشهایی درباره ماده تاریک و انرژی تاریک کمک کند.
دانشمندان، به سرپرستی ستارهشناسان رصدخانه تارتو، توانستند میانگین جرم و اندازه این ابرخوشه را به روش جالبی محاسبه کنند. بهگفته آنها جرم معمول یک ابرخوشه در این مجموعه حدود ۶ کوادریلیون برابر اجرام منظومه شمسی است، در حالی که ابعاد معمولی یک ابرخوشه حدود ۲۰۰ میلیون سال نوری است. برای درک این موضوع کافی است در نظر بگیریم که یک ابرخوشه معمولی حدود ۲۰۰۰ برابر از کهکشان راه شیری بزرگتر است.
اما درمورد جرم شاید بتوان اینگونه توضیح داد: اگر خورشید را همجرم با یک توپ گلف در نظر بگیریم، جرم یکی از این ابرخوشهها با قله اورست برابر خواهد بود.
این تیم تحقیقاتی حین کاوش درباره ویژگیهای این ابرخوشهها دریافت که خوشههای کهکشانی در این ابرخوشهها از خوشههای خارج از آنها سنگینترند.
بهگفته دانشمندان این نشان میدهد که کهکشانهای موجود در ابرخوشهها به شکلی متفاوت از کهکشانهای خارج از چنین محیطهایی رشد و تکامل مییابند.
با وجود جرم عظیم ابرخوشهها، هر کهکشان آنها نسبت به دیگر کهکشانها چگالی کمتری دارند، زیرا این جرم باورنکردنی در حجمهایی وسیع توزیع شده است.
با این حال، چگالی کهکشانهای ابرخوشه به قدری زیاد است که اثر گرانشی فوقالعادهای را بر ماده اعمال میکند و آن مشمول محتوای ماده تاریک ابرخوشهها نیز میشود، مادهای که بهگفته دانشمندان، اسرارآمیزترین شکل ماده در گیتی است، چراکه با نور برهمکنشی ندارد و از این رو برای ما قابل مشاهده نیست.
اخترشناسان میگویند تحقیقات بیشتر درمورد این ابرخوشهها میتواند به یافتن یکی دیگر از مهمترین اسرار کیهان کمک و ماهیت انرژی تاریک را برای ما روشنتر کند.
انرژی تاریک خاصیت عجیبی است که سبب شتابگرفتن سرعت انبساط گیتی میشود. بهگفته دانشمندان، انرژی تاریک سبب میشود که کهکشانها از ما دور شوند و، مهمتر از آن، هرچه زمان میگذرد بر سرعت دورشدن آنها افزوده میشود.
با این حال، ظاهرا کهکشانهای این ابرخوشهها با سرعت انبساط کمتر از حد انتظار درحال جدا شدناند. دانشمندان بر این باورند که انرژی تاریک ممکن است درنهایت بر جاذبه گرانشی بین کهکشانهای یک ابرخوشه غلبه کند، از این رو بررسی این ساختارها میتواند به یافتن پاسخ برای پرسشهایی درباره اختلاف مشاهدهشده در محاسبات سرعت انبساط کیهان نیز کمک کند. نتایج تحقیقات این تیم پژوهشی نوامبر ۲۰۲۳(آبان ۱۴۰۲) در نشریه اخترفیزیک (آستروفیزیکال ژورنال) منتشر شده است.