ایتنا - در بلند مدت بعید به نظر میرسد حاصل کار به نفع کشور باشد. مگر آنکه به سرعت تدابیری اندیشیده شود تا زمینه حضور و ورود هرچه بیشتر دانش و فناوری به کشور میسر شده و نیروهای داخلی نیز از این رهگذر به کارگرفته و آزموده شوند.
علی شمیرانی - گامهای نخست عملیاتی شدن توافق هستهای ایران در حال برداشته شدن است. اما همانطور که برخی از تحریمها سود میبردند و از رفع تحریمها زیان میبینند، ظاهرا گروههای دیگری نیز از وضعیت جدید آسیب خواهند دید. البته این گروه برخلاف بهرهبرداران از تحریم، برخی صنایع و تولیدکنندگان را شامل میشود.
در حال حاضر چند تولیدکننده سختافزاری در حوزه ICT مشغول به فعالیت هستند که از جمله گروههای نگران بعد از توافق هستند. البته برخی از این تولیدکنندگان بیشتر به شکل اسمی تولیدکننده هستند و از رانت تولید بهره میبرند. اما اگر این گروه را مستثنی کنیم، هستند تولیدکنندگانی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات که شاید باز شدن مرزهای کشور و ورود رقبای قدرتمند هیچ مجالی برای رقابت آنها باقی نگذارد.
اما به غیر از سختافزاریها، شرکتهای کوچک، متوسط و حتی بزرگ نرمافزاری و اپنویسها نیز چندان از وضعیت پسا توافق در امان نبوده و احتمال آسیبپذیری آنها نیز محتمل است.
مدیران همکاران سیستم یکی از بزرگترین شرکتهای نرمافزاری کشور حدود یک ماه قبل از توافقات، زمانی که با این پرسش مواجه شدند که آیا آمادگی برای مواجهه با غولهای نرمافزاری دنیا را دارید، این گونه پاسخ دادند که شاید چندسالی طول بکشد تا غولهای نرمافزاری بازار ناشناخته ایران و قواعد پیچیده حاکم بر آن را دریابند. البته ایشان امیدوار و بر این باور بودند که این شرکتها، ناچار به همکاری با برخی شرکای ایرانی بوده و بیگدار به آب نخواهند زد. در نهایت این شرکت معتقد بود که تا زمانی که شرکتهای عظیم نرمافزاری راه خود را به بازار ایران پیدا کنند، آنها نیز توانمندی رقابت را خواهند داشت.
اما زمانی که بزرگترین شرکت نرمافزاری ایران چنین نظری دارد، در مورد شرکتهای کوچک و متوسط و همینطور شرکتهای تازهتاسیس و ارایه دهندگان نوپای خدمات اپلیکیشن که هنوز در حال تقلا برای یافتن راه خود در بازار پرپیچ و خم کشور هستند، اوضاع قطعا متفاوت خواهد بود.
در حال حاضر شرکتهای بزرگ خدمات اینترنتی که انبوهی از دانش و شناخت از نیاز مخاطبان را دارند، میتوانند به سرعت و به راحتی جای پای خود در بازار ایران را مستحکم کنند و با شناختی که از کاربران ایرانی میرود، بعید است که مورد استقبال قرار نگیرند.
در این میان اگرچه وعدههایی از سوی دولتمردان مبنی بر آمادگی مواجهه دیر یا زود با رقبای جدید مطرح میشود، اما به نظر میرسد بازار ICT کشور نیاز به سرعت بالا در تنظیم قوانین و مقرراتی دارد تا به این ترتیب شاهد خروج کامل شرکتهای بومی از عرصه خدمات نرمافزاری و اینترنتی کشور نباشیم.
البته بررسی کامل فرصتها و تهدیدهای باز شدن مرزهای کشور روی رقبای جدید، در این مقال نمیگنجد و به نظر میرسد انجمنها، اتحادیهها و اصناف خصوصی فعال در حوزه فاوای کشور میبایست هر چه سریعتر مسایل کاری حوزه خود را بررسی و نتایج را در اختیار دولتمردان بگذارند تا از این طریق اقدامات اولیه به عمل آید. در این میان میزان خروج درآمدهای هنگفت از بازار بکر ایران نیز خود مساله مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
اگرچه به نظر میرسد در نگاه نخست و در کوتاه مدت، کاربران از تغییر شرایط بازار و ورود رقبای کارآزموده و باتجربه خرسند بوده و خدمات به مراتب بهتری دریافت کنند، اما در بلند مدت بعید به نظر میرسد حاصل کار به نفع کشور باشد. مگر آنکه به سرعت تدابیری اندیشیده شود تا زمینه حضور و ورود هرچه بیشتر دانش و فناوری به کشور میسر شده و نیروهای داخلی نیز از این رهگذر به کارگرفته و آزموده شوند.
به هر تقدیر آنچه مسلم است، تاکنون شاهد انتشار رسمی بسته پساتوافق در حوزه ICT نبودهایم و این موضوع ایجاب میکند تا هر چه سریعتر برخی اختلافات کهنه و قدیمی در حوزه ICT رها شده و اقدامات عاجل در این خصوص صورت پذیرد.