ايتنا - اختیار معامله چیست؟

---------------- رپرتاژ آگهی -----------------

اختیار معامله (Option) یک اوراق مشتقه است که به دارنده آن حق (اما نه الزام) خرید یا فروش یک دارایی معین مانند سهام را با قیمتی مشخص در یک تاریخ معین می‌دهد. به عبارت دیگر، اختیار معامله قراردادی است که به خریدار اجازه می‌دهد، که دارایی پایه را با قیمت توافق شده بخرد یا بفروشد.

انواع اختیار معامله

انواع اختیار معامله شامل دو نوع اختیار خرید و اختیار فروش است.
اختیار خرید (Call Option)
اختیار خرید به دارنده آن حق می‌دهد که دارایی معین را با قیمتی مشخص (قیمت توافق شده) در یک تاریخ معین خریداری کند. خریدار اختیار خرید زمانی از این حق استفاده می‌کند که قیمت بازار دارایی بیشتر از قیمت توافق شده باشد.
اختیار فروش (Put Option)
اختیار فروش به دارنده آن حق می‌دهد که دارایی معین را با قیمتی مشخص در یک تاریخ معین بفروشد. خریدار اختیار فروش، زمانی از این حق استفاده می‌کند که قیمت بازار دارایی کمتر از قیمت توافق شده باشد.
در معاملات اختیار خرید و فروش، ریسک پذیری خریدار محدود به مبلغ پریمیوم پرداختی است. به عبارت دیگر، در بدترین حالت ممکن، خریدار تنها مبلغ پریمیوم را از دست خواهد داد. در مقابل، شخصی که قرارداد اختیار خرید را به فروش می‌رساند (فروشنده)، در معرض ریسک نامحدود قرار دارد. چون امکان دارد قیمت دارایی به طور نامحدودی افزایش یابد و فروشنده موظف باشد آن را با قیمت پیشین تحویل دهد که منجر به زیان نامحدود خواهد شد. بنابراین، در این نوع معاملات، ریسک پذیری خریدار محدود به پریمیوم پرداختی و ریسک پذیری فروشنده نامحدود است.

اجزای کلیدی اختیار معامله

در قراردادهای اختیار معامله سهام، مفاد اصلی که در زمان انعقاد قرارداد مشخص می‌شود، شامل موارد زیر است:
مبلغ یا قیمت اختیار معامله (پرمیوم): مبلغی که توسط خریدار اختیار معامله به فروشنده پرداخت می‌شود.
دارایی پایه: منظور دارایی موضوع قرارداد است. خریدار اختیار معامله، اختیار خرید یا فروش آن دارایی را می‌خرد.
قیمت اعمال یا قیمت توافقی: قیمتی که در زمان عقد قرارداد مشخص می‌شود. خرید یا فروش دارایی نیز در آینده بر اساس این قیمت انجام می‌شود.
سررسید یا تاریخ انقضا: منظور از سررسید یا تاریخ انقضا زمانی است که در آن، امکان اعمال اختیار معامله وجود دارد.

قراردادهای اختیار معامله از نظر سبک اعمال

اختیار معامله نوع اروپایی:

در این نوع قرارداد، خریدار اختیار معامله تنها در تاریخ سررسید (تاریخ انقضا) می‌تواند اختیار خود را اعمال کند. قراردادهای اختیار معامله در ایران از نوع اروپایی است.

اختیار معامله نوع آمریکایی:

در این نوع قرارداد، خریدار اختیار معامله می‌تواند در هر زمان تا قبل از تاریخ سررسید (تاریخ انقضا)، اختیار خود را اعمال کند.

مزایای قرارداد اختیار معامله

۱- اهرم مالی: اهرم مالی یکی از مزایای مهم قراردادهای اختیار معامله است. اهرم مالی به این معنی است که با پرداخت حق اختیار (که معمولاً مبلغ کمتری نسبت به ارزش کل دارایی است)، سرمایه‌گذار می‌تواند دسترسی به کل ارزش دارایی پیدا کند.
۲- پوشش ریسک: می‌توان از قرارداد اختیار معامله برای کاهش ریسک استفاده کرد. اختیار معامله جزء قابل اعتمادترین ابزارهای پوشش ریسک محسوب می‌شوند. با پیاده‌سازی استراتژی‌های متنوع، می‌توان در برابر خطراتی مانند ریزش‌های شدید، گپ‌های بزرگ در بازگشایی سهام یا صف‌های خرید و فروش سنگین معاملات، به بهترین نحو محافظت کرد.
۳- کسب درآمد: در معاملات اختیار‌ معامله امکان سودآوری از کاهش قیمت دارایی نیز وجود دارد. با فروش اختیار‌ خرید یا خرید اختیار‌ فروش، می‌توان از کاهش قیمت آتی یک دارایی سود برد. همچنین در بازارهای صعودی نیز می‌توان با اتخاذ موقعیت‌های خرید اختیار خرید یا فروش اختیار فروش، به سود رسید.

معایب قرارداد اختیار معامله

معاملات اختیار، از پیچیدگی و تنوع استراتژی‌های بالایی برخوردار هستند. قبل از ورود به این معاملات، ضروری است سرمایه‌گذاران دانش تخصصی و آگاهی کافی از راهکارهای مختلف را به دست آورند. بازار اختیار معامله با نوسانات قیمتی چشمگیر همراه است. در صورت حرکت بازار در جهت خلاف انتظارات، می‌تواند به ضررهای قابل توجهی منجر شود. نکته قابل توجه دیگر، محدودیت زمانی این اوراق است؛ هر قرارداد اختیار دارای تاریخ انقضا مشخصی است که پس از آن، دیگر قابلیت معامله ندارند و ارزش خود را از دست می‌دهند.
در نهایت، اگرچه اختیار معامله می‌تواند ابزاری مناسب برای کسب درآمد در بازارهای مالی باشد، اما موفقیت در هر نوع سرمایه‌گذاری مستلزم داشتن دانش و مهارت کافی است. بنابراین، سرمایه‌گذاران باید به طور جدی بهآموزش بورس و کسب اطلاعات مرتبط با حوزه‌های مالی بپردازند.