ایتنا- در سال‌هاي اخير كه با آمدن انواع رايانه و وسايل جانبي آنها و به‌روز شدن مادام وسايل ارتباطي، مردم هرچه بيش‌تر به دستيابي و خريد تكنولوژي و ارتباطات مشتاق مي‌شوند، موضوع زباله‌های الكترونيكي به يك معضل تبديل مي‌شود.
پنجشنبه ۸ دی ۱۳۹۰ ساعت ۱۲:۲۸
با زباله‌هاي الكترونيكي چه‌كار كنيم؟
به گزارش ایتنا به نقل از خبرگزاری ایسنا، زباله الکترونیکی به دستگاه‌های الکترونیکی مصرف شده و قطعات آنان همچون تلفن‌ها و کامپیوترها، لوح فشرده و... گفته می‌شود که حاوی فلزات خطرناکی مانند سرب، کادمیوم و جیوه هستند که در صورت رهاسازی در طبیعت پس از پایان عمر مفید و بازیافت نشدن صحیح آلوده‌کننده خطرناک محیط زیست به شمار می‌روند.
بر اساس اعلام پایگاه خبری آی سی تی ای، آمار دقیقی از وضعیت زباله‌های الکترونیکی در ایران در دست نیست اما عمر مفید این تجهیزات و کالاها در جهان ۲ تا ۳ سال و احتمالاً در ایران تا ۵ سال باشد.
کشورهای توسعه‌یافته و در رأس آنها آمریکا، بزرگ‌ترین تولیدکننده این تجهیزات به شمار می‌روند و گاهی دیده شده که این دستگاه‌ها پس از مصرف به کشورهای جهان سوم ارسال می‌شوند.
متأسفانه بازیافت غیر اصولی زباله‌های الکترونیک در کشورهای جهان سوم به آلودگی‌های گسترده در این کشورها منجر شده است.
طبق معاهده‌ای که سازمان ملل در سال ۱۹۸۹ برای کنترل روند صادرات زباله‌های خطرناک از کشورهای توسعه‌یافته به کشورهای فقیر اعلام کرد، هر کشوری می‌تواند به طور یک جانبه واردات این کالاها را ممنوع کند و کشورهای صادرکننده باید موافقت کشور واردکننده را جلب کنند.
اما آمریکا هیچ‌گاه این قرارداد را امضا نکرده و کشورهایی همچون چین به امید دستیابی به درآمدی ناچیز از محل بازیافت این تجهیزات از امضای این قرار داد خودداری کردند.
طبق آمارها هم‌اکنون ۷۰ درصد کامپیوترها و موبایل‌های جهان در چین بازیافت می‌شود. در سال ۲۰۰۸ نیز وزیران ۱۷۰ کشور جهان در بالی اندونزی گرد هم آمدند تا راه‌های بازیافت زباله‌های خطرناک از جمله زباله‌های الکترونیکی را بررسی کنند.
کارشناسان معتقدند که دفن یا سوزاندن این مواد که به شکل وسیعی انجام می‌شود، راه‌حل مناسبی نیست یا حداقل آخرین راه‌حلی است که باید به آن اندیشید زیرا با دفن این زباله‌ها یا انباشته کردنشان در محیط، خرد و شکسته می‌شوند و بنابراین مواد سمی موجود در آنها راه خود را به سفره‌های آب زیرزمینی می‌یابد و سوزاندن آنها نیز تنها گازهای سمی خطرناک وارد محیط زیست می‌کند.
تلاش برای تبدیل دیرتر به زباله
می‌توان با خرید تجهیزاتی که قابل ترقی دادن هستند، عمر محصول را تا حد ممکن افزایش داد. به طور مثال مانیتور کامپیوتر را برای استفاده نگه داشت و تنها بخش پردازنده مرکزی (CPU) را تعویض کرد و یا می‌توان با اضافه کردن حافظه به یک کامپیوتر یا ترفیع نرم‌افزاری از آن همچنان استفاده کرد.
اهداء به مناطق محروم
راه‌های مختلفی که می‌توان در این باره نظر گرفت اهدای وسایل بازمانده یا از دور خارج شده و کار کرده از سیستم‌ها به مدارس مناطق محروم و یا برای آموزش تعمیر قطعات به آنهاست. این امر نه تنها مقرون به صرفه است بلکه به نفع محیط زیست نیز هم هست.
کارشناسان محیط زیست بر این باورند که حتی بازیافت بهترین راه برای کامپیوترهای بسیار قدیمی که دیگر قابل ترفیع دادن نیستند یا به ویژه مانیتورهای شکسته شده و غیرقابل استفاده که در واقع کل یک کامپیوتر از شیشه مانیتور گرفته تا پلاستیک کیس، مس موجود در منبع تغذیه، فلزات گران قیمت به کار رفته در مدارها، مودم یا منابع تغذیه می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
راه‌حل دیگر برای مشکل زباله الکترونیکی آن است که شرکت‌های تولیدکننده مسئولیت سیل عظیم ابتکاراتی را که تولید می‌کنند بر عهده بگیرند. در واقع محصولات کهنه را از مشتریان پس بگیرند. ترفیع و بازیافت یک محصول بلا استفاده برای شرکت تولیدکننده آسان‌تر است.
بر اساس گزارش پایگاه خبری فضای سبز و محیط زیست ایران که اطلاعات این گزارش از آن گرفته شده است، هم‌چنین این وظیفه می‌تواند شرکت‌های تولیدکننده را وادار کند تا محصولاتشان را به گونه‌ای طراحی کنند که آسان‌تر قابل بازیافت شوند.
طبق مطالعات اخیر کشور چین با تولید یک میلیون تن زباله در سال دومین تولیدکننده زباله‌های الکترونیکی در جهان است و علاوه بر این دومین واردکننده بزرگ زباله‌های الکترونیکی نیز است.
استاندار خراسان رضوی در سال گذشته درباره نخستین کارخانه بازیافت زباله‌های الکترونیکی کشور در مشهد گفته بود که این کارخانه با ۲۲۰ میلیون تومان هزینه در مدت دو سال و با تلاش هشت نفر از دانشجویان دکترا و ارشد مرکز رشد فناوری دانشگاه فردوسی مشهد ساخته شده است و به بهره‌برداری رسید.
به گفته او روزانه ۸۰۰ کیلوگرم زباله الکترونیکی مانند موبایل و رایانه‌های مستعمل در این کارخانه پس از انجام مراحل بازیافت به ۱۰۰ کیلوگرم پسماند تبدیل می‌شوند و این پسماندها شامل طلا، نقره، مس، قلع، سرب و نقره با درجه خلوص ۹۹ درصد است که برای مصارف صنعتی دوباره به چرخه تولید باز می‌گردند.
کارشناسان زیست‌محیطی معتقدند، زمین در معرض نابودی است و آلودگی‌های زیست محیطی تهدید جدی برای این کره به حساب می‌آیند و چند سالی است که دوم اردیبهشت‌ماه برابر با ۲۲ آوریل روز جهانی زمین پاک نام گرفته است.
کد مطلب: 20602
