کمخونی ناشی از فقر آهن ممکن است به این دلایل ایجاد شود: بدن در جذب آهن مشکل داشته باشد، غذای سرشار از آهن مصرف نشود، بدن آهن بیشتری مصرف کند، یا اینکه میزان خون ازدسترفته بیش از جایگزین آهن باشد.
ممکن است کمبود آهن داشته باشید اما متوجهاش نباشید. براساس مطالعه تازهای که در مجله پزشکی «جاما نتورک اوپن» (JAMA Network Open) منتشر شده است، ۲۹ درصد بزرگسالان آمریکایی به کمبود مطلق یا عملکردی آهن دچارند و احتمالا از هر سه آمریکایی یک نفر کمبود آهن دارد اما این کمبود تشخیص داده نشده است. طبق گفته انجمن خونشناسی آمریکا، زنان، گیاهخواران، و پیروان رژیم گیاهخواری مطلق بیشتر در معرض کمبود مطلق آهناند که دلیلش کاهش شدید آهن یا نبود «ذخایر» آهن در بدن است. اما کمبود آهن عملکردی زمانی رخ میدهد که بدن ذخایر آهن کافی دارد ولی دسترسی به آن برایش ممکن نیست.
محققان در این مطالعه، سرم فریتین (پروتئین ذخیرهکننده آهن)، آهن و ظرفیت اتصال آهن اشباعنشده را در تمامی شرکتکنندگان زن و مرد بالای ۱۸ سال اندازهگیری و بررسی کردند.
کمخونی ناشی از فقر آهن ممکن است به این دلایل ایجاد شود: بدن در جذب آهن مشکل داشته باشد، غذای سرشار از آهن مصرف نشود، بدن آهن بیشتری مصرف کند، یا اینکه میزان خون ازدسترفته بیش از جایگزین آهن باشد.
عناصر دیگر مانند جنسیت بیولوژیکی، سبک زندگی، بیماریهای زمینهای و سن میتواند زمینه کمبود آهن را فراهم کند. برای تشخیص کمبود آهن راههای مختلفی وجود دارد و علائمی مانند سردرد، میل به خوردن یخ یا خاک رس از نشانههای آن است.
خستگی یا ضعف شدید
اگر احساس خستگی دائمی یا ضعف شدید دارید ممکن است به کمبود آهن دچار باشید. در این وضعیت بدن گلبولهای قرمز تولید نمیکند و همین امر باعث کاهش انتقال اکسیژن در جریان خون میشود. این انتقال نیافتن اکسیژن به قسمتهای مورد نیاز بدن احساس خستگی ایجاد میکند.
مشکلات قفسه سینه
افراد مبتلا به فقر آهن ممکن است با درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع و تنگی نفس مواجه شوند که به کاهش حمل اکسیژن در جریان خون مربوط است.
سردرد، سرگیجه و سبکی سر
کمبود آهن سردردهای شدید به دنبال دارد، زیرا مغز اکسیژن کمتری دریافت میکند. همچنین ممکن است اختلالات دیگر مانند سرگیجه، سبکی سر و میگرن به همراه داشته باشد.
دست و پای سرد
کمبود آهن بر جریان خون، که عامل انتقال اکسیژن است، تاثیر میگذارد و کاهش گردش خون باعث سردی دست و پا میشود.
تمایل به اشیا و مواد غیرخوراکی
کمبود شدید آهن ممکن است سبب بیماری «پیکا» شود که نوعی اختلال خوردن است. افراد مبتلا به این بیماری تمایل دارند موادی مانند یخ، خاک، کاغذ یا حتی خاک رس بخورند.
کماشتهایی
اگر اشتهایتان کم است یا اصلا احساس گرسنگی نمیکنید، این هم ممکن است نشانه کمبود آهن باشد.
پوست رنگپریده
هنگامی که سطح آهن بدن پایین است رنگ پوست پریده به نظر میرسد، زیرا کمبود ملانین ناشی از کمبود آهن باعث کاهش گلبولهای قرمز خون میشود.
متخصصان توصیه میکنند که کمبود آهن را با تغذیه و رژیم غذایی جبران کنید. اضافه کردن گوشت قرمز و مرغ، لوبیا، نخود، غذاهای دریایی، سبزیجات با برگ تیره، کشمش، زردآلو، میوههای خشک، آجیل و نشاستههای غنیشده با آهن مانند ماکارونی و غلات ازجمله مواد مغذی مناسب برای افزایش سطح آهن به شمار میروند. اگر افزودن غذاهای حاوی آهن برایتان دشوار است میتوانید با مشورت متخصص بهداشت و سلامت از مکملهای آهن خوراکی یا مولتیویتامینها استفاده کنید.