ایتنا - در روزهایی که شاهد کشف مزرعههای ارزکاوی دیجیتال توسط تعزیرات، دستگاههای امنیتی و اداره برق هستیم، بخش اعظم ارزکاویها مربوط به بخشهای دولتی است.
وضوع رمزارزها و ماینینگ گنگترین موضوع اقتصادی این روزهای کشور است؛ وزارت نیرو برق ماینینگها را قطع میکند، وزارت ارتباطات از این صنعت حمایت میکند و وعده ارائه مکان مناسب به آنها میدهد، شورای عالی فضای مجازی و بانک مرکزی آن را یک صنعت میشناسند و در نهایت وزارت صمت نظری ندارد! این خلاصه نحوه تصمیمگیری و قانونگذاری دولت در حوزه ارزکاوی دیجیتال است و در این بین شاهد برخورد با فارم(مزرعهها استخراج رمزارز)های کوچک و خصوصی هستیم اما به نظر میرسد عزمی برای برخورد با واردکنندگان اصلی دستگاههای ارزکاوی و فارمهای دولتی نیست.
موج برخورد با ارزکاوهای دیجیتالی چند هفتهای است شروع شده و روزی نیست که یکی از خبرگزاریها خبری مبنی کشف و پلمب فارمهای استخراج بیتکوین منتشر نکند. خبرهای مربوط به این حوزه درست مثل کشف محلهای نگهداری موادمخدر یا کالاهای احتکار شده مخابره میشود.
دیروز سخنگوی صنعت برق خبر از دستور قطع برق تمام ماینرها در سراسر ایران داد و گفت: با توجه به اینکه استخراج رمزارز بیشتر در شهرهای نیمه شمالی کشور و مراکز استانها انجام میشود، برنامه قطع برق هم از همین مناطق آغاز خواهد شد.
مصطفی رجبیمشهدی در پاسخ به این سؤال که آیا فعالیت این صنعت در کشور قانونی است، اظهار داشت: شورای عالی فضای مجازی اعلام کرد فعالیت این صنعت رسمیت دارد و وزارت صنعت، معدن و تجارت هم میتواند به فعالان پروانه فعالیت بدهد. رجبیمشهدی گفت: اگر این اقدامات قانونی است، طبعا وزارت نیرو مشکلی با تأمین برق نخواهد داشت و در همین راستا پیشنهاد محاسبه برق استخراجکنندگان رمزارزها با تعرفه برق صادراتی از سوی وزارت نیرو به هیأت دولت رفته و در حال بررسی است. باید توجه داشت مصرف دستگاههای ماینر بسیار بالاست و آنها به صورت میانگین نسبت به مدلی که دارند در هر ساعت 5/1 کیلووات (به اندازه ماشین ظرفشویی) برق مصرف میکنند.
در اکثر کشورها به دلیل مصرف بالای این دستگاهها از انرژیهای تجدیدپذیر برای آنها استفاده میشود. طبق آماری که «Coin Shares» اعلام کرده است بیش از 74 درصد انرژی مورد نیاز برای این کار در دنیا توسط انرژیهای تجدیدپذیر تامین میشود اما در ایران اینگونه نیست. از طرفی وزارت نیرو تنها ارگان دولتی بود که معترض فعالیت ماینرها بود. وزارت نیرو پیشنهاد داد تعرفه ماینینگها با برق صادراتی محاسبه و از استخراجکنندگان ارز دیجیتال دریافت شود. عجیبتر اینکه تقریبا همه مسؤولان اعلام میکردند نمیدانند بر اساس کدام قانون باید با استخراجکنندگان ارز دیجیتال مقابله کنند. ارز دیجیتال مدتهاست محل اختلافنظر زیادی شده اما گویا هیچ مسؤولی نمیداند میخواهد چه کند. مصرف بالای برق ماینرها تنها موضوعی است که همگان بر مقابله با آن متفقالقولند و کشف و ضبط دستگاههای ماینر به علت همین مصرف بالای برق و سوءاستفاده از برق کشاورزی و صنعتی بوده است.
چه کسی بلوا درست کرد؟
ابوالحسن فیروزآبادی، رئیس شورای عالی فضای مجازی مدتی پیش ماینینگ را بهعنوان یک صنعت رسمی اعلام کرد. این اظهارنظر رسانهای در حالی رخ داد که به نظر میرسد هیچکدام از وزارتخانههای مرتبط از آن خبر نداشتند اما همین اعلام کافی بود که بخش خصوصی به سمت این صنعت حرکت کند. ورود به این صنعت احتیاج به دستگاههای ماینر دارد که در این حوزه هم به دلیل نبود تصمیمگیر، برخی گمرکها اجازه ورود دستگاهها را پس از اینکه در ردیف سایر کالاها قرار میگرفت، میدادند. برخی نیز اساسا اجازه ورود نمیدادند که باعث شد اکثر واردکنندگان و متقاضیان به فکر قاچاق بیفتند. از سوی دیگر به دلیل اینکه تعریفی برای انرژی ارزکاوی دیجیتالی در کشور وجود نداشت، اغلب کسانی که وارد این صنعت شدند به سمت مراکز صنعتی و کشاورزی رفتند که برق ارزانتری دارند و همین موضوع به نوعی سوءاستفاده از منابع طبیعی کشور شد.
وزارت نیرو ما را میشناخت!
یک مزرعهدار بیتکوین که در بگیر و ببندهای اخیر بیش از 500 دستگاه بیتماینر خود را از دست داده و برق صنعتی واحد او هم قطع شده، با این شرط که هویتش فاش نشود، در گفتوگو با «وطنامروز» گفت: شاهد جو بسیار عجیبی هستیم. اداره برق با ما به گونهای رفتار میکند که انگار تا قبل از این، خبر از فعالیت ما نداشته است. اغلب کسانی که مزارع بیتکوین دارند در همان ابتدای فعالیت خود با اداره برق منطقه هماهنگ میکنند. وی افزود: فارمهای بیتکوین در مراکزی احداث میشوند که پیش از آن فعالیتهای صنعتی و کشاورزی در آنجا رخ داده اما در شرایط فعلی تعطیل شدهاند، این یعنی یک گپ مصرف انرژی که ادارههای برق مناطق با آن آشنا هستند و زمانی که متوجه مصرف دوباره این واحدها میشوند، امکان ندارد به آنها سر نزنند. این مزرعهدار بیتکوین افزود: با هر خبری که درباره قانونی نبودن ارزکاوی دیجیتال میشنیدم، به وزارت صمت میرفتم و از آنها میخواستم وضعیت این صنعت را مشخص کنند اما آنها پاسخی نداشتند؛ حتی چندین بار تقاضا کردم مالیاتی برای صنعتی که دارم وضع کنند که باز هم بیجواب ماند. این فعال حوزه رمزارز اضافه کرد: امروز با ما برخوردی میشود که احساس میکنیم مرتکب جنایت شدهایم، در حالی که آقایان خبر داشتند. برخی از بیتماینرهای ما حتی با پست DHL وارد کشور شدند.
متوجه نمیشویم چگونه ناگهان این صنعت یک اقدام خلاف شد. وی در پایان اظهار داشت: حجم فعالیت ارزکاوی دیجیتال چینیها در ایران اگر بیشتر از شهروندان ایرانی نباشد کمتر نیست. اظهارات این فعال ارزکاوی دیجیتال نشان میدهد تا وقتی که قانونی در زمینه رمزارزها نداشته باشیم، این وضعیت مبهم، مبهمتر هم خواهد شد. قانونگذاران و دولت باید هرچه زودتر به فکر تدوین قانون باشند و فعالیت ارز دیجیتال را غیرقانونی یا قانونی اعلام کنند. در برخی کشورها رمزارزها در نظام پولی به رسمیت شناخته شده اما فعالیت ماینرها و استخراجکنندگان غیرقانونی است. در ایران با توجه به قیمت پایین تولید برق نسبت به سایر نقاط جهان، حتی اگر تعرفه ارز صادراتی هم در نظر گرفته شود، برای استخراجکنندگان باز هم سود دارد و دولت میتواند موضوع مالیات بر عایدی رمزارز را هم در دستور کار قرار دهد.
2 فارم دولتی
در روزهایی که شاهد کشف مزرعههای ارزکاوی دیجیتال توسط تعزیرات، دستگاههای امنیتی و اداره برق هستیم، بخش اعظم ارزکاویها مربوط به بخشهای دولتی است که در ادامه به بررسی 2 مورد از آنها میپردازیم.
1- فرودگاه پیام: از مراکز ثابتشدهای که برای ارزکاوی در نظر گرفته شده و اخیرا هم اخباری مبنی بر ورود قانونی و حتی تخصیص ارز نیمایی برای بیتماینرهای آن منتشر شده، فرودگاه پیام است. با توجه به اینکه فرودگاه پیام در فضای منطقه ویژه پیام زیر نظر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار دارد، برق مورد استفاده هم ارزانتر از دیگر محلها محاسبه میشود. آذریجهرمی، وزیر ارتباطات در آخرین اظهارنظر خود درباره ماینینگ گفته بود: «باید به فعالان این بخش پروانه فعالیت قانونی داده شود و امتیازاتی برای آنها در نظر گرفته شود». وزیر در سال 96 در همین منطقه ویژه کلنگ ایجاد یک مزرعه بیتکوین را برای شرکت مبنا به زمین زد.
2- پارک فناوری پردیس: یکی دیگر از مراکز تحت نظر دولت است که در سالهای اخیر شروع به ارزکاوی دیجیتال کرده است. این مجموعه زیر نظر نهاد ریاستجمهوری اداره میشود و برق آن به دلیل حضور استارتآپها مانند مناطق ویژه با هزینه کمتری محاسبه میشود. گمرک ورود دستگاههای ماینینگ برای این منطقه را رد نکرده اما دلیل آن را بررسی و عملیات معکوس دستگاههای بیتماینر اعلام کرده است.