آیا غیرفعال کردن یک پروتئین میتواند طول عمر را افزایش دهد؟
ایتنا - دانشمندان با مسدود کردن عملکرد یک پروتئین خاص در آزمایشها، موفق شدند میانگین طول عمر موشها را تا ۲۵ درصد افزایش دهند. یافتههای جدید این سوال را مطرح کرد که آیا چنین روشی روی انسان هم جواب میدهد؟
بررسیها حاکی از آن است که برخی نشانههای اولیه امیدوارکننده به دست آمده که نشان میدهد چنین روشی ممکن است روی انسان هم کارساز باشد.
دانشمندان در مطالعه اخیر، به موشهای میانسال نوعی آنتیبادی تزریق کردند که مانع عملکرد اینترلوکین ۱۱(Interleukin-11) میشود؛ پروتئینی که التهاب را تحریک میکند و با روند پیری در سلولهای انسانی مرتبط است.
در ابتدای این آزمایش، موشها تقریبا ۱۷ ماهه بودند که معادل ۵۵ سالگی در انسان است. محققان به موشها تا زمان مرگشان، هر سه هفته یکبار، آنتیبادی تزریق کردند، در حالی که گروه مقایسه بدون این روش درمانی به حال خود رها شدند.
طبق یافتههای محققان، موشهای تحت درمان در مقایسه با سایر موشها، ۲۵ درصد بیشتر عمر کردند. از طرفی این جوندگان تحت درمان تا سنین پیری از سلامتی بهتری برخوردار بودند. به عنوان مثال، لاغرتر و قویتر از موشهایی بودند که تحت این روش درمانی نبودند و عملکرد کبد و سوختوسازشان هم بهتر بود. علاوه بر این، تنها ۱۶ درصد موشهای تحت درمان به سرطان مبتلا شدند. این میزان در موشهایی که آنتیبادی تزریق نکردند، ۶۱ درصد بود.
بر اساس یافتههای تیم تحقیقاتی جدید که ۱۴ ژوییه در مجله «طبیعت» (Nature) منتشر شد، هدف قرار دادن آیالــ۱۱ (IL-11) میتواند یک رویکرد امیدوارکننده برای مبارزه با آثار منفی پیری بر سلامتی باشد.
ژائو پدرو د ماگالهاس، از دانشگاه بیرمنگام بریتانیا، که در این پژوهش شرکت نداشت، به لایوساینس گفت: «در حالی که نقش سیستم ایمنی در پیری و هدف قرار دادن آن برای کند کردن روند پیری بهخوبی تثبیت شده، آیالــ۱۱ یک عامل مهم و جدید برای درک تاثیر سیستم ایمنی و التهاب در پیری است.»
با وجود این نتایج دلگرمکننده، برای تعیین اینکه آیا این نوع درمان میتواند در انسان هم اثر مشابهی ایجاد کند، به تحقیقات بیشتری نیاز است. دانشمندان باید دریابند که مسدود کردن عملکرد آیالــ۱۱ چگونه افزایش طول عمر موشها را به دنبال دارد.
د ماگالهاس هم خاطرنشان میکند که این موضوع در حال حاضر نامشخص است، زیرا افزایش طول عمر موشها ممکن است عمدتا به دلیل پیشگیری از ابتلا به سرطان ناشی از تزریق آنتیبادی باشد. همانطور که مطالعات جدید نشان داده، یکی از علل شایع مرگ در موشهای پیر، همانند انسان، سرطان است.
آنیسا ویجاجا، نویسنده اصلی مطالعه و استادیار دانشکده پزشکی، به لایو ساینس میگوید: «محققان دخیل در این مطالعه امیدوارند بتوانند آزمایشهای بالینی را آغاز کنند.»
برخی روشهای درمانی که آیالــ۱۱ را هدف قرار میدهند، در حال حاضر مراحل اولیه آزمایش را پشت سر میگذارند. در این آزمایش، بیماریهای مرتبط با افزایش سن مانند بیماری فیبروتیک ریه که نوعی آسیبدیدگی و زخم ریه است، بررسی میشود. تحقیقات قبلی نشان داده بود آیالــ۱۱ میتواند بروز فیبروز (ایجاد بافت زخم) در ریه را تحریک کند و مسدود کردن این پروتئین ممکن است از مانع چنین تاثیری شود.
جیسون کیم، استاد پزشکی مولکولی از دانشگاه ماساچوست که در این تحقیق شرکت نداشت، میگوید که یکی از نگرانیهای بالقوه در مورد این درمانها این است که التهاب از علائم «مهم و ضروری» برای سیستم ایمنی به شمار میرود و ممانعت از بروز التهابهای ضروری، سیستم ایمنی بدن را مختل میکند. به این ترتیب، مسدود کردن آیالــ۱۱ با دارو ممکن است عوارض جانبی داشته باشد که از اثر مثبت آن بر پیری بیشتر باشد.
برای مثال، روشهای درمانهای ضد آیال-۱۱ میتوانند افراد را در برابر بیماریهای دیگر از جمله عفونتها، حساستر کنند. د ماگالهیس تاکید میکند که این عارضه جانبی بالقوه احتمالا در موشهای آزمایشگاهی آشکار نمیشود، زیرا آنها در محیطهای عاری از عوامل بیماریزا نگهداری میشوند.
با این حال ویجاجا با تاکید بر ادامه پژوهشها برای دستیابی به نتایج بیشتر و جامعتر میگوید: «در حال حاضر مردم عمر طولانیتری دارند و سوال این است که آیا آنها میتوانند برای مدت طولانیتری سالم بمانند یا خیر؟ تحقیقات ما به نتایج امیدوارکنندهای رسیده است که روش درمانی ضدآیالــ۱۱ میتواند به ما در رسیدن به این هدف کمک کند.»